Actualitats
Es pareguda una nòva version del Pichon Prince en parlar del Creissent
Entitolat Le Pitit Prince, es estat traduch dins lo parlar de Furçac per Marie-Rose Guérin-Martinet
Lo Pichon Prince d’Antoine de Saint-Exupéry es un dels libres mai coneguts e traduches del Mond. E mai es un dels que tenon mai de versions en divèrsas variantas de la lenga occitana. Ara ne ven de paréisser una edicion en parlar del Creissent, mai concretament dins la varietat de Furçac (País de la Sostrana), traduch per Marie-Rose Guérin-Martinet. Vejatz-en la dedicacion:
Lo Creissent es una zòna de l’extrèm nòrd d’Occitània que tòca mai que mai los païses de Borbonés e Marcha, en forma de luna creissenta, ont se parla de varietats de lemosin e d’auvernhat de transicion devèrs lo francés; englòba las vilas de Garait, Montluçon e Vichèi. Lo primièr qu’empleguèt lo nom de Creissent foguèt lo lingüista occitan Juli Ronjat dins sa tèsi en 1913.
Aquela nòva traduccion del Pichon Prince traduccion s’apond, doncas, a la tièra de traduccions occitanas que son:
Lo manuscrit original del libre, en francés, Le Petit Prince se tròba a Nòva York dins los archius del Morgan Library and Museum. Es dins aquela vila que Saint-Exupéry escriguèt e publiquèt pel primièr còp lo libre. La primièra edicion en França es de 1946, quand l’autor èra ja mòrt. L’escrivan e pilòt desapareguèt en vòl lo 31 de julhet de 1944 près de Marselha.
DE SAINT EXUPÉRY, Antoine. Le Pitit Prince (traduch en occitan del Creissent per Marie-Rose Guérin-Martinet) Verlag-Tintenfaß, 2020. 96 paginas. 16 èuros.
A Léon Werth
I damande pardon a los pitits d’avêr écrit quâu libre par ine grande pèrsone. I ai ine bone rason : quele grande pèrsone és le melhor amic qu’i aïe âu monde. I ai ine autre bone rason : quele grande pèrsone pòt tot comprene, mêsme los librês par los pitits. I ai une troasième bone rason : quele grande pèrsone viòu en France ente que l’á fam mâi frêd. L’á bièn besoenh d’ètre consòlade. Si totas quelas rasons sufisan pas, i vòle bièn dédiar quâu libre âu pitit que quele grande pèrsone ère dîns le temps. Totas las grandas pèrsonas an començat par ètre dâus pitits. (Mas pas beucòp de iélas s’en sovenan.) Qua fai qu’i còrrige ma dédicace :
A Léon Werth
Quante o ère in pitit garçon
I damande pardon a los pitits d’avêr écrit quâu libre par ine grande pèrsone. I ai ine bone rason : quele grande pèrsone és le melhor amic qu’i aïe âu monde. I ai ine autre bone rason : quele grande pèrsone pòt tot comprene, mêsme los librês par los pitits. I ai une troasième bone rason : quele grande pèrsone viòu en France ente que l’á fam mâi frêd. L’á bièn besoenh d’ètre consòlade. Si totas quelas rasons sufisan pas, i vòle bièn dédiar quâu libre âu pitit que quele grande pèrsone ère dîns le temps. Totas las grandas pèrsonas an començat par ètre dâus pitits. (Mas pas beucòp de iélas s’en sovenan.) Qua fai qu’i còrrige ma dédicace :
A Léon Werth
Quante o ère in pitit garçon
Lo Creissent es una zòna de l’extrèm nòrd d’Occitània que tòca mai que mai los païses de Borbonés e Marcha, en forma de luna creissenta, ont se parla de varietats de lemosin e d’auvernhat de transicion devèrs lo francés; englòba las vilas de Garait, Montluçon e Vichèi. Lo primièr qu’empleguèt lo nom de Creissent foguèt lo lingüista occitan Juli Ronjat dins sa tèsi en 1913.
Aquela nòva traduccion del Pichon Prince traduccion s’apond, doncas, a la tièra de traduccions occitanas que son:
— en gascon, Lo prinçòt revirat per Pèire Morà (Princi Negre 1995),
— en gascon aranés, Eth petit prince revirat per Verònica Barés (Entuarea, 2005),
— en lemosin, Lo prinçonet revirat per Paul Rainal (Tintenfass, 2011),
— en lengadocian, Lo princilhon revirat per Jòrdi Blanc (Vent Terral, 1994),
— en provençal rodanenc e grafia mistralenca, Lou pichot prince revirat per Andrieu Ariés (Edisud, 1995),
— en provençal rodanenc e en grafia mistralenca, Lou princihoun revirat per Peireto Berengier (Tintenfass, 2011),
— en niçard e en grafia mistralenca, Lou pichin prince revirat per Albèrt Rosso (Princi Negre, 2002 e 2007),
— en vivaroalpenc, en una grafia locala, Ël pchi prinsë revirat per Giovanna Jayme (Wesak Edicions, 2001).
— en gascon aranés, Eth petit prince revirat per Verònica Barés (Entuarea, 2005),
— en lemosin, Lo prinçonet revirat per Paul Rainal (Tintenfass, 2011),
— en lengadocian, Lo princilhon revirat per Jòrdi Blanc (Vent Terral, 1994),
— en provençal rodanenc e grafia mistralenca, Lou pichot prince revirat per Andrieu Ariés (Edisud, 1995),
— en provençal rodanenc e en grafia mistralenca, Lou princihoun revirat per Peireto Berengier (Tintenfass, 2011),
— en niçard e en grafia mistralenca, Lou pichin prince revirat per Albèrt Rosso (Princi Negre, 2002 e 2007),
— en vivaroalpenc, en una grafia locala, Ël pchi prinsë revirat per Giovanna Jayme (Wesak Edicions, 2001).
Lo manuscrit original del libre, en francés, Le Petit Prince se tròba a Nòva York dins los archius del Morgan Library and Museum. Es dins aquela vila que Saint-Exupéry escriguèt e publiquèt pel primièr còp lo libre. La primièra edicion en França es de 1946, quand l’autor èra ja mòrt. L’escrivan e pilòt desapareguèt en vòl lo 31 de julhet de 1944 près de Marselha.
DE SAINT EXUPÉRY, Antoine. Le Pitit Prince (traduch en occitan del Creissent per Marie-Rose Guérin-Martinet) Verlag-Tintenfaß, 2020. 96 paginas. 16 èuros.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Rencontrí n-i a pas longtemps los de Feurçac.
Parlen pas de "grafia classica incorrècta", mas son pas tots de bana avèque quela chausida grafica. Ne'n parlí coma lu Nicolas Quint e lu Maximilien Guérin, que m'expliqueten qu'en efect, qu'es pas la justa grafiá normalizada, ilhs l'adapteten au parlar de Feurçac.
L'objectiu, e que 'lai que som per o contra, era de far surtir las particularitats de queu parlar, dins la grafiá chausida per los d'"Anam causar a Feurçac".
N-i a 'donc una barja d'accents. Veiquí quauquas reglas de lectura (balhadas per Maximilien G.), que l'editor a pas vougut metre dins lu libre (nombre de pajas limitadas) :
- ê = aï
- â = â du français standard 'pâte'
- ü indique que la consonne qui précède est palatalisée 'gü' = /ɟ(y)/ etc.
- qüi = entre tchi et kyi
- gü = entre dj et gui (dans 'aiguière)
- în, î = i nasal (à peu près le 'in' de 'ping pong' ou de 'parking') [ĩ]
- î après 'ch' note une palatalisation : 'chîaire' = ['tʃɛr(ə)]
- î après 'g' = dj : régîon = rédji (et non [dzi])
- le circonflexe indique une diphtongue fermée (âu = /o/) : quâu = kô (ô de côte ou 'eau' de drapeau)
- tüar = [cɥɑ(:)] (je pense que l'infinitif est monosyllabique)
-êu = [aø]
-[...]
#3 Quora Aubèrt ROSSO publiquèt la sieu version en niçard, Princi Negre (encuèi Edicions dei Regionalismes) volia faire una version en grafia classica. Aubèrt acceptèt de mi donar la sieu revirada per que n'en faguessi la version en grafia classica. Si fidava de ieu, en dient que lo sieu travalh non seria estat tradit. Lu eiritiers de Saint-Ex refudèron, au motiu que la grafia mistralenca èra la soleta qu'anesse ben au niçard, que Saint-Ex auria jamai acceptat de vèire de niçard en grafia classica!
Un jorn, dins un vilatge dau Creissent, prepausèri, ajudat per Ives Lavalada, prepausèri de metre en grafia classica la cronica dau bulletin municipau qu'èra escricha d'un biais totalament incoerent. Nos fagueriam tractar de tot çò que vos podètz imaginar e de ben mai encara, e la cronica fuguèt immediatament suprimida!
#2 Sens m'exprimir sus la pertinéncia, o non, de far 36 versions occitanas, fau aicí una remarca purament tecnica. La grafia classica de l'occitan a de règlas precisas que conven de respectar: tant dins lei parlars locaus coma dins l'occitan estandard. I a de gents que creson que lei parlars locaus aurián pas de règlas ortograficas, çò qu'es una error d'analisi e mai una manca de respècte envèrs lo parlar locau que pretendon defendre.
— grafia classica corrècta
I damande pardon a los pitits d’aver escrich quau libre par ina granda persona. I ai ina bona rason : quela granda persona es le melhor amic qu’i aia au monde. I ai ina autra bona rason : quela granda persona pòt tot comprene, mesme los libres par los pitits. (...)
— grafia classica incorrècta, tala coma pareis dins aquesta edicion
I damande pardon a los pitits d’avêr écrit quâu libre par ine grande pèrsone. I ai ine bone rason : quele grande pèrsone és le melhor amic qu’i aïe âu monde. I ai ine autre bone rason : quele grande pèrsone pòt tot comprene, mêsme los librês par los pitits. (...)
A qué rima tota aqueste amolonament de traduccions diferentas d'una meteissa òbra establida dins una sola version d'una lenga oficiala ? A delai d'una exposicion sociolinguisitca comparabla a la succession de las versions de la parabòle biblica coma se tròba dins lo Que sais-je ? de l'ancian president onorari de l'Academia Occitana, En Pèire Bèc, portant subre la lenga occitana, tròbi aquò especiós e me sembla seriosament que nos fa passar per de mariòls. Imaginatz Game of Thrones dins cada version locala de l'anglés britanic ? Imaginatz l'edicion Les Misérables de V. Hugo dins cada varianta local dels dialèctes del francés ? Imaginatz lo darrièr recuèlh de novèlas de Manel Zabala dins cada varianta del catalan ? Non me pòdi empachar de trobar aquò contraproductiu per assolidar lo nòstre image de lenga modèrna. Aquò nifla a formòl o mai a cadaverina.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari