Aquestes darrièrs decennis, dins fòrça estats d’Euròpa sèm estats governats per un bipartidisme dominat per una drecha e una esquèrra  mai o mens moderadas. Aqueles partits an alternat l’exercici del poder, en abandonant progressivament lo pòble e sos besonhs, la drecha pr’amor qu’es ontologicament sensibla pròcha de las classas dominantas, l’esquèrra en abandonant sas basas marxistas en favor del neoliberalisme trionfant après l’escrancament dels regims autoritaris marxistas-leninistas. Aquela decepcion es estada mai que mai intensa dins las classas mejanas, que veson a se deteriorar lor confòrt material del temps que los rics s’enriquisson e los paures s’empaurisson, e qu’aital crenhon de tombar eles tanben dins la pauretat.

Aquel contèxt de malcontentament ja l’aprofechèt Emmanuel Macron, en pretendent de se situar subre la drecha e l’esquèrra tradicionalas, e en las sifonant, tant la drecha gaullista coma sustot lo Partit Socialista. Pasmens, son neoliberalisme a produch un autre malcontentament, en seguida de reformas socialas impopularas que recuolan l’edat de la retirada o agrèujan la precarietat dels caumaires e dels mai freules; en mai d’aquò, l’abséncia de majoritat absoluda a l’Assemblada Nacionala l’a menat a se sarrar ideologicament de la drecha mai dura, e mai a votar una lei antiimmigracion radicala pachada amb lo partit Los Republicans e lo Recampament Nacional, abans la censura del Conselh Constitucional.

Mas mai generalament cossí va que los eiretièrs de Pétain arriben d’obténer tantes sostens a las eleccions? L’ascension de l’extrèma drecha en Euròpa tròba sas rasigas recentas dins la crisi de 2008 e la gestion que n’an facha los govèrns socialdemocratas. Una gestion que sovent a greujadas las classas popularas. Tanben, aquela nòva extrèma drecha europèa es inquietantament desparièra de l’ancian imatge nostalgic del faissisme; a refinat tant son discors coma son estrategia, çò que permet de resultats electorals de mai en mai nauts; al contrari de son paire Jean-Marie Le Pen que multiplicava las provocacions antisemitas e racistas e fasiá comprene son admiracion latenta per l’Alemanha nazi, sa filha Marine es mai discreta sus son ideologia vertadièra. Fin finala, los mèdias an lor part de responsabilitat pr’amor qu’an sovent banalitzat e normalizat los partits d’extrèma drecha, mentre que las cadenas de television CNews e C8, totjorn que mai popularas e entre los mans del miliardari catolic reaccionari Vincent Bolloré, fan una propaganda activa per l’ideologica ultradrechista. Aquò crèa una perilhosa percepcion de moderacion qu’es pas brica reala. Nos fagam pas enganhar: l’inspira lo faissisme.

A l’ora d’ara, la màger part d’Occitània (franc d’Aran, de las Valadas, Mónegue e la Gàrdia) se tròba dins una situacion critica. Dins qualques setmanas nos poiriá dirigir un govèrn central d’extrèma drecha qu’asira per definicion literalament tota diferéncia. Aquò afectariá negativament totes los que nos identificam culturalament coma occitans, e tanben las autras minoritats culturalas e socialas coma los ciutadans de tradicion musulmana, los LGBTQ+, los ecologistas, los productors locals minoritaris, los artistas, los intellectuals progressistas e los mai paures.

Davant aquela menaça, es imperatiu d’evitar que l’extrèma drecha ganhe las legislativas. Lo sol biais viable a l’ora d’ara es de sosténer lo Nòu Front Popular. Malgrat lo nacionalisme francés de la còla de Sénher Mélenchon e lors practicas intèrnas pauc democraticas, aquela coalicion presenta un programa sensible a las minoritats socialas, en ofrissent l’escasença de considerar las minoritats nacionalas. Serà mai possible de far d’occitanisme aicí qu’amb los eiretièrs de Pétain.

Sus aquela draia, un movement occitan, mai que mai fòrt en Lemosin, a fach una crida a se mobilizar e jónher lo Nòu Front Popular contra l’extrèma drecha. Aquel movement escomet sus un futur basat sus la justícia, l’ecologia, la solidaritat e lo respècte de las diferéncias.Avèm sonque tres setmanas e fòrça trabalh de far. Es crucial que nos mobilizem e trabalhem amassa per evitar que l’extrèma drecha prenga lo poder. Avèm pas d’autra causida electorala per aparar un avenidor mai just e equitable per totòm.