Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

entrevista

«Vòro protegir a natura dins l’idèa de far gardabòsc o de parc natural. Es coma defénder l’occitan»

Licean e confraire dels penitents blancs

Enzo Belen
Enzo Belen

L’occitan es present d’a pertot entorn de nosautres En classa avèm vist l'occitanitat dau nòstre quotidian Su Batut per èsser au servici dels autres e per rejovenir e Batuts


Enzo Belen es un licean de 16 ans que seguís l’opcion d’occitan a Menton. Demòra a Suspèr, a 20 km de son licèu, e a las pòrtas del Mercantor. L’occitan es totjorn present dins sa familha. S’investís dins lo conselh de la vida liceana. Fa partida de la confrariá dels penitents blancs de Suspèr, qu’aquí los nomenan los “Batuts”. Ne parla amb son professor d’occitan, Laurenç Revèst.


 
 
 
Per te presentar?
 
Me sòno Enzo Belen. Su naishut a Mónego en lo 2004 (perqué i es plus de maternitat dintre o sector costat francés). Ai fach a mieu escòra primària a Suspèr e ai de bòns recòrdis. Su anat pi al collègi Jean Médecin de Suspèr, mas non i a jamai agut l’opcion occitan. Aüra ai setze ans, su licean de segonda generala au licèu Curie de Menton. Sego e corses d’opcion occitan vivaroalpenc. Me piatz totpien.
 
L’occitan es present d’a pertot entorn de nosautres, per exèmpie ren qu’a Suspèr: “place de la Cabraia” ven de l’occitan vivaroalpenc suspelenc “piaça d’a cabraia” ont i èran de cabras que venian beure, “quartier Cramaia” ven “d’A Cramaia” perqué quarqua ren avia cramat ailí, “chemin de Cantamerlo” ven dau fach que sus aquer camin, un pauc fòra de vila aüra, de mèrlos cantan sempre. Mèrlo es je escrich en occitan, coma cal! O riu que passa se sòna “o Merlançon” e o professor nos a dich qu’arriba que se tròban d’autres luegues sonats parier en Occitània: Merlançon en Avairon e Bocas de Ròse, o pròches coma Verdançon a Montpelhier, etc.
 
I es una placa bèla damb o nom en occitan vivaroalpenc Carriera Lònga (aüra d'a República) e una crotz occitana engravaia sus: "A fònt de Chopea". Veire a fòto.
 
Una maison damb escrich subre "Maiso(u)n Albin". De restaurantes coma "A Faissa Pizza", "L'Estabi" (=l'estable), "A Bèura" (nom occitan de La Bévéra). En vila, sus a riba drecha d'a Bèura, i a mai una begüa qu'issa a bandiera occitana sus a sieu faciaia. E tanben, sus o camin dau còl de Brois, i es una maison privaia que dreiça fièrament a bandiera occitana, se ve d'a riba dau camin.
 
En classa avèm vist l'occitanitat dau nòstre quotidian. De cançons, vist de sites de mèdias, d’administracions que se sièrvon de l’occitan coma lenga oficiala coma en Val d’Aran. E mai estudiat un tèxte en occitan medieval, qu’o vivaroalpenc a de formas de dire pròchas de l’occitan dels trobadors.
 
Su investit dintre o conselh d’a vita liceana, vorèm crear una ràdio liceana.
 
Mas l’an que ven, vago au licèu orticòla d’Antíbol, e malastrosament non i es d’occitan en opcion ailí. Vòro protegir a natura dins l’idèa de far gardabòsc o de parc natural dintre o Mercantor, per exèmpie. Es coma defénder l’occitan. Es una lenga que voiria parlar mai. Es natural.
 
 
Perqué as vorgut far Batut?
 
Cada diménegue vesia e Batuts e i ai vorgut entrar. Su entrat als Batuts avansh o Covid-19, o 24  de novembre dau 2019. «E batuts» es o nome occitan local per dire “e penitentes”.
 
Sèm vestits damb un camison (en francés disèm coma en occitan “camisou”). Après, entorn d’a talha avèm un cordon e una grana crotz de fusta. Mai grana qu’es enfantes de còr. I es tanben çò que se ve sus o costat drech, una colomba que cara dau cèl, l’Esperit Sant.
 
O sèdi d’e Batuts non es a catedrala, ni a guièisa de costat de l’espitar. Es a guièisa d’a Santa Crotz, entretengüa per e Batuts despui pròpi lòngtemps.
 
Existisson e Batuts bianques, roges, negres, blus e grises. E bianques s’ocupan d’e marautes, e e camisons èra coma una blòda, una proteccion còntra e marautias. E roges, negres e blaus son de personas de l’auta societat que s’ocupan cada una de tòcas precisas. Cada confrariá fa una accion sociala: enterramentes, suenhs als marautes, mont de pietat, orfanelat, acuelh d’e peregrins… que non es obligatòriament determinaia per a sieu coror. E grises, avian coma de saques brutes, es per e paures.
 
 
Que representa per tu d’èsser Batut?
 
Es per èsser au servici dels autres. Per rejovenir e Batuts.
 
 
Vesètz-lo sus l’emission Le jour du seigneur del 21 de març 2021
 

 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Dd
8.

#4 e ben non.

https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Merdanson

Selon Alain Nouvel, les mots « Merdanson, Merdelou, Merdançon ou approchant » sont des toponymes assez répandus d’origine pré-latine désignant soit de petits cours d’eau soit des monts d’où jaillissent de nombreuses sources.

Chalrà repassar per l'ipotèsi vòstra. Es d'etimologia populara.

  • 1
  • 0
Clapassièr
7.

#4 Vertat, a Montpelhièr, fins a la debuta de las annadas cinquanta aquel pichòt afluent dau Lez que passa en vila e que servissia de toat se sonava "Lo Merdançon". La pudibondaria de las autoritats municipalas lo faguèt eufemisticament rebatejar en "Verdanson". Fasia mai linde.

  • 1
  • 0
Clapassièr
6.

#4 Vertat, a Montpelhièr, fins a la debuta de las annadas cinquanta aquel pichòt afluent dau Lez que passa en vila e que servissia de toat se sonava "Lo Merdançon". La pudibondaria de las autoritats municipalas lo faguèt eufemisticament rebatejar en "Vertdanson". Fasia mai linde.

  • 2
  • 0
francesc palma
5.

Cresi que defensar los boscs es defensar lo país, e defensar la lenga es defensar la cultura del país e del mond. Visca Lo Vivaroalpenc e sa fonetica fina coma la dels trobadors. Força plan Enzo Belen.

  • 8
  • 3

Escriu un comentari sus aqueste article