Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Actualitats

Martror: Occitània festeja Totsants

D'enquèstas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas an permés de documentar de nombrosas practicas vivas

moment magic de largatge dels ballons a Pesenàs
moment magic de largatge dels ballons a Pesenàs | aleks@heraultphotos.fr
Dins fòrça endreches d'Occitània se sèrva encara Martror, la fèsta dels mòrts de Totsants. Segon Occitanica, lo tèrme "Martror", d'usatge plan corrent dins los tèxtes medievals, foguèt pendent longtemps la fèsta dels martirs crestians. Justament, lo mot "martir" es l'etimon de "Martror".
 
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l'annada, de novembre al solstici d'ivèrn. Lo primièr de novembre marcava lo començament de l'annada dins lo calendièr celtic, que teniá son primièr mes consagrat als escambis simbolics entre lo mond dels vius e lo dels mòrts.
 
Tradicionalament, comença la sason d'un certan renovelament de las tèrras lauradas e semenadas: "de la Sant Miquèl a Martror", çò ditz lo provèrbi en indicant lo periòde del 29 de setembre al 1r de novembre, e i a encara lo temps de la plantacion dels arbres fruchièrs a l'entorn del jorn de Santa Catarina, lo 25 de novembre.
 
La glèisa catolica sacralizèt aquel periòde a partir del sègle IXn en instituissent la fèsta de totes los sants (çò es Totsants) lo primièr de novembre, e puèi un "jorn dels mòrts" l'endeman.
 
 
Tradicions occitanas d'uèi
 
D'enquèstas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània, an permés de documentar de nombrosas practicas vivas fins als ans 1980 dins los Pirenèus e en Roergue, ont demòra totjorn a Sant Ginièis d'Òlt (Aubrac) una tradicion de venda a l'enquant per las armas, ont se retròba una ofrenda de noiridura dins un encastre religiós.
 
A Pesenàs (Besierés) se festeja Martror amb un espectacle ritual que clava lo cicle de las Temporadas. Tanben a Puègserguièr (Besierés) podèm trobar lo "calivari funerari".
 
A la Canorga (Causse de Sauvatèrra), an festejat ongan Martror en avança, per tal de far conéisser aquesta tradicion occitana amb una conferéncia teatralizada. Puèi i aguèt una procession dançanta d’esqueletas, de plorosas e de bruèissas, e lo moment magic de largatge dels ballons.
 
Per ne saber mai podètz consultar Occitanica, la mediatèca en linha del CIRDÒC, qu'avèm consultada per far aqueste article.
 
 






abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

francesc palma
3.

Francament m'agrada mai anar a arreglar las sepultures familiaras, e manjar panelhets e beure vin dolç , qu' aquestas colhonades de desfressar-se d'esquelets, que non me fan gens de gràcia.

  • 0
  • 0
pujol aurelhan
2.

Que cau defener erea appellacion deras vacanças : de Totsants, de Nadau, de Pascas, que se'n va temps ! o qu'ei tròp tard ? Que son cargats aqueths noms de tota ua civilisacion, qu'avem d''ensajar de fèr subreviver, qu'ei eth mièu crit d'ateo-crestian uei !

  • 1
  • 0
Joan Puech Rodés
1.

Es pas a sant Ginièis d'Olt que se fa la venta a l'encant per las armas, mès dins tres vilatges a costat : Mandalhas, Castelnau e Santa Eulalia, e i a 60 ans se fasia tanben dins lo vilatge de Sant Come, ont la tradicion s'atudèt dins las annadas 50. Lo monde dels vilatges apòrtan a la parròquia de polalha o de legumes de l'òrt, o encara de fruchas... e sul portalh de la glàisa lo jorn de la Totants lo monde crompan aquò. Tradicionalament se comença per una pola, d'aqui lo nom de "la pola un" per designar aquela venta. L'argent amassat servis a ofrir de messas pels mòrts de la parròquia.

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article