Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Actualitats

Lo Princilhon, una fenèstra sus lo Mond per las lengas minorizadas

| FM

Aquel conte, que celèbra son 70n anniversari, es una de las òbras mai tradusidas de l’istòria. Sas multiplas edicions comprenon de versions en près de 210 lengas. L’òbra a sièis versions occitanas. De comunautats lingüisticas fòrça pichonas, coma la cornica, la frisona septentrionala o la sami, an tanben de traduccions dins lors lengas. 


Qu’an en comun la Bíblia, Tintin, Pinòqui o Jules Verne? Entre d’autras causas, son d’òbras, de personatges o d’autors que son estats tradusits en de desenats e desenats de lengas, demest las qualas i a un molonàs de lengas minorizadas que, de costuma, an pas de versions pròprias dels libres que s’editan dins lo Mond. Sens cap de dobte, a aquela brèva lista cal apondre un títol qu’a celebrat, aquesta dimenjada passada, son 70n anniversari: Lo Princilhon.
 
L’òbra d’Antoine de Saint-Exupéry, de fach, aguèt ja una naissença editoriala bilingüa perque lo libre apareguèt l’an 1943 en versions francesa e anglesa, ambedoas editadas per l’ostal Reynal & Hitchcock a Nòva York (dins aquela epòca, una partida de l’Estat francés èra jos l’ocupacion alemanda e l’autra partida, jol Regim de Pétain). Mas aquò èra solament l’inici d’un camin vertadièrament multilingüe e que, fins a l’ora d’ara, a vist Lo Princilhon publicat dins mai de 200 varietats lingüisticas desparièras.
 
Quantas son, exactament? Un colleccionaire catalan resident en Brasil, Jaume Arbonès, assegurava al jornal El Periódico, fa dos ans, qu’el aviá totas las edicions, qu’èran 204. Aqueste autre colleccionaire, qu’a plaçat lo sieu sit web dins un domeni austrian, afirma que sa colleccion a 216 versions desparièras. Sul sit web thelittleprince.com, se calcula que lo nombre de versions se plaça a l’entorn de 210.
 
Dins qualques cases, per una meteissa lenga, i a divèrsas versions de disponiblas dins de varietats desparièras. En catalan i a una traduccion en catalan central, una autra en valencian e encara una autra en catalan estampat en braille. Se passa çò meteis en occitan, qu’a de traduccions en lengadocian, gascon, gascon aranés, lemosin, provençal e niçard. D’autras lengas amb d’edicions dialectalas divèrsas son lo frison septentrional o lo romanch.
 
En general, lo continent europèu mòstra una granda profusion de traduccions en lengas minorizadas. Per un libre tan popular, benlèu es pas un estonament que siá disponible en sarde, en breton, en galés, en basco o en galèc. Mas, segur, aquò atrai mai l’atencion que se siá publicat de versions per de comunautats de parlants fòrça mai pichonas, coma en aragonés, en extremenc, en eonaviego o en mirandés, per ne citar qualques unas de la Peninsula Iberica. Lo cornic, lo bavierés, lo napolitan o lo sami son d’autras lengas o varietats lingüisticas qu’an lor version pròpria.
 

 
 
 
 
 
 
 
Aqueste article ven del jornal catalan Nationalia.cat, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Terric Lausa Quilhan
2.

I a tanben una edicion en occitan de la Val d'Ors en grafia de l'escòla del Pò

http://www.fragomeni.it/collezione/book.php?lang=fr&id=9

  • 4
  • 0
JP la rapieta « Si o platz… dessenha me ‘n’auvelha… »
1.

'Quò es un daus libres que la legida me balha totjorn dau plaser.
'Chaptí i a 'n an lu Princonet coma lu Princilhon, per comparar, e dau còp, faguí 'na p'ita lista per que chascun-a-s trobessen dins sa linga (e/o d'autras grafias) :
- Per los e las de Nissa : Lou Pichin Prince. Antoine de Saint-Exupéry, revirat per Albert Rosso.
« … Ma lou reinart revenguèt à la sieu idea : la mieu vida es mounoutouna. Cassi li galina, lu ome mi casson. Touti li galina si semblon, e touilu ome si semblon. M’ennuèii un pau. Ma, se m’asoumestegues, la mieu vida serà couma ensouleida… ».
[14,50 x 20,50 - 100 pajinòtas, eiditat chas P.Negre (2002), 16€95]

- Per las gasconas coma per los gascons : Lo Princòt. Saint-Exupéry.
[21 x 21 - 90 pajas, brochat, estampat per Princi Negre (1995), 14€48]

- Per los provençaus, las provençalas : Crese saber que la Majorala Peireta Berengier es après ne’n far ‘na revirada.

- Per los lemosins mai las lemosinas : Lo Prinçonet. Antoine de Saint-Exupéry
Escòla ‘Chabatz d’Entrar – CCP Association Escòla ‘Chabatz d’Entrar
8, chemin des Bruyères – 69130 Ecully.
[15€00 mai 4€00 per lu portatge]

- E fin finalament, per los o las occitanistes e los o las linguïstes : Lo Princilhon. Antoine de Saint Exupéry. Amb d’aquarellas de l’autor. Revirat en lengadocian per Jòrdi Blanc.
« Una estranha votz pichonèla me desrevelhèt. Me fasiá : « Se vos plai… dessenha-me un moton ! » Me quilhèri coma folzejat pel tròn. Me freguèri plan los uèlhs. Regassèri. E te vegèri un omenet, quicòm d’extraordinari, que m’espiava grèvament. »
[16,50 x 23 - 96 pajinas, brocat, imprimit ençò de Vent Terral (1994), 13€50]

Per 'ver 'na vuda de quauquas cubertas :
http://www.sieclebleu.org/sieclebleu/influences/collectionpetitprince.html
Autopromoci' vers mon bilhet :
http://rapieta.wordpress.com/2011/12/15/lo-princonet-revirada-dau-paul-rainal/#more-3425


JP Bertrand

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article