editorial
Qualques reflexions a l’entorn d’Orador de Glana
Aqueste jornal a fach resson aquesta setmana de l’enquèsta qu’Alemanha a dobèrt sus lo chaple d’Orador de Glana. Coma se sap, lo 10 de junh de 1944, un total de 642 personas foguèron assassinadas per las fòrças d’ocupacion nazis, dont 400 èran de femnas e d’enfants. Lo ministèri public de Dortmund a presentat de cargas penalas contra Werner C., uèi un fustièr retirat, per sa presumida participacion a aqueles faches terribles. Segon l’enquèsta, Werner auriá participat dirèctament a l’execucion de 25 òmes e seriá estat complice dels autres assassinats. D’autres colpables foguèron jutjats, tant dins l’estat francés coma dins la Republica Democratica Alemanda (RDA), mas las penas foguèron pas jamai convencentas e lo crime demorèt, en tèrmes generals, impunit.
Es doncas una bona nòva e Jornalet se’n felicita. Cal perseguir los criminals nazis ont que sián e quina que siá lor edat. Aver 80 o 90 ans deuriá pas èsser una excusa ni un artefacte juridic per escapar a l’accion de la justícia. Cresèm que los crimes contra l’Umanitat se devon pas prescriure ni aver de condicionats exoneratòris. Al contrari. Lo combat contra aqueles crimes deu èsser mai que mai convencent. Aqueles criminals qu’an massacrat la populacion civila, siá en Occitània, siá en Polonha, Rwanda, Guatemala o Siria, devon saber que seràn recercats, enseguits e meses en mans de la justícia, se volèm un Mond pus digne e pus uman.
D’un autre costat, l’afar d’Orador de Glana e de las nòvas enquèstas de Dortmund a mes sus la taula, un còp de mai, lo ròtle deplorable del regim collaborador francés e, se pòt pas negar, d’una part considerabla dels ciutadans franceses. Vertat es que la terror tombèt sus França e que la dissidéncia se pagava car, mas tròp de ciutadans franceses collaborèron volontàriament amb los ocupants e fòrça autres agiguèron amb inchalhença. La resisténcia, minoritària e eroïca, salvèt l’onor de França. Cal onorar los resistents. Mas se pòt pas amagar la vergonha collaboracionista jol capèl de la resisténcia. I a encara tot plen de collaboradors franceses que vivon lors crimes amb absoluda impunitat. Es un capítol en cors de França que, malaürosament, demorarà sens se resòlver.
Es doncas una bona nòva e Jornalet se’n felicita. Cal perseguir los criminals nazis ont que sián e quina que siá lor edat. Aver 80 o 90 ans deuriá pas èsser una excusa ni un artefacte juridic per escapar a l’accion de la justícia. Cresèm que los crimes contra l’Umanitat se devon pas prescriure ni aver de condicionats exoneratòris. Al contrari. Lo combat contra aqueles crimes deu èsser mai que mai convencent. Aqueles criminals qu’an massacrat la populacion civila, siá en Occitània, siá en Polonha, Rwanda, Guatemala o Siria, devon saber que seràn recercats, enseguits e meses en mans de la justícia, se volèm un Mond pus digne e pus uman.
D’un autre costat, l’afar d’Orador de Glana e de las nòvas enquèstas de Dortmund a mes sus la taula, un còp de mai, lo ròtle deplorable del regim collaborador francés e, se pòt pas negar, d’una part considerabla dels ciutadans franceses. Vertat es que la terror tombèt sus França e que la dissidéncia se pagava car, mas tròp de ciutadans franceses collaborèron volontàriament amb los ocupants e fòrça autres agiguèron amb inchalhença. La resisténcia, minoritària e eroïca, salvèt l’onor de França. Cal onorar los resistents. Mas se pòt pas amagar la vergonha collaboracionista jol capèl de la resisténcia. I a encara tot plen de collaboradors franceses que vivon lors crimes amb absoluda impunitat. Es un capítol en cors de França que, malaürosament, demorarà sens se resòlver.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Me brembi quora ai visitat Orador de Glana de quicòm que m'avia trucat : a la dintrada del cementari una inscripcion "A la mémoire de nos frêres, tués par les allemands" pr'amor que son pas los alemands qu'an chaplat a Orador, son los nazis es pas parier
#1 Aquò rai. Çò que m'agrada plan d'aqueste edito es que vertadièrament França a totjorn amagat sa vergonha collaboracionista en se servint de la Resisténcia, que sostenguèt pas.
"Aqueles criminals qu’an massacrat la populacion civila, siá en Occitània, siá en Polonha, Rwanda, Guatemala o Siria..." Lo redactor podiá pas balhar totes los luòcs ont se son perpetrats de crimis contra l'umanitat, son tròp nombroses e mancariem de plaça, mas curiosament, e sens li far un procès d'intencion, manca Algeria ont d'Orador de Glana l'armada francesa de faguèt de desenats e de desenats. L'armada francesa se comportèt en Argeria coma de nazis. E aquò sonque un desenat d'annadas aprèp lo chaple d'Orador de Glana! Soi pas un especialiste en istòria, emai seriá indecent de ma part d'ensajar de far una classificacion dels chaples mai òrres, mas pas que per Setif los especialistas senats an denombrat 20 000 assassinats (n'i a que son anats fins a 30 000). E los massacres de las populacions civilas a Madagascar? Ont aquí coma endacòm mai l'armada de la "patria dels dreches umans" assassinèt a bèl èime...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari