editorial
8 de març
Aqueste dimècres 8 de març, la redaccion de Jornalet jonh la cauma feminista. A l’ocasion de la Jornada Internacionala dels Dreches de las Femnas, consagram la jornada a perpensar e analisar çò que truca dins aqueste quotidian que compta sus la participacion de fòrça mai d’òmes que de femnas.
La manca de femnas demest los collaboradors e amics de Jornalet mòstra clarament que i a quicòm que truca, e volèm ne prene consciéncia e far tot çò possible per o resòlver. A mai, del meteis biais que nos batèm per la diversitat lingüistica e culturala, volèm un avenir ont las diferéncias de genre sián pas res mai qu’una riquesa umana, sens cap de discriminacion ni privilègi. Sèm plan conscients que avèm pas totes las meteissas possibilitats, e contunharem de nos batre per que totas e totes las poscam aver.
Lo complèxe de superioritat morala que lo nos impausa la cultura occidentala nos fa creire que sèm justes en comparason amb d’autras culturas, e ne denonciam las injustícias dont lor masclisme. Tanben condemnam las violéncias masclistas de nòstre entorn que tenon de consequéncias esglasiantas. Mas i a totplen d’actituds interpersonalas fòrça masclistas que son talament acceptadas socialament que passan per malha als uèlhs de totplen de mond. Aqueles micromasclismes los volèm detectar. An ben luòc en Occitània coma endacòm mai. Son de petitas accions qu’escapan a las consciéncias de totes los qu’avèm de privilègis de genre. E pasmens son a l’origina de maltractaments emocionals, psicologics e quitament economics, fisics e sexuals. Se ne prenèm consciéncia, farem un Mond melhor; en fin de compte lo feminisme nos fa venir mai liures a totes, que siam de femnas, d’òmes o de personas non binàrias.
La manca de femnas demest los collaboradors e amics de Jornalet mòstra clarament que i a quicòm que truca, e volèm ne prene consciéncia e far tot çò possible per o resòlver. A mai, del meteis biais que nos batèm per la diversitat lingüistica e culturala, volèm un avenir ont las diferéncias de genre sián pas res mai qu’una riquesa umana, sens cap de discriminacion ni privilègi. Sèm plan conscients que avèm pas totes las meteissas possibilitats, e contunharem de nos batre per que totas e totes las poscam aver.
Lo complèxe de superioritat morala que lo nos impausa la cultura occidentala nos fa creire que sèm justes en comparason amb d’autras culturas, e ne denonciam las injustícias dont lor masclisme. Tanben condemnam las violéncias masclistas de nòstre entorn que tenon de consequéncias esglasiantas. Mas i a totplen d’actituds interpersonalas fòrça masclistas que son talament acceptadas socialament que passan per malha als uèlhs de totplen de mond. Aqueles micromasclismes los volèm detectar. An ben luòc en Occitània coma endacòm mai. Son de petitas accions qu’escapan a las consciéncias de totes los qu’avèm de privilègis de genre. E pasmens son a l’origina de maltractaments emocionals, psicologics e quitament economics, fisics e sexuals. Se ne prenèm consciéncia, farem un Mond melhor; en fin de compte lo feminisme nos fa venir mai liures a totes, que siam de femnas, d’òmes o de personas non binàrias.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#6 Lo conformisme e l'ipergamia femeninas possèron mai las femnas de se virar vès d'òmes que tenián d'estatuts pus nauts dinc la societat e que parlavan francés.
#7 autopomadisacion
#7 autopomadisacion
#6
Soi completament d'acòrdi amb vos. D'un biais general, las femnas passavan al francés quand los òmes parlavan encara occitan. E se lor pòt pas reprochar d'aver volgut aplanir lo futur de lors mainatges : la fauta es del la trapèla de la republica juliferrista.
Tenent compte d'aquò, las femnas que, justament, evitèron la trapèla e contunhèron de parlar emai d'obrar per l'occitan an tant mai de meriti.
Es l’occitanisme tot que recampa mai d’òmes que de femnas.
L’afar, evocat cada ans al mes de març per Jornalet, es cada còp comentat e explicat per d’unes lectors,
Patoès= campanha e maganha ; vila = francés e libertat. Sens la bèla-maire sus l’esquina.
Fòrças femnas quitèron las bòrias per « pas trabalhar » e descobrir lo plaser d’èsser unicament «femmes au foyer ».
(Los òmes que devenguèron pas d’obrièrs, faguèron las guèrras colonialas e dintrèron, tot còp, dins la gendarmariá.)
« Far los magazins », anar al cinèma !..las jovenòtas de la campanha ne somiàvan. Vivián dins aquela illusion enganaira. Pasmens, dins un periòde ont l’exòde rural èra massís, paucas regretèron d’èsser partidas.
En consequéncia, la vergonha de la lenga èra pus fòrta ençò de las femnas, es aital que quitèron de transmetre lor lenga mairala.
Lo patoès pels òmes, lo francés per las femnas… n’es demorat quicòm d’aquela mentalitat. Ne soi solide.
Soi tornat plan en rè dins lo temps, la societat dont parli s’es avalida, mas cresi qu’aquò explica un pauc aiçò.
I a un desequilibre dins lo mitan occitanista entre òmes e femnas, mas cal pas confondre quantitat e qualitat : de femnas occitanistas n’i a e n’i a totjorn agut.
E se son pas dins Jornalet, benlèu es per çò que son pus senadas que los òmes.
Çaquelà, deu èsser malaisit d’uèi de far l’aleta a una joventa dins la lenga de l’amor cortés.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari