Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

editorial

L’esclòp occitan

Un jornalista catalan faguèt un reportatge sus la situacion de la lenga occitana e viatgèt al país. Dins un petit vilatge del País de Fois, que s’i fasiá un mercat de bestial, lo reportaire rescontrèt un vielh elevaire que i exibissiá sos cavals, acompanhat de sa felena. L’òme parlava occitan amb los animals, mas, segon lo jornalista, “li arribariá pas jamai dins son cap” de parlar en occitan a la siá felena. En “patoés”, segon lo sieu vocabulari. Lo meteis òme, que parla en occitan amb d’autres òmes de son edat, assegura tanben qu’es natural de quitar de parlar occitan en benefici del francés, de la meteissa faiçon qu’abans lo mond cauçavan d’esclòps e a l’ora d’ara cauçan de sabatas.
 
La comparason pòt pas èsser mai trista e mai patetica. L’òme, estofat dins la fanga de sa pròpria incultura e alienacion nacionala, es quitament pas conscient de la bestiesa que ven de dire. Dempuèi son ponch de vista, enterrat jos un molon de decennis d’inoculacion jacobina, la lenga de sos parents e dels sieus amics es una lenga primitiva que cal sacrificar sus l’autar de la modernitat. L’occitan servís per parlar als animals e als vièlhs, mas jamai a las nòvas generacions! Aquel òme es lo melhor aliat de l’educacion francesa dicha “nacionala” e la personificacion mai clara de la vergonha.
 
Benlèu se pòt pas parlar en occitan per telefòn mobil? Benlèu Skype quita de foncionar se detècta de mots de tipe occitan? Segur que non! L’occitan es una lenga tan digna e tant utila coma lo danés o lo japonés. Mas a la diferéncia dels daneses e dels japoneses, la majoritat dels occitans an perdut la memòria, la dignitat e l’identitat. Mas se cal pas enganar. Jol cendre demòra brasa, e la brasa pòt reviscolar lo fuòc. Los amics catalans del Felibritge occitan escriguèron fa fòrça ans sus la Copa Santa: “Morta diuen qu’es, mes jo la crec viva”, valent a dire: “Mòrta dison qu’es, mas ieu la cresi viva”.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Manja-patanas
33.

La familha d’Osmin a una longa istòria esteita ambe la Calandreta, ambe mès d’un mainatge escolarizat dins aquelas escòlas e adultes implicat dins le sistèma. Osmin parla un occitan d’excellenta qualitat e li agrada de le parlar a qui es capable d’i respondre ambe espontaneitat.

Un flòc de catalanistas se regalan de poder venir en Occitània focalizar sus aquelas istòrias de desèita sociolingüstica, e instrumentalizar l’exemple occitan en espanta-ausèths. Les occitans representan per elis la catastròfa a evitar. Les confòrta plan dins sas cresenças patrioticas. Es comòde. Rai.

Èra milhon explicat dins mon precedent messatge, mès fusquec esfaçat.

  • 0
  • 0
Manja-patanas
32.

Sabiái pas que les comentaris podián disparéisher atal. Podèm aver una explicacion?
A qué servís de se fèr cagar a escriure causas justas s’es per que tot se n’angue? 

  • 0
  • 0
Lachaud Pierre Dornazac (87)
31.

Los biais de far o de dire aprengut a l'escòla, a la television que que siaja per una lenga, una tecnica agricòla son incrustats dins l'ADN dau monde e per los desfar chau un decondicionament. Quo es per aquò que las tradicions, las ideias an la testa dura e perduran. Quo es la melhora faiçon de resistar au cambiament. Daus un còp i a dau bons mas pas totjorn.

Farem la revolucion mas laquala?
La revolucion que monta separarat la França dau frances. Tot lo monde sent bien que la mentalitat francesa, au jorn d'anuech, es sur la fin. La mentalitat que parla es aquela de l'estat frances es a dire de la sciença de la filosofia, de la medecina e tot ce qu'es oficiau. Quo es la mentalitat de Clovis : voler lo pus beu chasteu, lo pus grand reiaume, la mai bela lenga, la prumiera plaça dins lo monde e per aquò s'aliar emben la religion catolica que volià la plaça per ela e ela sola. Quò balhet de las gueras de conquesta, de religios, las crotzadas, l'inquisicion, las rivalitats, las inegalitas. La novela mentalitat sera pas solament materialista mas espirituala. Quò vendra a partir de l'elite scientifica e intelectuala. Voli opausar França e occitania ; la França seria conservatriça e l'occitania per la reforma mas quo-es pas vrai. Quo divisara la societat e l'occitania que n'a pas una elita poderosa se fara tirar l'eschina per abandonar sa tradicion. Es per aquò que lo front nacionau se fai de las votz tant que lo noveu es pas enguera arribat.
Pensatz un pauc au dalai-lama. Si avia estat nonmas lo rei d'un pais que se`fai colonisar per los chines, degun parlarià de se. Quo es ben perque los occidentaus consideran qu'avia una filosofia universala e prionda que son 'nats querer los goros religios au tibet e en inda. I a una elita que dich que sem un bocin de Diu (apelatz-lo energia si aimatz mielh) e que sem reliat au tot. Sem pas solament un individu que minja e que parla mas nòstras pensadas son capables de modifiar las mentalitats de l'univers. Pensadas negativas de paurs, de jalosias, d'orguelhs son capables de far banlevar lo monde entier vers daus malhurs, de rivalitas, de malaudias, de gueras. Pensadas positivas, amor, puretat van menar lo monde vers una societat civilisada. Tornam trobar los catars, mas tan ben las religions e tradicions persecutadas, . I avia pas de las ecrituras mas una ecritura e una coneissença universala de la natura vertadiera de l'esser uman. Trobaretz de las informacions sur lo site "bouger la vie, prenetz l'onglet : la double causalité" Legissetz los libres de Daniel Meurois que trobaretz sur lo site amazone. Drubatz-vos a d'aquela cultura.

  • 0
  • 0
JC Dourdet
30.

#29 De quau cultura se parla?

  • 1
  • 0
BOURDON Pau
29.

#23 "tostemp i a lengües damb mas cultura (ingles frances ) e damb mens cultura donques era lengua indegena deth amazonas per exemple" O lo gallo au par deu breton.

  • 0
  • 1

Escriu un comentari sus aqueste article