Lo cantador catalan Lluís Llach e lo cònsol màger de Les, Emílio Medan, presentan uèi a Betren (Castièro) lo Forum Civic e Social pel Debat Constituent jos lo lèma “Aran: perque èm un país, construim-le”. L’eveniment se debanarà uèi dimars 19 de març a 19h a la sala de Betren.
 
Lo Forum Civic e Social pel Debat Constituent a la tòca “d’elaborar las basas constitucionalas del futur politic de Catalonha a partir dels debats de ciutadans realizats sus tot lo territòri”. Per lo menar a bon tèrme s’es creat un conselh assessor qu’es constituit de representants de divèrsas sensibilitats politicas e nacionalas. Lo fach nacional occitan d’Aran es assegurat amb la nominacion al conselh d’Emílio Medan, cònsol màger de Les (Quate Lòcs).
 
Segon Lluís Llach, après una primièra fasa de participacion ciutadana, quand l’organisme serà integrat per qualques milièrs de ciutadans e tanben quand las basas constitucionalas seràn creadas, “se liurarà a las fòrças politicas que deuràn convocar una Assemblada o un Parlament Constitutiu”.
 
L’organisme entamenarà son prètzfach en doas fasas . La primièra començarà l’estiu venent amb l’organizacion sus tot lo territòri de debats ciutadans amb lo collectatge dels avises e de las contribucions dels ciutadans. Dins la segonda fasa, se bastirà un pache nacional pel debat constituent amb la participacion de las associacions, de las organizacions e dels collectius pus significatius de la societat.
 
 
Una republica binacionala occitanocatalana
 
Lo vejaire que Medan pòrta dins aquel conselh es qu’Aran fa pas partida de la nacion catalana, mas de l’occitana, e que per tant la nòva republica que s’es a bastir deu èsser binacionala.
 
Interrogat per Jornalet l’11 de setembre passat, Medan nos expliquèt qu’a son vejaire “Aran ei ua auta nacion [a respècte de Catalonha] que forme part de çò qu’aué administratiuament se coneishe coma era comunitat autonòma catalana, mès son dos pòbles diferents”.
 
A prepaus del ròtle d’Aran dins una nòva republica independenta, defendèt lo drech dels araneses a decidir lor avenir: “Eth pròpri Parlament de Catalonha aprovèc ena Lei d’Aran qu’es aranesi en aqueth moment, en moment que Catalonha se constituisque en un estat independent, auràn era possibilitat de decidir se vòlen formar part d’aquera republica binacionau o vòlen hèr ua auta causa que se les pogue proposar”, çò precisèt.
 
Medan es un dels impulsors del Manifèst de Les, presentat a Vielha en agost de 2017 amb la preséncia de Jordi Turull, qu’es ara un dels nòu presonièrs politics catalans. Aquel manifèst reclamava que las institucions aranesas s’engatgèsson mai pel referendum d’independéncia del 1r d’octòbre per la sobeiranetat plena d’Aran.
 
Coma cònsol màger de Les, Medan foguèt perseguit en justícia per aver sostengut lo referendum d’independéncia lo 1r d’octòbre.
 
 
Un organisme multicolòr
 
En mai d’Emílio Medan e de son president Lluís Llach, lo burèu del Forum Civic e Social pel Debat Constituent es compausat de politicians e intellectuals sortits de totas las sensibilitats independentistas o d’esquèrra coma Marta Rovira, Jordi Domingo, Antonio Baños, Carmina Castellví, Albano Dante Fachin, Jaume López, Angels Martínez, Albert Noguera, Montserrat Palau, Miquel Puig, Gabriela Serra, Beatriz Talegón, Ada Ferrer, Francina Alsina, Josep M. Ganyet, M. Dolors Feliu, e Montserrat Castellà.