Actualitats
Novèl traductor automatic del francés a l’occitan
Ven tot bèl just de se publicar una primièra version d’ensag d’un traductor automatic del francés a l’occitan
Aqueste traductor es estat desvolopat sus la plataforma de còde dobèrt e de logicial liure Apertium, ont fins ara i aviá 48 traductors automatics. Dins aquel environament se pòt remarcar lo trabalh fach per las lengas minorizadas e/o qu’an pas gaire de ressorsas electronicas, coma l’aragonés, l’asturian, lo bielorús, lo breton, lo maltés, lo sami septentrional, lo sarde, lo tatar e lo tatar de Crimèa. E durant lo mes de junh s’i apondèt lo traductor automatic polonés-silesian.
Apertium, pr’aquò, es pas sonque de traductors automatics, mas un ensemble d’aisinas lingüisticas que permeton de produire diferentas ressorsas lingüisticas, coma de diccionaris bilingües, de correctors ortografics e d’analisadors morfologics, emplegats dins de còrpus lingüistics. De fach, actualament Apertium amassa de ressorsas lingüisticas per gaireben 80 lengas. Estent que son de ressorsas liuras, son utilizadas dins maitas aplicacions o programas e mai dins de sits web. Per exemple, Wikipèdia utiliza los traductors d’Apertium dins son esplech Content Translation per tal de facilitar la traduccion d’articles d’una lenga a una autra.
Lo traductor francés-occitan comencèt de se desvolopar tre lo mes de mai, gràcias a una borsa del programa Google Summer of Code, que dempuèi 2005 lo famós gigant informatic american dona d’ajudas cada estiu a d’estudiants e d’organizacions pr’amor de desvolopar de logicials liures. Ongan, demest las 14 borsas qu’Apertium a recebut d’aqueste programa son a se desvolopar, en mai del traductor francés-occitan, de traductors guaraní-espanhòl, canarés-marati, sakha-cazac, tatar-chovash, tatar-bashkir, odmort-komi e oigor-turc.
Al projècte sus la revirada francés-occitan a trabalhat Claudi Balaguer jos la direccion e supervision d’Hèctor Alòs. Claudi Balaguer es ensenhaire, dialectològ, e membre de l’Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana; participèt ja anteriorament a la comission del traductor de la Val d’Aran.
L’occitan es estat una de las primièras lengas a èsser introduchas dins Apertium, amb los traductors occitan-catalan e catalan-occitan que foguèron publicats en 2006. En 2008, i foguèron aponduts l’occitan-espanhòl e l’espanhòl-occitan. Foncionan totes tant per l’occitan referencial coma per la varietat aranesa. Lo francés, de son costat, ten mai de traductors incorporats dins Apertium: cap al catalan, l’espanhòl, l’esperanto e mai lo breton.
La version actuala del traductor automatic sonque permet de traduire del francés a l’occitan. Compren un diccionari bilingüe de 27 000 mots, sens comptar los noms d’ostal, orientat devèrs la traduccion d’articles enciclopedics e jornalistics. Dona un taus d’errors d’un 10% pels articles de la Wikipèdia, çò qu’es considerat coma sufisent per ne publicar una primièra version e d’esperar lo feedback dels utilizaires.
Jornalet i a contribuit en permetent un accès liure a tot son còrpus.
www.apertium.org
Apertium, pr’aquò, es pas sonque de traductors automatics, mas un ensemble d’aisinas lingüisticas que permeton de produire diferentas ressorsas lingüisticas, coma de diccionaris bilingües, de correctors ortografics e d’analisadors morfologics, emplegats dins de còrpus lingüistics. De fach, actualament Apertium amassa de ressorsas lingüisticas per gaireben 80 lengas. Estent que son de ressorsas liuras, son utilizadas dins maitas aplicacions o programas e mai dins de sits web. Per exemple, Wikipèdia utiliza los traductors d’Apertium dins son esplech Content Translation per tal de facilitar la traduccion d’articles d’una lenga a una autra.
Lo traductor francés-occitan comencèt de se desvolopar tre lo mes de mai, gràcias a una borsa del programa Google Summer of Code, que dempuèi 2005 lo famós gigant informatic american dona d’ajudas cada estiu a d’estudiants e d’organizacions pr’amor de desvolopar de logicials liures. Ongan, demest las 14 borsas qu’Apertium a recebut d’aqueste programa son a se desvolopar, en mai del traductor francés-occitan, de traductors guaraní-espanhòl, canarés-marati, sakha-cazac, tatar-chovash, tatar-bashkir, odmort-komi e oigor-turc.
Al projècte sus la revirada francés-occitan a trabalhat Claudi Balaguer jos la direccion e supervision d’Hèctor Alòs. Claudi Balaguer es ensenhaire, dialectològ, e membre de l’Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana; participèt ja anteriorament a la comission del traductor de la Val d’Aran.
L’occitan es estat una de las primièras lengas a èsser introduchas dins Apertium, amb los traductors occitan-catalan e catalan-occitan que foguèron publicats en 2006. En 2008, i foguèron aponduts l’occitan-espanhòl e l’espanhòl-occitan. Foncionan totes tant per l’occitan referencial coma per la varietat aranesa. Lo francés, de son costat, ten mai de traductors incorporats dins Apertium: cap al catalan, l’espanhòl, l’esperanto e mai lo breton.
La version actuala del traductor automatic sonque permet de traduire del francés a l’occitan. Compren un diccionari bilingüe de 27 000 mots, sens comptar los noms d’ostal, orientat devèrs la traduccion d’articles enciclopedics e jornalistics. Dona un taus d’errors d’un 10% pels articles de la Wikipèdia, çò qu’es considerat coma sufisent per ne publicar una primièra version e d’esperar lo feedback dels utilizaires.
Jornalet i a contribuit en permetent un accès liure a tot son còrpus.
www.apertium.org
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Quauques definicions entà esclarir lo desbat :
- Tròll gasconista : lo qui ne vòu pas d'estandard occitan. N'escriurà e ne parlerà pas sonque en gascon, jamèi en standard a basa lengadociana.
- Occitanista gascon : lo qui arrecasta au tròll gasconista de criticar l'estandard occitan. N'escriurà e ne parlerà pas sonque en gascon, jamèi en standard a basa lengadociana.
- Gascon : persona qui viu en Gasconha e qui parla tostèm francés dab uu' probabilitat de 99%.
Los quate qu'an hicat un dit-poç arroi au men darrèr messatge qu'atz un problema dab la realitat :/. Portant, qu'ei atau e atau qu'ei, n'i poi pas arren.
#71 per jo qu'estó sordeish, la mia mair-grana, lo men onco e los vesins dab qui poi parlar gascon ne comprenen pas quan parli en lengadocian
#70 Aquiu la vòsta gran engana, que con.honetz l'idèa occitana dab ua prescripcion lingusitica. L'idèa occitana n'a pas ad estar realizada dens la lenca en lo hant un broishami lingusitic. De duas causas l'ua: sii lo continuum enter los parlars d'òc e sufeish a sostiéner ua idèa occitana e lavetz no's hè pas besonh de nòrma endà encarnar l'idèa occitana, sii ne sufeish pas e lavetz l'idèa occitana n'ei pas bona. Mes la realitat, aquiu lo continuum dialectau qui ahija Baiona au vivaro, que prevau tostemps las nostas idèas e los nostes delerets, aquiu l'idèa occitana.
Per çò deu basc ne cau pas desbrombar qu'ei un isolat e que donc b'ei de mau comparar dab lo còrse e l'occitan, los dus e's pitant au miei deu mond roman.
Per çò deus estandards dialectaus, se ne podem pas estar, a fortiori l'estandard occitan, lavetz per jo lo vòste comentari ei contradictòri
#70 Adiu Nicolas, ieu trobariá ren en dire contra un occitan estandard a basa de givaudanés. Que ne'n pensas? Perqué aver chausit una varietat occitana sud centrala força periferica coma estandard? Ieu utilize pas lo parlar de mon "parçan" quand escrisse en occitan mas sembla que siá donc pas pro enguera coma esfòrç, que me faudriá donc parlar e escriure en estandard, çò que fau pasmens daus còps (quand lo contrali es jamai verai, ai jamai auvit degun lengadocian passar au lemosin). Se pòt tanben compréner que daus locutors de parlars plan eslunhats de l'occitan sud-centrau, coma pòt èsser lo cas en Lemosin, en Auvernha... tòrnan pas conéisser veraiment lor linga dins l'estandard. Bon coratge si voletz parlar en estandard a ma bela-mair de Charanta lemosina, sirá pas contra e sirá mesma interessada, pasmens sens tot compréner, mas l'i coneitrá pas sa linga, qu'es segur, podem pas far tot coma si l'i aviá pas de rapòrt afectiu a la linga, en mai la distància linguistica compta beucòp.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari