Opinion
Del dangièr dels anniversaris
Tèxte legit
Una bona idèia per un escrivan (artista, militant, cercaire,…) occitan-a per èsser reconegut es de morir. Van pas mancar puèi las escasenças de celebrar son annada de naissença, son annada de mòrt, tal o tal eveniment… E benlèu, la premsa locala o, se ne vira, la cronica necrologica del Monde descobrirà (mai que tardièrament) l’importància maja de son òbra…
De còps, as coma l’impression de t’enfelibrejar d’un rendètz-vos l’autre, la lagrema al canton de l’uèlh, d’aver los uèlhs mai virats cap al passat que cap a deman (sabi plan que cal pas doblidar lo passat e l’istòria, mas s’i cal pas embarrar dedins).
Òc, corrisèm lo risc de nos enfelibrejar: aver totjorn lo biais de se sovenir de la data de tal o tal eveniment: serà l’escasença d’un discors esmogut, d’un poèma de circonstància e d’un brinde bèl…
Aquelas doas darnièras annadas, ai participat a la publicacion del libre d’omenatge al Miquèl Decòr, puèi al libre d’omenatge al Robèrt Martí-Padena, … En 2023, se parlèt fòrça del Robèrt Lafont: l’Eric Fraj descobriguèt que sos poèmas se podián cantar; çò que Dolors Lafita aviá ja fait fa 60 ans! Bernat Manciet agèt tanben dreit a son paquet de celebracions.
E òm se contenta pas necessàriament dels comptes redonds: los mai fòrts ongan son lo monde de Provença que dedican una annada a Mistral amb un fum de datas de marcar a l’encòp: la naissença del Felibrige (170 ans), lo prèmi Nobèl (120 ans), la mòrt (110 ans).
L’imaginacioneta pren lo poder: se celèbran ara los 10 ans, los 20 ans, los 30 ans, los 50 ans, los 75 ans, los 100 ans, los 120 ans, los 200 ans, los 250 ans, los 330 ans, los 500 ans, los mila ans,…
Per Joan Bodon, se marquèt lo centenari de sa naissença e nos cal preparar a unas manifestacions pels 50 ans de sa disparicion. La celebracion de Montsegur se pòt inscriure dins aquesta dralha: plorar sul passat o faire de patz, amor, paratge de batèstas per uèi e per deman?
Conèisser nòstra istòria, legir los autors e escrivanas occitan-a-s de totres los sègles es, de segur, mai que necessari e indispensable, mas sapiam tanben èsser actius dins las accions del present e dins la bastison de deman! Arrestem de plorar e de plorinejar sul passat… Cal saupre trapar lo punt d’equilibri (o: de desequilibri) entre passat, present e devenir!
Enfelibrat Roch
Mercègi pas brica lo Jornalet pels dos cartons jaunes qu’ai recebut de Morre-de-Boc per çò que, pretendument, ma difusion d’unes articles sus mon rasal èra una crida a la violéncia, incompatibla amb las valors del mejan informatic:
primièr carton jaune: difusion de l’informacion sus las mòstras de Tolosa suls catars e la Crosada
segond carton jaune: pel senhalament de l’article de Lisa Gròs sul debanament del Carnaval de la Trivala a Carcassona.
Qun esperit destimborlat pòt pensar qu’una mòstra istorica e la tenguda d’una fèsta populara son cridas a la violéncia?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Char Alan,
Mercé plan per vòstra responsa.
Utilizarai segur vòstras suggestions... mas mon ignorància es deguda tanben a la prioritat a l'escritura en occitan puslèu qu'a la recerca de de bonas lecturas... un equilibri dificil a trobar.
Ma vertadièra inquietud concernís los occitans joves que, sens, coma o disètz, mai d'informacions e sens acompanhament critic, riscan d'abandonar la literatura occitana perque i a pas de mejan facil de s'orientar cap a de causas que los passionaràn.
Benlèu avèm besonh d'un canon dinamic de l'escritura occitana, dempuèi uèi fins a Tomida Femina... amb de nòtas « produches » sus un maximum de cinc estelas… ont un « produch » poiriá èsser un conte, un poèma, un roman, etc. E idealament, los utilizators poirián veire los resultats filtrats per l'edat de las évaluateurs : 10-15 ans, 15-20 ans, 20-40 ans, mai de 40 ans.
Una mena de Tripadvisor pels que recercan una experiéncia polida de la literatura occitana.
A Marc,
- Las revistas Òc e Reclams son dobèrtas als autors novèls
- Te cal anar faire un torn als Rencontres de Salinèlas
- Furgar sus las laissas o sus sites de Descobèrtas occitanas, Tuta d'Òc, Espaci Occitan, Librària Occitana de Lemòtges,………
- Ia una brava producción editorial, mas patissèm d'una manca d'informacion e de critica
- de regretar que l'IEO age pas mai de produccion de Messatges (poesia) e una produccion inegala d'A Tots (pròsa).
Char Alan,
Òc, lo primièr còp que tombi suls noms de la màger part dels escrivans occitans modèrns, es quand legissi que son mòrts.
E poiriái pas citar cinc escrivans occitans de mens de 60 ans susceptibles d'èsser encara legits dins 50 ans. Es segur una mesura de mon ignorància.
Mas ont pòdon anar los occitans joves per trobar una escritura occitana contemporanèa passionanta ?
Esperar la mòrt dels escrivans es una estrategia marcatica plan ineficaça... e balha tanben l'impression que la bona escritura occitana apartenís solament al passat.
I poiriá aver de solucions e ai començat de trabalhar sus un article d'opinion per partejar unas reflexions e, esperem-o, encoratjar los autres a participar.
Plan parlat, Alan ! Pels nòstres cars e precioses universitaris, notadament, un bon escrivan occitan es un escrivan mòrt. Las excepcions non i faràn que confirmar la regla, e non valon de tot biais que pels escrivans encara vius mas que son tanben d'universitaris !!!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari