CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Opinion

L’usatge deu vèrb dar

Qu’èi agut lo parat de denonciar lo purisme dialectau dens un article recent. Daubuns qui practican aqueth purisme dialectau que cresen ninòiament que dar e seré un trèit exclusivament gascon e que donar e seré impossible en gascon. La realitat de la lenga qu’ei hèra diferenta: dar e donar que s’emplegan amassa en gascon, en provençau e en vivaroaupenc, mes dab intensitats variablas.
 
Lo vèrb donar (regular, 1a conjugason) e lo vèrb dar (irregular, 1a conjugason) qu’an lo medish sens.
 
Los lors usatges que’s repartishen atau segon los dialèctes.
 
— En gascon, que’s ditz mei sovent dar mes, tanben, qu’ei possible de díser donar sens nat problèma. Las frequéncias respectivas de dar e donar que vàrian segon los parlars gascons. Totun l’usatge de dar qu’i ei globalament mei hòrt.
 
— En provençau e vivaroaupenc, que’s ditz mei sovent donar mes dar que’s mantien dens quauques formas conjugadas e vivas.
 
— En lemosin, auvernhat, niçard e lengadocian, qu’es ditz donar mentre que dar ei vasut completament arcaïc. Aquò que vòu díser que dar ei possible dens aqueths dialèctes, mes que’u cau reservar a registres arcaïcs, poetics o particulars.
 
Qu’ei a partir deu vèrb dar que s’ei creada l’interjeccion correnta dau, qui exprimish l’encoratjament.
 
Lo tablèu seguent que resumish las formas dialectalas de dar qui demòran correntas uei lo dia. Que’ns remembraram que donar, dab ua conjugason completa e regulara, ei totun dominant en provençau e vivaroaupenc.
 
 gasconprovençauvivaroaupenc
infinitiudar ~ da’m...  
indicatiu
present
dau
das
da
dam
datz
dan
 dau
das
da


dan
indicatiu
imperfèit
davi
davas
dava
dàvam
dàvatz
davan
  
preteritdèi
dès
dèc (dè)
dèm
dètz
dèn
  
futurdarèi
daràs
darà
daram
daratz
daràn
darai
daràs
darà
darem
daretz
daràn
 
condicionaudarí
darés
daré
darem
daretz
darén
dariáu
dariás
dariá
dariam
dariatz
darián
 
subjontiu
present
de
des
de
dem
detz
den
  
subjontiu
imperfèit
dèsse (dèssi)
dèsses
dèsse
dèssem
dèssetz
dèssen
  
imperatiu
positiu
da (dau)
dem
datz
da (dau)

da (dau)

imperatiu
negatiu
≈ subjontiu
non des pas
non dem pas
non detz pas
  
gerondiuen dant
(en dar)
  
participi dat dada  
 
 
 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article