Lo divendres 13 febrier de ser, Özgecan Aslan, una jove estudianta de Mersin au sud de Turquia, se’n tornèt a casa amb un minibús, mejan de transpòrt en comun fòrça utilizat dins aqueu país. Se retrobèt soleta just abans d’arribar a l’ostau, es a aqueu moment que lo menaire dau bus decidiguèt de s’arrestar, abans de sonar son paire per l’ajudar a violar la joventa. Quand sa victima assagèt de resistir, lo menaire o suportèt pas e li donèt de còps de cotèu mortaus abans de li copar lei mans, de la cremar e de la getar dins un riu. Es l’assassinat de tròp per una partida de la societat turca, que manifestèt son sosten pendent mai d’un jorn. Lei coupables foguèron arrestats mai fauguèt una granda pression populara per que la justícia turca, sota l’influéncia dau govèrn islamista, considerèsse una pena a l’auçada de l’acte.
 
En Turquia, e mai encara a l’èst dau país, lei jutges an pas per costuma de condemnar seriosament leis agressions còntra lei fremas. Pasmens, lo fenomèn es pas negligible e va creissent. Dempuei que l’AKP es au poder, lo murtre de frema a aumentat dau 1400%. Per 2014 soncament, 325 fremas foguèron tuadas, la mitat per son marit que, dins lo 20% dei cas, se vengèt d’una demanda de divòrci. Aquela estatistica pren pas en còmpte lei nombrós actes de violéncia de cada jorn: fremas violadas, batudas ò sexualament secutadas.
 
Una jove responsabla dau partit socialista de l’oposicion CHP a acceptat de respòndre ai questions de Jornalet. Eda Bayraktar, estudianta a Ankara, considèra que “la condicion dei fremas se degrada en Turquia, es una persona de segonda classa perque sei drechs son pas protegits per la lei, en causa de la reduccion dei penas minimalas”. L’ancian primier ministre e actuau president de la Republica, Recep Tayyip Erdoğan, a sa responsabilitat dins aquela situacion. A multiplicat lei declaracions ostilas a l’emancipacion dei fremas. L’an passat, considerèt que “per natura, òme e frema pòdon pas èstre egaus” abans de precisar que “l’islam a definit una plaça per la frema qu’es la maternitat”.
 
Piéger, lei responsables islamistas profiechan de l’assassinat d’Özgecan Aslan per prepausar l’installacion de transpòrts en comun reservats ai fremas, una alternativa que lei feministas turcas refusan de considerar. “Avèm pas de se separar, leis òmes an d’aprene coma se comportar dins una societat civilizada”, nos ditz Eda Bayraktar que confèssa tanben qu’en Turquia, es “fòrça complicat de cambiar l’estat d’esperit dei gents”. Pasmens la militanta socialista demòra optimista per l’avenir de son país. “Lei movements feministas progrèssan dempuei quauqueis annadas e lei fremas en generau considèran que fau despassar aquela egemonia dau mascle”. La lucha còntra lo sistèma patriarcau turc sembla lònga pasmens, entravada per un poder islamista que pauc a cha pauc a desfach leis avançadas dau drech de la frema dau sègle XX.
 
 
 
 
Matieu Casanòva