editorial
Francofonia en Lemosin?
Los legeires de Jornalet sabon plan que nos interèssa fòrça tot çò que se passa en defòra dels limits d’Occitània. Cresèm qu’aimar çò local es pas mespresar çò global, e tanben sèm convencuts que se pòt èsser cosmopolita sens renonciar a las raices. Disèm tot aquò perque, del 25 de setembre al 5 d’octòbre, Lemosin, un país occitan, a aculhit un festenal de la francofonia. O poiriam prene pel costat ironic e nos felicitar pel fach que los occitans ajam aquela sensibilitat internacionalista amb los vesins del nòrd, mas l’afar es tròp seriós.
Lemosin, coma la majoritat dels païses occitans, a patit una francizacion e un genocidi cultural important. A l’ora d’ara, lai viure en lenga occitana es fòrça complicat per dire pas impossible. Per contra es fòrça aisit d’i viure solament en francés sens s’avisar quitament que i a una cultura e una lenga territoriala pròprias que son destruchas volontàriament. Organizar un festenal cultural de la francofonia en Lemosin es, dins lo melhor dels cases, una ironia fòrça negra.
Se las autoritats e institucions regionalas qu’an fach possible aquel festenal aguèsson la meteissa sensibilitat per la lenga e la cultura pròprias, Lemosin seriá pas una de las “zònas zèro” de la substitucion culturala e lingüistica obligatòria. La còla de Jornalet, coma o avèm ja dich, sèm en favor del francés, de l’anglés e del suedés, mas cal totjorn lo respècte per la cultura e la lenga pròprias. Favorizar e promòure las autras culturas e lengas perque las cresèm mai importantas que las nòstras pròprias, nos fa mai provincials que non pas cosmopolitas.
Lemosin, coma la majoritat dels païses occitans, a patit una francizacion e un genocidi cultural important. A l’ora d’ara, lai viure en lenga occitana es fòrça complicat per dire pas impossible. Per contra es fòrça aisit d’i viure solament en francés sens s’avisar quitament que i a una cultura e una lenga territoriala pròprias que son destruchas volontàriament. Organizar un festenal cultural de la francofonia en Lemosin es, dins lo melhor dels cases, una ironia fòrça negra.
Se las autoritats e institucions regionalas qu’an fach possible aquel festenal aguèsson la meteissa sensibilitat per la lenga e la cultura pròprias, Lemosin seriá pas una de las “zònas zèro” de la substitucion culturala e lingüistica obligatòria. La còla de Jornalet, coma o avèm ja dich, sèm en favor del francés, de l’anglés e del suedés, mas cal totjorn lo respècte per la cultura e la lenga pròprias. Favorizar e promòure las autras culturas e lengas perque las cresèm mai importantas que las nòstras pròprias, nos fa mai provincials que non pas cosmopolitas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
L'i a ren d'estonant dins lo fach qu'en Lemosin las autoritats localas preferen far un festenau de la francofonia puslèu que de far quauque ren per l'occitan. Pas solament perqué ren far per l'oc es una tradicion dels poers locaus d'aquela region (e aquo deuria alertar los que pensan que sufis de donar mai de poer a las regions per que tot ane charmant). Mas perqué es la tendéncia lorda dels poers regionaus e locaus en generau de subvencionar de manifestacions culturalas que, ço pensan, lor donarèn de visibilitat mediatica nacionala, e permetrèn (prosaïcament) d'adurre de rintraas toristicas. D'aqui la florason un pauc pertot de festenaus de jazz emai dins de bleds perduts (coma Barciloneta..), e lo fach contradictori qu'en 2013 lo departament d'Avairon a severament talhat dins las subvencions a l'Estivada, un festenau qu'apareis jamai dins la tiera dels festenaus d'estiu "en region" publiaa per la premsa nacionala. Es aquo, la "provincia".
#22
Cap e tot d'acòrdi amb lo teu devis.
Totun nòstra realitat d'occitans espotits per l'estat francés fa que lo francés nos permet de comunicar facilament amb los francofònes vertadièrs (Quebec, Valonia, Soissa Romanda) e amb los autres pòbles colonizats per França, sens oblidar d' "ancianas colonias" francesas que lo francés i es encara parlat e mai ensenhat que non las lengas dels paises (En Africa per exemple).
Aquela realitat es tanben la dels Araneses que lor primièra lenga "internacionala" es l'espanhòl e dels occitans de las valadas de Piemont que lors primièras lengas "internacionalas" son l'italian e lo francés.
Ai res contra l'anglés, mai soi mai d'aise dins una autra lenga romana que non pas en "patés de Liverpool e de Dallas o Melbourne"
#21 Una "lenga internacionala", aquò a pas cap de sens : una lenga es la d'una nacion. Res mai. Unas lengas, vertat, s'aprenon internacionalament mai que d'autras. Dona pas cap caractèr particular ni cap suplement ontic a cap de lenga, ni ne suprimís pas a cap autra. Simplament, unas nacions dominan un domani d'activitat (generalament industrial, financièr e/o diplomatic subre d'autras) S'agís son que de rapòrts de fòrça, e subretot pas de diferéncia de qualitat. Lo francés es pas mai "internacional" que cap autra lenga. Es la lenga d'un pòble sens escrupuls que trasteja pas ni una quita estoneta per esclafar sos vesins de prèp (exagòn) ni de luènh (DOM/TOM, Africa pòst coloniala) dins l'amira de ne lor popar las fòrças culturalas, intellectualas, industrialas, financiàrias, civicas, artisitcas, scientificas, militantas, naturalas e/o fiscalas, et caetera… I a las lengas dels chuca-sang, e las lengas de sas victimas mai omens consentas. Totas las lengas son pas que de lengas ! O sabes ben, Gèli…
#20
Partèm totes del pòble real e parlam totes al pòble real.
Mas al pòble real cal aver lo coratge de li dire que sèm occitans e que lo francés quitament se lo parlam plan es pas nòstra vertadièra lenga nacionala. Es nòstra primièra lenga internacionala e res de mai !
Se o fasèm pas degun o farà pas e vendrem de mai en mai francéses e las idèas ultra nacionalistas francesas del Melenchon a la Le Pen ganharàn.
#19 Estimi mai de partir del pòble real e de sas representacions.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari