Actualitats
Lo rus e las lengas minorizadas d’Ucraïna son pas mai oficialas
Protèstas en Crimèa contra lo cambiament de govèrn
An anullat la lei de politica lingüistica d’Ucraïna que fasiá oficials lo rus, l’ongrés, lo romanés e lo tatar de Crimèa, segon la version en esperanto de Wikinews, que cita de fonts ucraïnesas e russas. Aquela decision la votèron dimenge passat 232 deputats sus 450 del parlament ucraïnés.
La lei anullada, que foguèt aprovada en julhet de 2012, permetiá a las regions de far oficialas las lengas mairalas de mai de 10% de la populacion. Aquela oficialitat permetiá d’emplegar las lengas dins l’administracion. Avián adoptat aquela lei 13 de las 27 regions, en oficializant lo rus dins qualques regions e tanben l’ongrés, lo romanés e lo tatar de Crimèa. Mas l’oposicion, qu’a l’ora d’ara a pres lo poder, protestèt fòrt contra aquela lei perque considerava que l’ucraïnés veniá una lenga menaçada. De fach, Iuliia Tymoshenko aviá ja promés qu’“aboliriá” la lei sul pic tre accedir al poder.
De manifestacions en Crimèa
Dins las principalas vilas de Crimèa, a Sebastòple, Sinferòpol e Kerch, de milièrs de personas an protestat per carrièras contra lo cambiament de govèrn en Ucraïna. Qualques manifestants an quitament exibit de drapèls russes e an demandat al govèrn de Moscòu de proteccion pels russofòns d’Ucraïna, segon çò que raportava Nationalia.
E mai se lo rus es la lenga majoritària dins qualques províncias de l’èst d’Ucraïna, solament en Crimèa los russes son la majoritat etnica. De fach, aquel territòri tatar faguèt partida de Russia fins en 1954.
Segon un estudi publicat per l’Universitat de Kansas, 61% dels russes de Crimèa serián en favor de far partida de Russia del temps qu’11% voldrián un estat independent. Per contra, los ucraïneses etnics de Crimèa, e mai se la majoritat son ja de lenga russa, serián majoritàriament per contunhar dins Ucraïna. Fin finala, dins lo tresen grop nacional de Crimèa, los tatars, 56% son per demorar dins Ucraïna e 12% voldrián un estat independent. Segon lo cens de 2001, 58% de la populacion de Crimèa es etnicament russa, 24% es ucraïnesa e 12% es tatara.
Cal precisar que i a dos pòbles diferents apelats “tatars”: d’un caire los tatars de Crimèa (al sud d’Ucraïna), e d’autre caire los tatars de Vòlga (en Tatarstan, dins l’estat rus). Parlan de lengas diferentas.
La lei anullada, que foguèt aprovada en julhet de 2012, permetiá a las regions de far oficialas las lengas mairalas de mai de 10% de la populacion. Aquela oficialitat permetiá d’emplegar las lengas dins l’administracion. Avián adoptat aquela lei 13 de las 27 regions, en oficializant lo rus dins qualques regions e tanben l’ongrés, lo romanés e lo tatar de Crimèa. Mas l’oposicion, qu’a l’ora d’ara a pres lo poder, protestèt fòrt contra aquela lei perque considerava que l’ucraïnés veniá una lenga menaçada. De fach, Iuliia Tymoshenko aviá ja promés qu’“aboliriá” la lei sul pic tre accedir al poder.
De manifestacions en Crimèa
Dins las principalas vilas de Crimèa, a Sebastòple, Sinferòpol e Kerch, de milièrs de personas an protestat per carrièras contra lo cambiament de govèrn en Ucraïna. Qualques manifestants an quitament exibit de drapèls russes e an demandat al govèrn de Moscòu de proteccion pels russofòns d’Ucraïna, segon çò que raportava Nationalia.
E mai se lo rus es la lenga majoritària dins qualques províncias de l’èst d’Ucraïna, solament en Crimèa los russes son la majoritat etnica. De fach, aquel territòri tatar faguèt partida de Russia fins en 1954.
Segon un estudi publicat per l’Universitat de Kansas, 61% dels russes de Crimèa serián en favor de far partida de Russia del temps qu’11% voldrián un estat independent. Per contra, los ucraïneses etnics de Crimèa, e mai se la majoritat son ja de lenga russa, serián majoritàriament per contunhar dins Ucraïna. Fin finala, dins lo tresen grop nacional de Crimèa, los tatars, 56% son per demorar dins Ucraïna e 12% voldrián un estat independent. Segon lo cens de 2001, 58% de la populacion de Crimèa es etnicament russa, 24% es ucraïnesa e 12% es tatara.
Cal precisar que i a dos pòbles diferents apelats “tatars”: d’un caire los tatars de Crimèa (al sud d’Ucraïna), e d’autre caire los tatars de Vòlga (en Tatarstan, dins l’estat rus). Parlan de lengas diferentas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
No m'agrada que se comparin la situacion del rus i de las lengas minorizadas (tatar e ruten que sonque o sustot se parlon en Ucraïna, e ongrés, bulgar e romanés que an los sieus propris estats-nacion). Lo rus es la lenga dominanta en Ucraïna, e cal pas que aja estatus oficial (almens al nivèl central), perquè aquò suposa un arrepè de l'ucraïnan. Al nivèl regional es evident que òc que el rus i pòt jogar un ròtle, mas sense oblidar l'obligatorietat de l'ucraïnan.
Mai de mai, el tatar patís substitucion pel rus, pas per l'ucraïnian! Es clar doncas que lo principal enemic de l'ecologia lingüistica ucraïnana es lo rus, pas l'ucraïnan.
#11 Devèrs 100 000 soldats de fransa e probable d'occitans son mòrts en ukaina (criméa). En 2013 fuguèt decobèrt un cimentèri a Sebastòpòl. las archivas de l'armada francesa dison pas res sus aquò, çò pareis que los mòrts d'ukraina ( guerra de criméa) son registrats dins las archivas en fransa cal agachar 1870- 1890. per cada país de nosaus.
E avètz d'informacions de pròche sus la preséncia e l'estat dels romaneses-moldaus d'Angle o Bojac ?
Se ditz sus wikipedia a Bojac qu'an mens paur qu'avant de se declarar romaneses-moldaus. Serián mai visibles dins las estatisticas, las mapas de nacionalitats de la region ?
#8 Lo nom criméa ven del turc "kırım" (maselatge) Foguet poblada per los huns, los comans que son de turcs kiptachak coneigut en rus jos lo nom de " Polovtses" puèi los tatars tanben una branca de turc kiptachak. Una bona partida de la literatura russa comença avec la lucha del prince Igor contra los Comans. En 1774 la caterina de russia obliget l'emperi otoman de reconesisser l'independencia de la criméa, puèi foguèt annexada per russia devèrs 1784. Fransa i anguèt atanben tripatolhar fuguèt lo temps de la guerra de criméa 1853-1856. Quantes d'occitans i son demorats ? quantes se moriguèron ?
Sabi que dins Alièr dins lo vilatge de Biozat s'i troba une pèire tombala.
Adieu a totes,
Joan-Marc, m'agradariá d'èsser mai optimista en general; l'avantatge dels pessimistas es de pas èsser estonats quand las causas van coma o pensàvem e d'èsser suspreses positivament se lo resultat es melhor que çò qu'albiràvem.
Senon, te pòdi sonque dire mon vejaire a partir de mon experiéncia. Que l'Ucraïna pòstrevolucionària aguèt una creacion artistica en ucraïnian mai importanta e vesedoira qu'actualament, que Verka Serdochka, una star dins lo mond ucraïnian, rus e russofòn, se permetèt alara de dire/cantar mai o mens "Adieu Russia"; e mai s'aguèt pr'aquò de rectificar mai tard. An passat los ans, Ani Lorak, una de las cantairas màgers del país, canta pas mai qu'en rus, la scèna musicala s'es reducha considerablament en aquesta lenga manca los colossals Okean Elzy (veire wikipèdia per mai d'entresenhas) que vos conselhi d'escotar pels que coneisson pas, e Ruslana demest d'autres mens coneguts. E mai Víktor Pavlik s'i es mes!!! Globalament lo potencial creatiu e creador del país es estat devorat pel vesin de l'èst coma o son estadas fagocitadas tanben una granda part de totas las riquesas fisicas del país. Per tornar a ma femna... soi mai ucraïnista qu'ela, las cançons qu'escotan son mai que mai en rus, agacha la television en rus, e mai los grands canals ucraïnians coma 1 + 1 son majoritàriament en rus... Lo poder e l'influéncia de Potin (& Co.) se son espandits considerablament qualques ans aprèp la Revolucion Iranja e l'atraccion russa que portèt cap a Ianokòvych d'airals qu'èran estats favorables a Ioshchenko o Tymoshenko prealablament, marquèt clarament aquela evolucion, aquel movement cap a l'èst.
La situacion particulara del sorzhyk (lenga ibrida d'origina pas gaire clara per ieu...) qu'a pas d'estatus e que s'escriu generalament pas, fa que l'ucraïnian estandard siá una lenga nauta, benlèu tròp nauta psicologicament (ma femna aviá paur de comprendre pas las gents de Lviv!), gaireben cantonada a la poesia e a las cançons patrioticas mentre que lo rus es dominat amb fluiditat. La simbolica de l'ucraïnian es fòrta mas passa pas tròp mai enlà de la simbolica. Me cal dire pasmens que ma femna es del país d'Odessa qu'es probablament mai russificat mentalament e lingüisticament mas vegèri pas de diferéncias gròssa a Kyiv que pensavi d'i ausir l'ucraïnian qu'aviái començat a aprendre... e i foguèri pro decebut. Ai pas agut l'escasença d'escotar e de poder jutjar la "qualitat" de l'ucraïnian que ne parlas, mas ai l'impression que çò que domina dins la part centrala d'Ucraïna es lo "sorzhyk". E mai de coneissenças de ma femna que parlan quicòm pròche de l'estandard, originaris de çò qu'es definit coma l'Ucraïna "vertadièra" (es pas lo mot exacte es una extrapolacion de ma part) per ma femna e d'autres, emplegavan "stakan" pel veire e quand comentèri se disián pas "skljanka" foguèron geinats... e ensagèron de me far engolir que "stakan" caracteristic del sorzkyk èra bon en ucraïnian...
Aquí, arrèsti aquí las anecdòtas que senon vos ne fariái una enciclopèdia.
Amistats, do pobachennja!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari