Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

entrevista

“Lo cant es quicòm qu’ajuda la coneissença de se”

Cantaira

Delfina Aguilera: "Ai causit lo domeni musicau d’en premier pr’amor que m’agrada, es un mejan de comunicacion, que tòca un fum de personas"
Delfina Aguilera: "Ai causit lo domeni musicau d’en premier pr’amor que m’agrada, es un mejan de comunicacion, que tòca un fum de personas" | Joan Gasc

Tèxte legit

Ai causit lo domeni musicau d’en premier pr’amor que m’agrada, es un mejan de comunicacion, que tòca un fum de personas çò que ne’n fa la riquesa es de s’apariar amb d’autrei culturas. Lo problèma amb l’òc es ligat a son istòria “diglossica”, per tornar prene l’idèia de nòstre amic Robèrt Lafont Pensi que l’occitan es anticonstitucionau. Ansin leis autoritats pòdon pas legitimar son espandiment, pr’amor qu’es pas legau


Mezzo-soprano, melodista-lingüista, atal se presenta Delfina Aguilera dins son sit web www.delphineaguilera.com. E, de fach, la cantaira nimesenca comunica son amor de las lengas a travèrs de concèrts, recitals, animacions pedagogicas e estagis dempuèi 1990. Aguilera a desvolopat una sensibilitat artistica qu’es tant restacada a de coneissenças universitàris coma a la practica de la vida vidanta, e per tant la prèsan de publics fòrça diferents. Respond a las questions de Laurenç Revèst.

 
 
Se vos volètz presentar?
 
Meis originas? Mai d’una...dau costat de mon paire, sei gents venguèron d’Espanha, pendent la guerra civila. Avèm perdut lo H d’Aguilhera…. Una deca de “l’estat civil”. I a tanben de bèlgas e d’anglés!
 
Dau costat de ma maire son cevenòus e auvernhats.
 
Sabèm uei que leis originas de cadun fan tanben sei riquesas. Es dins aquela amira qu’escriguèri Femmes poètes du Moyen Âge (l’Harmattan”); les trobairitz. Coma o pensèt una dòna, es pas una vielhariá mas puslèu un estudi critic, qu’explora la recepcion de la poesia femenina de l’Edat Mejana a nòstra epòca, un estudi sòcioïstoricoliterari, d’un cèrt biais, ont baili la màger part ai trobairitz.
 
 
D'ont vos ven l'interés per l'occitan de vòstra region e la cultura occitana en general?
 
L’interès per la lenga d’òc, n’i aguèt pas! Siáu coma Obelix, tombèri dedins quora èri pichòta amb mon grand Jòrdi Gròs.
 
Parlèri lo provençau rodanenc tre que poguèri escriure, a l’escola primària.
 
Aguèri la crespina d’aver de professors “tecnicas Freinet”, Abelha Serre, la frema d’Aimat, l’autor de Bogre d’ase.
 
Per començar de sostener l’òc, cantèri e dancèri.
 
Ai causit lo domeni musicau d’en premier pr’amor que m’agrada, es un mejan de comunicacion, que tòca un fum de personas.
 
D’un ponch de vista personau, lo cant es quicòm qu’ajuda la coneissença de se.
 
Viure que de l’òc? A mon vejaire, non, e çò que ne’n fa la riquesa es de s’apariar amb d’autrei culturas. O faguèri tre la debuta amb l’escritura de cançons en lenga d’òc e espanhòu. Dins lo CD Amb la doçor, dos repertòris; trobadors e sefarditas jonchs. Doas expressions complementàrias; que retrobam dins lo darrier CD Color (Budamusique).
 
Per “Les jeunesses musicales de France”, avèm fargat amb Nourredine Mezouar, un espectacle onte cultura araba e occitana se rescontravan. Trobadors e jonglaires. Fuguèt una jòia per totei!
 
 
Coma vesètz l'evolucion de la cultura occitana despí que i pilhatz part?
 
Lo problèma amb l’òc es ligat a son istòria “diglossica”, per tornar prene l’idèia de nòstre amic Robèrt Lafont. Non pas que lei gents vòugan pas parlar o entendre parlar en òc, mai que per elei (e subretot leis ancians), i a d’un costat lo “patoès“ e de l’autre “l’occitan“. A son vejaire, lo premièr es çò dau mond de la ruralitat, e lo second deis intellectuaus.
 
Es quicòm que demòra prigond, dins l’intim. Es adoncas una fòrça mai tanben, quicòm qu’es “vergonhós”d’un biais non conscient.
 
Per lei nòvei generacions o leis estrangiers, se pausa pas dau meteis biais, ni mai per lei ciutadans.
 
 
Avètz de projècte en defòra de l’occitan?
 
Aimi fòrça cantar l’opèra, e seguissi amb un duo feminin.
 
Avèm fòrça cantat dins leis environs; amb la cantairitz Lise Moyne. Es quicòm d’experimentau pr’amor qu’es “a cappella”, avèm capitat de faire “tremolar lei pèiras vièlhas dei capèlas romanas”!
 
Trabalhi tanben amb un musician a partir d’un repertòri dau poèta Federico García Lorca. Escritura de musicas e reïnterpretacions.
 
 
De qu'es la situacion de l'occitan aüra en cò vòstre, sa visibilitat, sa transmission?
 
La transmission a la mieuna familha? Òc, un pauc, amb la cançon es mai aisit… damatge que ma segonda drolleta poguèt pas anar a la Calandreta (decision non collegiala dau director, un colhon, que s’intèressa pas, çò diguèt, qu’a l’argent….), aquò es espantós!
 
 
E en generau?
 
Pensi que i a una division de la populacion rurala, amb d’un costat lei que vòlon que “subreviva” la lenga; amb lei Calandretas, lei grops de musicas, e de l’autre, coma l’ai encara ausit ièr... lei que pensan que l’avenidor es “l’anglès”... vision estrecha dau lengatge e de la pluralitat.
 
Pensi qu’es necite que i aga d’associacions, mai l’òc es quicòm de public e de partejar.
 
Pensi, e siáu pas soleta a dire aquò, que l’occitan es anticonstitucionau. Ansin leis autoritats pòdon pas legitimar son espandiment, pr’amor qu’es pas legau. L’estatut d’aquela lenga demòra entre lei mans dei politics que fan çò que vòlon coma vòlon, l’occitan demòra marginau. Es damatge, perque avèm fòrça d’aprene d’aquela cultura que pòt totei nos afortir dins nòstreis escambis amb l’autre e pas soncament dins una amira toristica indigenista.
 
 
 


abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

pjm@pjm.pjm pjm
1.

"damatge que ma segonda drolleta poguèt pas anar a la Calandreta (decision non collegiala dau director, un colhon, que s’intèressa pas, o diguèt, qu’a l’argent….), "

çò qu'es aquesta istòria ?

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article