Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Opinion

Òrt e plantum...

Onorat me parlèt del plantum que veniá just de crompar
Onorat me parlèt del plantum que veniá just de crompar | gregroose

Aquesta dimenjada rescontrèri, per asart, Onorat. El, a l’envèrs de ieu, es un ortalièr de tria. Un còp lo plaser de se tornar veire passat, endralhèt la convèrsa dau çò que li agrada lo mai: l’òrt. Me remembri qu’aquel òrt i anavi, quora èri jove, amb mon amic e son paire.

Quora Onorat ditz òrt cal comprener ortalàs e pas ortet. Dos milas mèstres carrats. Al centre, un potz enrodat d’una paret de pèiras secas amb una carrèla de fonta. Quora èri pichon, mon plaser èra de tirar la còrda per far davalar e montar lo ferrat. Me soveni que, coma èra plan onchada, gingolava pas jamai la carrèla.

Aquel òrt es clausat de parets de pèiras secas de mai de un mèstre d’alçada. Aquelas parets son cobèrtas de catas aredondidas pausadas drechas. Capèlan las muralhas plan polidament. Dins un canton, lo cabanon. Aquel cabanon èra per ieu un pauc misteriós. Sentissiá que lo paire d’Onorat aviá pas enveja de me i laissar dintrar.

Pasmens, un jorn qu’èra ben lunat, posquèri i escampar un uèlh a son cabanon tant aimat. Foguèri estabosit. Un ramat de margues de: forcats, rabassièrs, sarclets, sarcletas, bigòs, arpas, aissadas, pics, palavèrs, palas, luchets, andusacs, rastèls e maites aplèches amb puas...

Sus de laissas senhorejavan de bóstias de totas menas plenas de granas. E mai que mai de bóstias de camenbèrt. Èran tilhetadas. Es aital que posquèri legir: ensaladas rogetas / ensaladas frisadas/ ampoletas/ sucrinas. Las bóstias carradas “Pont l’Evêque” èran tanben tilhetadas: favas jaunas / favas verdas/ favas crocudas/ mongetas/ cotelets/ peses/ ....

Al pè de la laissa la pus nauta una bóstia pro grosseta. A l’espinchar me fasiá pensar a “La bouillie Bordelaise”. A costat, acrocats a de clavèls, de ligams de rafià, de teissuts de totas menas, de cordèls e de cordeletas. Al sòl, de ferrats, d’asagadoiras de totas menas. Sens oblidar de paumas traucadas per l’asagador. Al fons del cabanon, una barriòta vièlha. Se la carrèla gingolava pas, la barriòta deviá gingolar tota robilhada qu’èra.

Onorat me parlèt del plantum que veniá just de crompar. Saupèri aital qu’anava plantar cinc cents cebas, quatre cents pòrres, cent pomas d’amor, trenta àpis, cinquanta bledas, cinquanta bledaravas rojas, cent caulets, ... e n’oblide talamai que ne’n diguèt.

Un còp qu’Onorat aguèt acabat sa letania, nos saludarem mas abans de nos quitar mon amic me convidèt a venir dinnar l’estiu per partejar los polits legums que son òrt donariá. Pas que a i pensar, n’ai ja la garganta que fuma!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Delbac Mende
1.

Nosautres lo plantum lo crompavem pas. Lo fasiam venir a l'ostal. Servavem granas d'una annada sus l'autra. Cada setmana semenavem d'ensaladas per n'aver de longa a plantar tot l'estiu. Puèi venia lo temps de las ensaladas d'ivèrn. Espichavem de longa lo calendièr lunari per saber a qui moment semenar o plantar.

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article