capçalera biera tobiers

Opinion

Eth faus acordeonista. Manòbres orquestraus en Aran

Tònho Castet

Tònho Castet

President e fondador dera Associacion Es Paums, acordeonista, dinamizaire culturau en Vilamòs, activista dera lengua e traductor

Mai d’informacions
Fin finala qu’a vist era lum eth nòste prumèr CD entitolat Era soca de Nadau, Castèth e es Paums canten ara Val d’Aran.
 
Era aparicion en mercat de naua musica en aranés tostemp qu’ei ua notícia agradiua entàs qu’estimam era cultura deth nòste país. Jornalet que te siguec eth prumèr en informar deth lançament deth CD eth 24 de deseme passat e es sòns lectors que sigueren des prumèrs en poder escotar eth nau nadalet aranés.
 
Ara, ues setmanes dempús eth sòn lançament, eth disc qu’a ua bona acceptacion, çò que tanplan mos alègre e mos anime a contunhar produsint mès musica en aranés.
Tot er itinerari dera edicion deth CD des de que gessec era idèa enquiath sòn lançament en mercat musicau qu’a estat ua divertida aventura damb desparièrs tempos qu’indicam ar inici de cada estapa. Que te comencèrem fòrça tranquilli (adagio), mès a mesura que s’apropaue era data deth lançament mos calec accelerar (allegro).  En aguestes linhes partejam damb vosati tot eth procès:
 
 
Adagio
 
Es autors: Castèth e Jèp de Montoya ja pòrten mès de dus ans collaborant, per çò que rapidaments se compreneren. Eth prumèr qu’escriu polides nòtes sus eth pentagrama e eth dusau bèri mots sus  es linhes; eth resultat, polides melodies cantades coma eth nadalet Era soca de Nadau, eth prumèr des tèmes e eth que da nòm ath CD.
 
 
Andante
 
Es òbres: Es tres composicions musicaus includides en disc que son basades en poèmes de Jèp de Montoya. S’auem en compde era magnitud e transcendéncia dera sua òbra, era causida des tèmes no siguec bric aisida. Encastrarien es vèrsi deth Solstici d’Iuèrn-Nadau en un compàs de 12/8? Non desmangoriariem era metrica des poèmes? Acceptarie eth poèta de Les escotar es prigonds vèrsi deth sòn poèma Hilh! convertidi en un descrabestat Ròck and Roll? Desmantibelaríem eth esperit des sòns mots? Erosaments trabalhar damb autors contemporanèus e viui que permet dialogar e acordar per consensus damb eri toti aguesti aspèctes.
 
 
Moderato
 
Es musicians: A trauès de Jornalet hérem ua crida a participar en enregistrament, qu’auec ua plan bona responsa: en CD i an acabat participant  musicians de The Disaster, Golden Saxo, Marathon,  Tèxas Grup, Hombres de Tello, Boulevard Orquestra, Góspel de Lleida, Xic-4, Es Paums, votzes de Vilamòs… toti de manèra arderosa e desinteressada. Atau madeish, per manca de temps, donques qu’eth CD s’auie de publicar abans de Nadau, mos calec renonciar ara participacion des magnifiques votzes araneses dera “Corau Margalida”.
 
 
Allegro
 
Eth finançament: Es musicians e es cantaires qu’an participat toti de manèra desinteresada, mès es ores d’enregistrament, era impression, eth dessenh, es CDs, es boètes, an un prètz. Coma en d’autes escasences eth Institut d’Estudis Ilerdencs dera Deputacion de Lhèida e eth Conselh Generau d’Aran an demostrat eth sòn fèrm supòrt ara musica aranesa en tot patrocinar e en tot collaborar ena edicion deth disc.
 
 
Vivo
 
Eth calendari: Un des tres tèmes includidi en CD qu’ei un nadalet, donques un producte entà ua data concrèta: Nadau. Tot eth procès de produccion ère condicionat ar objectiu de arribar a temps entà lançar eth disc abans de Nadau. Fin finala es CDs se poderen distribuïr as mejans de comunicacion, institucions e collaboradors eth madeish dia 24 de deseme. Auíem arribat a temps!
 
Prestissomo
 
— Es anecdòtes: Era fotografia dera cubèrta ei prenuda un heired maitin d’iuèrn damb bruma sarrada e en camisa, per çò qu’es sorires son degudi ath heired intens.
Entara session fotografica te mos anèrem a plaçar en ua tèrra recentaments laurada damb era hanga enquias cauilhes.
 
A punt d’iniciar era impression deth libret, mos n’encuedam tamb espant qu’er escut d’Aran qu’illustraue era contraportada interiora no ère er oficiau. Ac remplaçam en mès correr per imatge dera particion qu’apareish ena edicion finau.
 
A punt nauaments de recomençar era impression mos encuedèrem estonadi qu’ena fòto dera contraportada era bandèra d’Aran ère penjada deth revèrs damb era clau en tot guardar cap ara dreta. A prèssa e en mès córrer viram era fotografia damb eth resultat d’”efècte miralh” que se pòt veir ena edicion finau: eth clavièr der acordeon apareish a man quèrra en lòc dera dreta. Talaments semble que es musicians siguen en un miralh. Quauquarrés qu’i entene dilhèu pensarà qu’o que se tracte d’un acordeonista querrèr o que ei un faus acordeonista que s’a penjat er estrument sonque entà préner era fotografia.
 
Sense cercà’c auíem reprodusit era equivòca situacion qu’apareish ena pagina 465 dera grana òbra Aran, istòria grafica: ena fòto prenuda eth 10 d’Agost de 1945 ena Hèsta Major de Sant Laurenç de Mont apareish un òme damb er acordeon penjat deth revèrs.
 
 
Finale
 
— Eth producte finau: Un CD damb tèmes que parlen en aranés des nòstes tradicions mès arraicsades, arreconeishudes pera UNÈSCO coma Patrimòni Immateriau dera Umanitat: Net de Hue, Hilh!, Era soca de Nadau e er accès ath videoclip Net de Huec.
 
Ath delà d’en disc, pòdes trobar es composicions en:
 
Era soca de Nadau: www.jornalet.com/6169
Hilh!: www.jornalet.com/5458
Net de Huec : youtu.be/poUK9OY7XzM
 
 
Coda
 
Es arregraïments: Encara que non èm pas tan importants coma es grops famosi, coma eri, mos auem permetut eth luxe d’includir un capítol d’arregraïments, a saber,
 
ar Institut d’Estudis Ilerdencs, Diputació de Lleida, Conselh Generau d’Aran, Ajuntament Vielha-Mijaran e Ajuntament de Vilamòs peth supòrt ara musica aranesa.
A Aran TV, TV Lleida, Manu Mòga, Alvar Ordoñez, Manel Tahull, Griselda Lozano, pera sua difusion dera musica aranesa; a Francisco Castet, “Joserito” de Vilamòs per includir-mos ena programacion des hèstes de Vilamòs; a Mossén Amiell per balhar-mos musica religiosa en aranés; a Vero Barrull pes sues polides fotografies; a Florenci González peth dessenh des panèus; a Anita que aurà d’escotar era nòsta musica a distància; a Joan Moga “Canaules” pera eficaç distribucion dera publicitat; a Jusèp Loís Sans per impulsar es nòsti concèrts; a Albert Vilela pes ores de enregistrament; a Jaume Turmo pera sua impecable sonorizacion enes nòsti concèrts; as nòstes hemnes Pepita, Alicia, Montse, Tere, Esther e Rosario peth temps que les auem panat; a Dolors Pomèr e Ita Enseñat peth supòrt ara nòsta musica; ath Diari La Mañana pera constanta difusion dera musica que se hè en Lhèida; a Ferriòl Macip e era còlha de Jornalet per informar tostemps sus era musica aranesa e occitana.
 
 
Da capo
 
Futur: Auem pogut constatar que çò d’aranés interèsse, pas sonque en Aran, mès tanben dehòra d’Aran. Mos a deishat perplèxes era grana quantitat de gent, aranesi e non aranesi, disposada a participar desinteresadaments en projècte. Per nosati que no quedarà pas, tè. Contunharam en tot hèr musica ena nòsta lengua, contunharam en tot hèr vediau musicau.
 
Toti es qu’auem participat en aguest projècte tant musicians coma autors que i auem metut tota era nòsta illusion.
Demoram que vos agrade e vos convidam a que cantegatz es cançons que i trobaratz.
 
Vos balham era partitura de piano entà que ath delà d’escotar-les les pogatz tocar e cantar tamb es vòsti amics.
 
Qu’aguest an 2016 que ven de començar aumplisque de musica toti es cornèrs deth nòste polit país. 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris

Tònho Castet Vilamòs
2.

#1 Lo pòdes demanar per Jornalet:
http://opinion.jornalet.com/tonho-castet/contacte
Eth prètz que son 10 Euros tamb es pòrts includidi.

  • 2
  • 0
Gerard Loison Perpinhan
1.

Felicitacions peth projècte e peth trebalh acabat! Aon se pòt crompar aguest CD de França estant? Mos poderies ensenhar ua adreça o un contacte ? Gràcies!!

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article