Actualitats
An fach sonar un instrument musical del Paleolitic superior
S’agís d’un cauquilhatge que se trobèt dins la bauma de Marçolàs e qu’a tornat sonar après 18 000 ans de silenci
Ochanta ans après sa descobèrta, an fach sonar l’instrument musical pus ancian d’Occitània. S’agís d’un cauquilhatge del Musèu de Tolosa que se trobèt dins la bauma de Marçolàs (País d’Aspèth e Salias) e qu’a tornat sonar après 18 000 ans de silenci. Es de la cultura magdaleniana, un dels darrièrs grops del Paelolitic superior de l’Euròpa occidentala.
Un musician faguèt sonar l’instrument en emetent tres sons pròches de dò, dò dièsi e re. Un son reverberant, fòrça particular e poderós, equivalent als decibèls d’un tren.
La tròba confirma que la relacion dels umans amb la musica es un afar de totjorn. Segon la revista Science Advances, los magdalenians transformèron lo cauquilhatge en un instrument de vent. A mai, es tot decorat dins l’estil de las parets de la bauma de Rarçolàs. L’instrument mesura 31 cm de larg e 18 cm de long e es lo pus vièlh d’aquelas caracteristicas, e mai las flaütas d’òs pus ancianas daten de fa 35 000 ans.
Un musician faguèt sonar l’instrument en emetent tres sons pròches de dò, dò dièsi e re. Un son reverberant, fòrça particular e poderós, equivalent als decibèls d’un tren.
La tròba confirma que la relacion dels umans amb la musica es un afar de totjorn. Segon la revista Science Advances, los magdalenians transformèron lo cauquilhatge en un instrument de vent. A mai, es tot decorat dins l’estil de las parets de la bauma de Rarçolàs. L’instrument mesura 31 cm de larg e 18 cm de long e es lo pus vièlh d’aquelas caracteristicas, e mai las flaütas d’òs pus ancianas daten de fa 35 000 ans.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#4 Se eth carcòlh de Marsolans qu'ei ara considerat com eth mès antic, damb eths sons 18.000 ans, en eth monde dera MareNostrum, que i a ua bona quantitat de diuersas pinturas, mosaïcas, esculturas de cultura grèca antica que mòstren tritons e autas diuinitats marinas buhant eths carcòlhs ath torn de Poseidon. Que son hitas istoricas de uns 3.000 a 2.500 ans "sonque".
Era fòrça e qualitat deth son d'aqueth utís qu'en hèc un instrument de comunicacion, a lègas e Kms...
Ath segle XXau, eths pescadors deths vilatges menorquins dera còsta d'Algèria que buhauien en un carcòlh entà d'anonciar que tornauien damb era barca ben cargada, e atau eras hemnas qu'eren auisadas que calià baishar tarà platja damb eths panèrs, entà un mercadet improvisat, eths pès en aigua !
E bèth temps a, eth praube Toni Artigues de Mallorca, me diguèc era madeisha causa dera sua isla.
En diuersas culturas deth monde, eth instrument qu'ei associat damb ceremonias e rituaus . Aquèra foncion qu'ac auèm arreviscolada en Pireneus, damb Eth Ostau Comengés, en tot celebrar eths halhars de Sent Joan.
Eth carcòlh que servic tamben tà hèr calhavaris. Aths ans 1970-75, un vesin de Lés que portaua un carcòlh tà hèr "tapatge" quand eth football deth pòble anaua de competicions tà Sent-Gaudenç.
Jo que n'èi un parelh d'aquestis utisis,
qu'ac èi hèt a sonar sus era plaça deth Capitòli de Tolosa entarà manifestacion tarà lenga nòsta, e un aute còp en Tarba dauant eth rectorat, entà sostier eths amics dera "éducation nationale".
I per Catalunya tanben, gairebé per totes les mega-manifestacions de l'ANC !
Lo corn que sonavan los pagesos a Mallorca e tamben en moltas altras bandas fins fa pauc per se comunicar.D'al·lots lo voliem tocar mas era pas facil de lo far sonar.
#2 Adishatz, e qu'auètz plan arrason,
Sonque ua petita diferença zoologica enter eth cargòlh de Vilamòs e eth cargòlh de Marsolàs. Arren o paucas causas, coma era diferença, a vista, enter ua vaca de raça gascona e ua de raça piemontèsa.
Eth son, senhau o bram, que de segur se semblaua...
Çò que de segur a canviat en 18000 ans, qu'ei eth climat, d'aqueth temps era artiga de Lins qu'èra tota ua gelèra...
Que'm brembi plan deth cargòlh de Vilamòs, pr'amor qu'ac auiài arrecomanat tath Musèu Dera Val d'Aran, entarà veirina-presentacion dera musica e deths sons deths pastors, ath costat d'era hlaüta, deras esqueras, tringòlas... Aquerò hè uns 40 ans !
Ei com era cargòlha que hège a sonar eth vaquèr des dera Montanheta tà comunicar-se damb eth pòble
Extraordinari!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari