editorial
Azawad coma factor d’estabilitat
L’intervencion militara francesa al nòrd de Mali a capitat, en part, l’objectiu que disián prioritari: lo deslotjament dels grops armats islamistas de las principalas vilas que contrarotlavan. L’operacion, menada a tèrme per l’armada francesa amb lo sosten simbolic e decoratiu de l’armada maliana e de qualques tropas africanas, es estada efectiva rapidament e mediaticament. Amb una intervencion militara de pauques jorns e solament un mòrt del costat francés, lo president François Hollande se pòt vantar d’aver mai de coratge que çò que semblava e d’èsser a la primièra linha contra lo terrorisme islamista.
Ça que la, aquel succès mediatic, es un succès real? Per començar, los grops islamistas son estats fòrabandits de las vilas, mas s’amagan dins lo desèrt. Cal pas èsser un grand expèrt en geopolitica per saber que los islamistas se reorganizaràn per agir d’un autre biais, amb d’atacs esporadics o amb de raptes. Vaquí çò que pòt venir un perilh grand per l’armada francesa, que se pòt veire menada vèrs una longa guèrra de guerrilhas, un scenari que l’Elisi ensaja d’evitar en daissant la responsabilitat de l’estabilizacion a las tropas africanas.
Mas, sustot, cal veire dins quina situacion demòran los toarègs e la nòva realitat politica d’Azawad, cobèrta per la guèrra liuç de França contra —çò dison— las milícias islamistas. Los legitims proprietaris del territòri devon jogar un ròtle central dins la nòva realitat. Los toarègs coneisson lo territòri melhor que degun, an demostrat una oposicion frontala a l’islamisme e an donat de pròvas evidentas que son un factor d’estabilitat e d’integracion. Es pas la tòca de Jornalet de determinar s’Azawad deu èsser un Estat independent: mas volèm plan metre en evidéncia que, de non comptar sus Azawad e suls sieus dirigents politics e militars de l’MNLA dins la nòva configuracion politica del territòri, aquò seriá una error grèva e una manca de respècte de las libertats e de la democracia.
Ça que la, aquel succès mediatic, es un succès real? Per començar, los grops islamistas son estats fòrabandits de las vilas, mas s’amagan dins lo desèrt. Cal pas èsser un grand expèrt en geopolitica per saber que los islamistas se reorganizaràn per agir d’un autre biais, amb d’atacs esporadics o amb de raptes. Vaquí çò que pòt venir un perilh grand per l’armada francesa, que se pòt veire menada vèrs una longa guèrra de guerrilhas, un scenari que l’Elisi ensaja d’evitar en daissant la responsabilitat de l’estabilizacion a las tropas africanas.
Mas, sustot, cal veire dins quina situacion demòran los toarègs e la nòva realitat politica d’Azawad, cobèrta per la guèrra liuç de França contra —çò dison— las milícias islamistas. Los legitims proprietaris del territòri devon jogar un ròtle central dins la nòva realitat. Los toarègs coneisson lo territòri melhor que degun, an demostrat una oposicion frontala a l’islamisme e an donat de pròvas evidentas que son un factor d’estabilitat e d’integracion. Es pas la tòca de Jornalet de determinar s’Azawad deu èsser un Estat independent: mas volèm plan metre en evidéncia que, de non comptar sus Azawad e suls sieus dirigents politics e militars de l’MNLA dins la nòva configuracion politica del territòri, aquò seriá una error grèva e una manca de respècte de las libertats e de la democracia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Las frontieras en Africa, "istoricas" e colonialas per la màger part d'elas, contúnhan de far de degalhs. Alora de segur costat de las nacions amasig, maure, peul, songai, belèu i aguèt tantben de gueguerras entre elas e al dintre d'elas, mas seria temps que las nacions pòscon viure liurament dins de vers païses que son pas aquí per reprimir lor lenga, cultura, los respeitar e los laissar circular coma vòlon.
Aquò's tant complicat d'entendre ? Una lenga = una cultura = un pòble - un país = un estat laïc. Encara que… del costat de Palestina, las causas se complican furiosament ! Ailà, deurián organizar un concors d'altruïsme, d'umanisme, de fraternitat e de solidaritat amb l'Autre per saber qual i deuriá comandar…
E ieu pensi que l'Azawad deurà èstre lo futur Estat independant pertocant lu Toaregs. Aquela etnia, berbèra d'origina, fuguèt secutada e ennegada d'en primier au moment de l'èrsa aràbia au sègle seten. Jamai posquèt tornar trobar la sieu independéncia legitima, tant coma lo pòble curd, e non fuguèt la colonizacion francesa que li porgissèt lo mejan de crear un Estat independent. Seria d'ora qu'aquò si faguèsse. Quid de la posicion francesa sempre lèsta d'aparar "l'integritat" dei termieras ? Avètz rason de notar qu'aquela intervencion porria desembocar sus una mena de guerrilha, sobretot se ren fuguèsse fach per entrevar lo poder malian desin venjar sus l'esquina dei Toaregs.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari