CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Actualitats

Joan Bodon, cent ans après sa naissença

Son òbra es essenciala per la recuperacion de la lenga, la cultura, la consciéncia e la dignitat del país

Uèi, 11 de decembre de 2020, fa 100 ans que nasquèt Joan Bodon, un dels escrivans màgers de la literatura occitana del sègle XX. Long de sa vida escriguèt de romans, de contes e tanben de poèmas. Son òbra representa un renovelament e una modernizacion de la literatura occitana contemporanèa, mas sustot es lo rebat d’un biais de viure que desapareis e fa desaparéisser la lenga e la cultura del país. Bodon tracta de tèmas universals en occitan e d’un ponch de vista occitan del temps que revendica la civilizacion occitana.
 
En pròsa es l’autor de romans coma La grava sul camin, Lo libre dels Grands Jorns, Lo libre de Catòia... e de contes: Los contes del meu ostal, Los contes dels Balsàs... Es tanben creator de poesias plan sovent mesas en cançon.
 
Lo Libre de Catòia foguèt traduch en catalan en 1973 per Artur Quintana e una reedicion se faguèt en 2009. Lo Libre dels Grands Jorns foguèt revirat en catalan en 2015 per Joan-Lluís Lluís. Jaume Figueras, que revirèt Verd Paradís de Max Roqueta, es a trabalhar sus la traduccion dels Contes dels Balsàs que deuriá sortir lèu. Publicam uèi una entrevista d’Artur Quintana e un article de Jaume Figueras, per commemorar lo centenari de Bodon.
 
 
“Es sus la talvera qu’es la libertat”
 
L’òbra de Bodon es essenciala a la recuperacion lingüistica de la fin del sègle XX. Son modèl de lenga servís sovent a las normalizacion e normativizacion de l’occitan. Sa frasa “Es sus la talvera qu’es la libertat” es venguda un dels eslogans mai famoses de l’occitanisme e inspirèt lo nom del grop La Talvera.
 
Sos poèmas inspirèron en partida la Nòva Cançon occitana e mai que mai lo cantador Mans de Breish que foguèt lo primièr a metre en musica sos escriches amb de cançons coma Los carbonièrs de La Sala. Lo musician sortiguèt puèi Alba d’Occitània ont “canta Bodon”.
 
En 2010, se creèt un musèu a Crespin, L’ostal Joan Bodon, ont èra vengut al Mond.
 
 
Commemoracions
 
Ongan an festejat lo centenari de la naissença de Bodon la 44aa Universitat Occitana d’Estiu de 2020 a Nimes e l’Universitat Catalana d’Estiu a Prada de Conflent (Catalonha). Lo CAÒC es a far una tièra d’eveniments en linha e quitament la Generalitat de Catalonha se recòrda uèi del grand escrivan occitan.
 
 
De Roergue a Argeria en passant per Silesia
 
Joan Bodon nasquèt en 1920 al sen d’una familha modèsta a Crespin, un vilatjòt de la comuna de Naucèla al Segalar Roergàs. Èra filh de Ciprian Bodon e d’Albania Balsà, de la meteissa familha de l’escrivan francés d’origina occitana Honoré de Balzac.
 
Descobriguèt sa vocacion d’escrivan en 1932 a l’escòla, après descobrir l’òbra de Justin Besson e sustot son poèma Dal brèç a la tomba. Après far sos estudis primaris a Crespin e Naucèla, foguèt admés a l’Escòla Normala de Rodés ont coneisseriá Calelhon e Enric Molin que l’incitariá a escriure. En 1940 venguèt regent, mas l’an seguent, del temps qu’ensenhava a Castanet, deguèt partir al Servici del Trabalh Obligatòri e foguèt mobilizat al Camp de Joventut d’Andusa.
 
En 1943 foguèt mandat a Breslau (Silèsia, Polonha) ont patiguèt fòrça. Aquel sojorn lo marquèt prigondament e se pòt remarcar dins son roman La Grava sul camin. Tornèt al país en 1945 e recuperèt sa foncion de regent, mas aqueste còp èra itinerant agricòla. Se maridèt amb Camilha Vidal en 1946 mentre qu’èra regent a Durenca. Collaborava amb d’articles en occitan al setmanièr comunista La Voix du Peuple. En 1949 foguèt nomenat al Mauron ont deviá demorar uèch ans.
 
En 1954 participèt a la Santa Estela que lo Felibritge celebrèt a Avinhon (eveniment qu’inspirèt son roman La Santa Estela del Centenari) e i recebèt lo primièr prèmi de pròsa pels Contes dels Balsàs, puèi en 1956 se faguèt membre de l’Institut d’Estudis Occitans.
 
En setembre de 1968, per de rasons financièras, quitèt Roergue e partiguèt amb sa femna e sos sièis enfants en Argeria. S’installèt a Al Arbatash coma cooperant agricòla. I moriguèt lo 24 de febrièr de 1975 en seguida d’una longa malautiá e laissèt una òbra inacabada, Las domaisèlas.
 

 


 

– Joan Bodon-lo coneissètz-1 : Documentari realizat en 1974 pel Centre Pablo Neruda de Nimes.

 

– Joan Bodon-lo coneissètz-2 : Un còp èra, La Sala

– Joan Bodon-lo coneissètz-3 : Dins aquesta partida, Joan Bodon parla de son engatjament dins la lucha del Larzac.

– Joan Bodon-lo coneissètz-4 : Gardarem lo Larzac

– Mans de Breish canta Los carbonièrs de la Sala : 

– Mans de Breish canta La filha de Perpinhan : 

 



 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

francesc palma
4.

Lo Larzac foguet una capitada per l'occitanisme, amasset molta gent. E podem capitar e avem de capitar molts altres cops. Per quan arribe avem d'estar preparats. Per diser: LENGA OCCITANA: los ensenhaires de la Lenga d'Oc aurian d'ensenhar las tres forma de pronunciacion: Leng(oe) Occitan(oe) / Lenga Occitana / Lengo Occitano. PROVENÇA: Provenç(oe) / Provenço / Provença. Pas unicament la forma dels femenins amb l'o finala., per què non a de ser pas solament la lenga per anar per casa, senon una lenga de cultura e prestigi universal, que foguet dels trobadors. Se mos fixam amb lo Portugués es una lenga que ten molts de son vocalics e naturalment la (oe), lo catalan lenga bessona de la lenga d'Oc, l'(oe) la pronunciam en lo Català Oriental e lo Balear., lo francès tanben a lo son (oe). E la lenga d'Oc tanben ten lo son (oe) en certas parts de son territori que cal lo ensenhar, perquè es una riquesa de la lenga. MARIA: Mari(oe), Maria, Mario. JOANA: Joan(oe), Joano, Joana. MARGALIDA: Margalid(oe), Margalida, Margalido. AIGA: aig(oe), aigo, aiga. PORTA: port(oe), porta, porto,........

  • 2
  • 0
Codomièr
3.

Lo Libre de Catòia foguèt revirat tanben en francés tre 1982.

* Joan Bodon, Le Livre de Catoïa ; (suivi de) Le Livre des grands jours : traduit de l'occitan par Alem Surre-Garcia, avec la collaboration de Françoise Meyruels et Martine Boulanger, Paris, le Chemin vert, coll. « Commune présence », 1982, 221 p., 21 cm (ISSN 0244-1799, notice BnF no FRBNF34733101).

*Joan Bodon (trad. de l'occitan), Le livre de Catoïe : trad. del'occitan par Pierre Canivenc, Rodez, Éd. du Rouergue, 1993, 265 p., couv. ill. ; 18 cm (ISBN 2-905209-72-0, notice BnF no FRBNF35625741).

*Lo libre de Catòia - un roman de Jean Boudou, traduit en français par Alem Surre Garcia. Réédition 2017 par IEO Edicions.

Aquelas publicacions permeton als Occitans que coneisson ni l'occitan ni lo catalan (tant val dire l'immensa majoritat), de legir Joan Bodon dins lor lenga mairala.

Se faguèt, en son temps, una difusion importanta de l'òbra de Joan Bodon, en edicion bilingua (oc/fr), dins las bibliotècas publicas.

  • 5
  • 0
Eric FRAJ
2.

Vos mercegi fòrça de m'aver oblidat coma cantaire que, despuèi 50 ans ara, canta Joan Bodon (ambe son acòrd, donat en 1972 per letra personala, per cantar totes sos poèmas). Canti mai d'una cançon d'el, entre d'autras "La talvèra" qu'es dins mon CD "Arranca-me". E dins mon CD per venir, l'album doble de mos 50 ans de cançon occitana, i aurà encara e totjorn de poèmas de Bodon, un dels poètas que m'acompanhan despuèi lo començament.
Mas, encara un còp, lo Jornalet s'acontenta de reproduire çò que ja es repapiat e reproduit endacòm mai, sense se demandar se "l'evidéncia" es tan evidenta coma sembla e sense far un trabalh d'investigacion minimal. Un dels vòstres collaborators sapièt metre en linha sus You Tube (sense me'n demandar l'autorizacion) lo poèma de Bodon "Montpelhièr", cantat per ieu e sortit de mon vinil "Subrevida" (1977), mas quand s'agís d'informar objectivament lo vòstre lectorat, degun me coneis pas mai ! I a de qué s'interrogar... Pasmens, un minimum de reconeissença, de temps en temps, fa pas de mal e ajuda a continuar un combat malaisit...
Sense rancura malgrat tot (perque sabi que, ailàs, podètz pas donar mai que çò que sètz capables de
donar), plan lo vòstre,
Eric Fraj

  • 6
  • 6
Chusé Zaragoza
1.

Existe una traducción al castellano o español publicada en Gara d'Edizions y que fue supervisada por el profesor Artur Quintana.
En la edición en castellano es "El libro de Catóia".
Saludos

  • 7
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article