CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Actualitats

Lo filh del Paire

| Occitanissima
Es un libre vertadièrament extraordinari. Partissent del Testament Ancian e mai que tot de la “vida” del quiti Creator, Ives Roqueta nos conta de senserigalhas a bodre. De cracas que se van encadenar a pertièra, a un ritme a vos desalenar un correire del torn de França (encara qu’amb lo dopatge en vòga d’aquestas passas dins la chorma dels ciclistas calgue prene aquela expression amb de pincetas). O fa per son plaser, mas encara plan mai pel nòstre. Quina idèia literària geniala! A se demandar ont l’es anada querre. S’anar fotre dins la pèl de dieu lo paire per se trufar a l’encòp de la creacion, de la creacion de la creacion e del creator. Vos disi pas qu’aquò! Un jòc de quilhas tarrible e subretot tarriblament aficaç d’un punt de vist creatiu e recreatiu.
 
D’amont-naut lo Creator de tota causa, mas tanben lo creator roergat del tèxte, an una vision espectaclosa de l’umanitat. La paura umanitat obligada de far çò que pòt amb lo demai de la creacion materiala que l’enròda. Una creacion tras que mal fargada a i agachar plan. Una construccion sovent plan mal mastada que va de guingòi e de traviòl. E lo quiti Dieu, dins una onestetat tota diusenca, es lo premièr a reconéisser sas dècas de fabricacion. Aquò balha d’unes quid pro quo los pus risolièrs e los pus inesperats que siague. L’engèni umoritic de l’Ives Roqueta se’n talha una brava lesca! Lo prepaus balha de longa dins la derision, l’autotrufandiá sens jamai càser dins la vulgaritat, la grossieretat e encara mens dins lo sacrilègi. Tombar pas dins lo sacrilègi quand òm se trufa de la Creacion es un espet que sol l’artista del Pont de Camarés èra capable de capitar. Quand disi “artista” cal prene lo mot al sens que ma maire li balhava, valent a dire “pescaluna mannat”.
 
Quin esperit dins aquel tèxte! Quina umanitat dins aquel textonet! E al final quina esperitalitat dins aquela òbra! Fa de ben d’ausir parlar Dieu e sos angèls coma parlan los escobilhaires que fan pauseta, a nòu oras, al cafè del comerci. Aprèp tot, l’Ives Roqueta nos vòl probablament rebrembar qu’un creator seriá de gaire un “Creator”. Emai se se pòdon pas metre al meteis nivèl lo fustièr e lo Bon Dieu, an, ça que la, en comun de dever, un moment donat, far lo SAV de lor pròpria creacion. Un exèrcici pas totjorn aisit d’assumir. Aquò se sap pro: I a pas que lo que fa pas res que risca pas de s’enganar. Las causas viron pas sempre tal coma lor conceptor las aviá somiadas. Alavetz, la contemplacion de l’obratge acabat pòt daissar un reiregost d’imperfeccion. Es d’aquela imperfeccion originèla qu’Ives Roqueta s’amusa frairament. Anavi dire sanitosament. Mas quicòm me ditz que se cal pas enganar. L’umor ven aquí a la rescorsa del questionament existencial. Es almens çò que me pensi. O pensi plan mai per experiéncia que non pas per suputacion. Aquò’s aquò benlèu l’avantatge d’èsser annadit: Avèm de qué prene de recuol e benlèu-ben agachar de per en-naut. Fin finala, e mina de res, aquel librilhon es una òbra granda de saviesa.
 
M’èri ja regalat quand la primièra edicion de l’òbra foguèt publicada. Aquò èra a las edicions “Vendémias” de l’IEO-Aude, en 1985. A l’epòca lo libre èra estat publicat amb un pseudonime, mas ja cadun sabiá qu’èra estat prestit de man de mèstre per l’Ives Roqueta. La version que nos es balhada d’uèi es plan mai elaborada. La salsa es estada alongada e los gorjafins se’n planharán pas. Luènh d’aquí. Me sembla –per tant que la memòria me desfalte pas– que lo tèxte es estat revist de cap en cima. La darrièra mòlta es la resulta d’una reescritura. Una capitada totala vos disi.
 
Un còp de mai podem mercejar l’IDECO de Josiana Daunís e Robèrt Martin de nos aver porgit quicòm de fresc e leugièr a legir. 2007, data a laquala foguèt publicat l’obratge, èra encara lo temps benesit ont l’Institut d’Estudis Occitans foncionava amb un sector literari-edicion-difusion.
 
Aqueste “Filh del Paire” es quicòm per nos rafrescar las neurònas. La literatura nòstra es urosament encara capabla de talas bonas suspresas. Es aquò que fa la seu fòrça. Es aquela circulacion d’emocions, que balha encara a d’unes lo vam e la fòrca d’escriure en occitan. Es la rason per la quala aprofièchi un còp de mai de l’escasença per demandar a l’IEO de far l’esfòrç de publicar una plega per an. Una plega annadièra, e mai s’es possible, per manténer un minimum la dinamica de la creacion literària. Rencontrèri fa pas gaire un dels mai famoses escrivans nòstres que me disiá èsser descoratjat d’escriure a fòrça d’èsser pas pus publicat. Un escrivan ja publicat dins nòstra famosa colleccion “Atots”. Un pecat vos disi, un vertadièr pecat…
 
Per ne tornar al “Filh del Paire”, aurètz comprés que lo vos recomandi plan mai qu’un còp. Esitètz a lo comandar a çò que demòra d’IDECO.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
 
_____
ROQUETA, Ives. Lo filh del Paire. Edicions de l’Institut d’Estudis Occitans, 2007. Colleccion Atots num. 178. 118 paginas.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

PESSAMESSA Pèire sivergues Vauclusa
1.

fai gaug de legir enfin la critica d'un libre, aqueste cop positiva e que de bon se l'amerita, e té, vau legir la segonda version publicada per A tots que l'aviàu pa'ncara fach, en mai d'aquo, a l'espera de la traducion de l'ancian testament per Joan Larzac e confessi qu'aqueu testament per ieu es d'ebrèu o de chinès, que l'ai jamai legit en aguent d'enfant pas trop frequentat de capelans que me l'auriàn poscut ensenhar, estènt atèu e incredul de neissènça. lo primier curat de ma vida foguèt precisament Joan Larzac quand fondèt la collecion A tots e que li ajudèri tant sià pauc, gaire gaire, qu'es a-n-eu (e a Dieu) que devèm rendre omenatge

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article