Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Actualitats

Una cadena de voses d’André Brink

En quatrena de cobèrta l’obratge de l’escrivan sudafrican es presentat coma s’èra un raconte. Se no’n tenem al contengut de l’òbra, la narracion auriá per supòrt un document judiciari. Rai d’aquò! Lo pretèxte a l’escritura compta gaire. Çò mai important es lo resultat, lo pes d’emocion que l’escritura es capabla de congrear a cò del legeire.
 
Avem aquí un libre d’una tension dramatica colossala. Es un pauc l’istòria d’un monde ont de presons de tota mena s’encastran las unas dins las autras. Tensions amorosas e conjugalas; tensions entre generacions; tensions entre classas socialas e tenben, mai subretot, tensions racialas dins aquesta Sudafrica del sègle dètz-e-nòuen se venon tumar dins un espaci vital redusit. Cada personatge es cunhat, o puslèu li sembla èsser cunhat, dins un ròtle que seriá predeterminat. Cadun se crei clavat dins una destinada que li seriá impausada per de fòrças immudablas, quasi telluricas. Urosament pas totes, que dins l’afar d’unes an pas res a perdre, se que non lor vida miserabla. Son aqueles, e mai que mai un d’aqueles, que va butar a la ròda del cambiament. Per çò qu’es sempre estat atal, e jos totas las latitudas: tròp d’opression acaba per provocar una reaccion. Aquesta pòt tanplan virar en revòlta, coma en revolucion.
 
Dins una societat calhada a n’aquel punt, lo drama ven permanent e generalisat. Se jòga de longa. Las passions, las iras, lo sadisme, mas tanben lo masoquisme, s’exprimissan e s’entretrucan. Planes protagonistas de las fachas narradas serán a l’encòp victimas e colpables. Dins aquel espaci confinhat qu’es lo bartàs sudafrican, malgrat las immensitats territorialas, los espandis de libertat individuala son estequits. Son redusits a una expression minimala. Cadun se crei obligat de demorat dins los ralhs d’una via que pensa tras qu’estrecha. Dins aquestas condicions, los sentiments comptan per gaire. Son pas inexistents, que siem pasmens encara aquí dins una societat umana, mas son la màger part de temps ofegats per de tabós que, ribon-ribanha, ensajan de perpetuar una societat a las escanas. Òm se creiriá dins una societat islamica!
 
D’ont mai anam dins la lectura de l’obratge e d’ont mai la folia filhòla violéncias psiquicas e fisicas. Ne pòt pas èsser autrament dins una societat basada sus l’injustícia, sus l’arbitrari del sèxe o de la color de la pèl. La paur, immancablament, rosega cada actor del drama. Escrivi “drama” al singular alara que lo deuriái escriure al plural, talament las tragedias se succedisson, emai s’entrebescan.
 
L’autor a sabut rendre pesuc, estofegant, quasiment opressant, l’ambient de la situacion. Son biais tras qu’original d’engimbrar l’òbra es a marcar d’una pèira blanca. Cadun de sos personatges balha sa percepcion tocant a sa pròpria condicion. Es una manièra de far que permet al legeire de cambiar, a cada còp, de punt de vista dins son apròchi de la situacion. Es una ajuda per dintrar mai prigondament dins lo vejaire, clar o confús, de cadun del protagonistas del roman. Las voses s’encadenan e las destinadas son encadenadas.
 
Es lo primièr obratge d’André Brink que legissiái. Incapable de legir en anglés, es un autor que podiái pas conéisser. De mercés a l’iniciativa de las edicions Letras d’òc, ai pogut i aver accès dins ma lenga, e amb ieu lo public occitan. Fraita d’una creacion literària dinamica, la traduccion demòra lo melhor biais de balhar a legir al monde. Vertat es que, d’aquestas passas, la situacion de las letras occitanas es pas famosa. Sabi pas quand de temps aquò va durar, mas espèri que la temporada serà la mens longa possibla e que lèu tornarem poder legir d’òbras originalas. D’aquí-lai, tota publicacion en lenga nòstra de la literatura mondiala serà la plan venguda. Podem saludar en passant los esfòrces que fan sul sicut las edicions Per Noste e son urosament pas las solas.
 
Pòdi pas clavar aquesta modèsta presentacion de libre sens parlar del trabalh colossal e remirable complit per Sèrgi Carles. Un roman d’aquesta vena es pas, totòm o auràs compres, una notícia d’emplec per maquina a lavar la farda. Se pòt pas tradusir en l’entusant dins lo traductor automatic, en admetant qu’existirián de traductors autonamatiques entre l’anglés e l’occitan. Sa traduccion necessita un long trabalh de reflexion sus la lenga. Una gasanha menimosa de causida lexicala, mas subretot de viradura sintaxica. Per aver fach qualquas reviradas literàrias a partir del francés, lenga vesina a la nòstra; imagini la soma de trabalh que deu representar la traduccion d’un tal pavat a partir de l’anglés. Quand òm coneis la consciéncia professionala e las competéncias de Sèrgi Carles, pensi pas que siague la pena de s’espandir longament sus la qualitat de son trabalh. Sèrgi Carles es pas obrièr a far las causas “a vista de nas”.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
 
_____
BRINK, André. Una cadena de voses. Traduccion en occitan de Sèrgi Carles. Edicions “Letras d’Òc”, 2011. 500 paginas.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Ives Vilafranca de Lauragués
2.

Aquò's un libre que legiguèri en francés un còp èra. E vertat es qu'aguèri lo plaser de lo tornar legir dins sa version occitana. Cal benastrugar Sèrgi Carles per aquel prètzfait !

  • 3
  • 0
Pirolet
1.

Lector de Brink, aviái pas legit encara "A chain of voices". Aprofeitèri l'escasença per çò far dins la remirabla traduccion de Sèrgi Carles. Es un dels melhors libres qu'ai legit aquestas darrièras annadas.

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article