Lo 20 de novembre de 1989, fa 30 ans uèi, que se signèt la Convencion Internacionala dels Dreches de l’Enfant,  una de las reüssidas mai importantas dins la reconeissença e l’afirmacion dels dreches umans. La Convencion dels Dreches de l’Enfant es un dels tractats mai ratificats del Mond; segon l’UNICÈF, es estat ratificat per 193 estats e per gaireben totes los membres de las Nacions Unidas. La Convencion se centra sus l’enfança, fa referéncia als besonhs e dreches especifics dels mainats e obliga los estats d’obrar per lors melhors interèsses. Mas ailàs, França faguèt una resèrva per aplicar pas l’article que tòca los dreches lingüistics.
 
Per aquela rason, lo Centre Regional dels Ensenhaires d’Occitan de Tolosa (CRÈO Tolosa) publica uèi un comunicat per tal de denonciar aquel refús del drech a la diversitat lingüistica pels mainatges de França. Entitolat “Los dreches de l’enfant, mens un”, lo comunicat remembra la resèrva de França sus l’article 30 d’aquela convencion, un fach que, segon los ensenhaires occitanofòns, “mesprèsa los dreches dels mainatges que parlan o que vòlon parlar una de las lengas de França”.
 
A mai, lo collectiu d’ensenhaires vòl ataben constatar “aquesta actitud negativa cap a las lengas” e la recenta reforma del licèu que met en perilh “l’ensenhament de totas las lengas”.
 
Enfin, lo CRÈO Tolosa remembra la manifestacion que se tendrà dissabte 30 de novembre a París ont mai de 30 associacions que representan las lengas minorizadas de França ne revendicaràn la vida.
 
 
La resèrva de França sus la Convencion
 
Al moment de ratificar la Convencion, aplicada sus tota la planeta, franc dels Estats Units, França faguèt una resèrva sus l’article 30. Aquel article ditz:
   
Mas al moment de la ratificacion d’aquela convencion, lo govèrn de la Republica Francesa faguèt la resèrva seguenta:
   
La Convencion suls Dreches de l’Enfant es un instrument internacional qu’establís los dreches civils, politics, economics, socials e culturals dels enfants. Foguèt adoptada per l’Assemblada Generala de las Nacions Unidas lo 20 de novembre del 1989 e intrèt en vigor lo 2 de setembre de 1990 après sa ratificacion de part de 78 estats membres. La convencion compta 54 articles e dos protocòls addicionals, un sus la participacion dels enfants dins de conflictes armats e un autre sus la venda d’enfants e la prostitucion e pornografia infantila.
 
 

           

fffff		fffff
	Comunicat de premsa del CRÈO (Centre Regional dels Ensenhaires d’Occitan) de l’Acadèmia de Tolosa Dimècres 20 de novembre 2019   Los dreches de l’enfant, mens un   Fa uèi 30 ans, la Convencion Internacionala dels Dreches del Mainatge èra signada. Quina batalha per la reconeissença dels dreches especifics de nòstres pichons! Lo drech a una identitat, a la proteccion, a l’educacion, a l’expression, a la santat, als lésers… Malastrosament, totes los païses del monde an pas signat aqueles engatjaments. D’autres o an fach mas los respèctan pas gaire.   E França? “Lo país dels dreches de l’òme” a signat aqueste tèxte que garentís los dreches dels enfants, levat un. L’article 30. Aqueste prevei qu’un enfant membre d’una populacion autoctòna o d’una minoritat a drech d’aver sa vida culturala, de practicar sa religion e d’emplegar sa lenga. Aqueste article seriá anticonstitucional. En tot cas, aqueste refús mesprèsa los dreches dels mainatges que parlan o que vòlon parlar una de las lengas de França. Una de las 28 lengas de Nòva Caledònia, una de las lengas amerindianas de Guaiana, o los creòls de las Antilhas e de la Reunion, las lengas de Maiòta, que ça que la son lors lengas mairalas, o l’occitan, o la catalan. Lo francés es la lenga de la Republica; mas se confond benlèu lenga comuna e lenga unica?   E constatam qu’aqueste actitud negatiu cap a las lengas de França a per consequéncia de las veire totas classadas per l’UNÈSCO dins la categoria de las lengas “seriosament en perilh” o pièger “en situacion critica”. En aquesta annada internacionala de las lengas autoctònas, quin serà lo bilanç de nòstre país?   La recenta reforma del licèu, basada sul tot anglés (lenga obligatòria), bota en dangièr l’ensenhament de totas las lengas. Me diretz que las lengas estrangièras se pòdon estudiar endacòm mai. Mas las lengas de nòstres territòris, ont las aprene se son pas ensenhadas en França? Se son pas aparadas coma lo demai del patrimòni?   Es per aquò que mai de 30 associacions que representan las lengas minoritàrias de França apèlan a manifestar lo dissabte 30 de novembre davant lo Ministèri de l’Educacion Nacionala per butar aquel bramal: “Per que viscan las nòstras lengas!”.