Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Actualitats

Perqué los umans caminam dreches?

Lo kenyan Ngũgĩ wa Thiong’o es un dels escrivans africans mai reconeguts del Mond e mai escriga en lenga kikuiu. Ara un de sos obratges ven d’èsser traduch en occitan aranés

La recuperacion e la mesa en valor de las lengas autoctònas africanas après l’amara experiéncia coloniala es lo tèma constant e central de l’òbra de Ngũgĩ wa Thiong’o (Kamiriithu, Kenya, 1938), un dels escrivans africans mai reconeguts del Mond. A la diferéncia d’autres grands escrivans del continent coma Wole Soyinka o Chinua Achebe —que causiguèron d’escriure lor òbra en anglés—, Ngũgĩ quitèt l’usatge de l’anciana lenga coloniala dins sa creacion literària —qu’empleguèt fins a 1967 dins son roman aclamat Agrainofwheat— e adoptèt lo kikuiu, sa lenga mairala, parlada dins la region centrala de Kenya. Es en kikuiu que Ngũgĩ publiquèt los romans e las òbras teatralas que, jol regim de Daniel arap Moi, lo menèron en preson e puèi a l’exili. Ara, un d’aqueles obratges es estat traduch en occitan aranés de la man de Jòrdi Suïls, de la cadièra d’estudis occitans de l’Universitat de Lhèida.
 
Era revolucion verticau es una faula africana d’estil classic traducha en mai d’ochanta lengas. Se tracta d’un omenatge a la tradicion de la literatura orala africana e reprodutz un conte tradicional qu’explica la formacion del còrs uman coma un debat entre sas divèrsas parts. Los braces e las cambas voldràn mostrar que son los mai importants en demandant lo testimoniatge dels animals. Mas los animals los prendràn per de pècs e las autras parts del còrs uman voldràn tanplan dire lor veiajre.
 
“La vida es connectada. Totes sèm connectats, dependèm los unes dels autres”, çò diguèt lo quite autor a The Guardian. E mai l’istòria “nos remembra que totes sèm un, e que dins la nòstra unitat avèm lo poder de transformar l’avenir”, çò apondiá.
 
Aquesta novèla foguèt escricha originàriament en lenga kikuiu, puèi l’autor la revirèt en anglés, e d’aquí Suïls ne faguèt la version en occitan d’Aran. Lo libre, publicat per Pagès Editors, es una edicion bilingua anglés-occitan.
 
Lo 3 de junh de 2017, Jornalet publicava una entrevista de Ngũgĩ wa Thiong’o.
 
 
 
WA THIONG’O, Ngũgĩ. Era revolucion verticau, o perqué es umans caminen dreti. Pagès editors, colleccion Garona Vària Nº6, 2019. 96 paginas. 15 èuros.
 
 
 
 


abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Pitaluga
1.

Sabi pas se jamai los umans an caminat dreches mas çò que se vei ara es que n'i a fòrça que plègan l'esquina. Unes per fòrça, d'autres per servilisme.

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article