Bandièra01 1180x150: La Passem

Actualitats

Lo vescomte de Besièrs

Lo Vescomte de Besièrs
 
Frederic Solièr nasquèt a Fois en 1800. Foguèt jornalista e escrivan. Visquèt la màger part de sa vida a París. Son exili li deguèt èsser pesuc, per tant que s’interessèt a l’istòria occitana e sos tres romans en francés, Lo comte de Tolosa, Lo Vescomte de Besièrs e Lo Comte de Fois, ne pòrtan la pròva. Moriguèt jove, a l’edat de 47 ans.
 
Dins aqueste roman, Lo Vescomte de Besièrs, l’autor ensaja de reconstituir de longa las mors talas qu’èran a l’Edat Mejana dins los mitans aristocratics e borgeses occitans. Imagina, atanben, çò que podián èsser las relacions socialas entre aquelas doas classas. E mai s’en 1834, data de la publicacion de l’obratge, la recèrca istorica èra pas tant avançada coma d’uèi, l’autor rapòrta gaireben exactament çò que sabèm ara d’aquelas interrelacions tras que permeablas.
 
Çò pus agradiu dins aquesta òbra literària aquò’s los dialògs que Frederic Solièr nos ofrís. E d’aqueste punt de vista los rescontres entre lo vestomte Raimond-Rogièr Trencavèl e lo seu grand argentièr —diriem nautres son clavaire grand— valon totes los escuts maugoireses del Monde. Son pimentats e picants a plaser. Es aquí que nos torna que Frederic Solièr es estat, abans tota causa, un autor de teatre, solidament espeltirat entre la comèdia e lo drama. Atanben, dins sos romans, per la mai vesiada gaug del legeire, jòga amb malícia e mestriá de las doas nòtas. Pianotant alègrament tot còp sus l’una, tot còp sus l’autra.
 
Frederic Solièr coneissiá l’existéncia del manescrich de la Crosada. Ne vòli per pròva que ne cita de tròces brèus dins son roman (paginas 224 e 250 entre autras). Los balha quitament en occitan medieval. Mas çò qu’es malaisit de saupre es se la poguèt legir dins son ensems o se, de son temps, ne foguèron publicats pas que de tròces o, tanplan, de resumits. Çò solide, es que dins son òbra literària, sembla de tampar de traucs cronologics e societals a còps de fantasiás (es una de las nombrosas foncions de la literatura). O fa amb una imaginacion asondanta e tras que personala. Unes còps a una interpretacion gobiada e quitament estranha d’unes eveniments o comportaments. Preni per cas sa vision de la qualitat de trobador, completament deformada pel romantisme que regnava alara. A una percepcion erronèa de la foncion e del mestièr de trobador. Per el, lo quiti Pèire Vidal èra pas qu’un miserable joglar e un pandre. Aprèp lo còp del seu desguisament en lop, l’autor, dins sa narracion, lo ten e lo fa passar per fòl. Assigna al grand trobador un ròtle de demorat mental. Es un trach, demest d’autres d’aquela òbra, que suspren. Va sens dire qu’aquel escart truca un bocin lo legeire contemporanèu. Mas cal pas desbrembar tanpauc que se tracta aicí d’un roman istoric qu’a gaireben 200 ans.
 
Las intrigas se seguisson a pertièra. Que siaguen amorosas o politicas, Frederic Solièr las engulha las unas aprèp las autras. Son mai o mens versemblablas, mai o mens istoricas, mas totjorn embrolhadas, talas coma se concebián en literatura a la debuta del sègle XIXn. D’uèi, pòdon semblar un pauc farlabicadas, mas son talament plan escrichas, los dialògs imaginats per l’autor son talament plan adobats e soscats que lo quiti legeire contemporanèu i tròba aisidament son compte de plaser. Tot lo fachin d’aquesta òbra residís dins l’escart temporal que i pòt aver entre las mentalitats d’alara e las d’ara. Aqueste fachin, agradivament vielhanchon, nisa dins lo desfasament cultural crescut entre lo moment de l’elaboracion e lo de la consumacion de l’òbra. Se tracta aquí d’una experiéncia de lectura exepcionala.
 
Per ne tornar al roman, lo vescomte Raimond-Rogièr Trencavèl va d’amors pauc o pronas sincèras en cavalcadas descabestradas a travèrs de sos domenis de Lengadòc. Va de conspiracions pauc o pronas capitadas en decepcions mai o mens dolentas. Batalha pauc l’espasa a la man. Sa politica aquò’s mai de diplomacia en gabinet, o en cambra, puslèu que d’afrontaments militars. Son umanisme e sa tolerància, revelats pels faches istorics, son plan renduts dins l’òbra de Frederic Solièr. Pasmens, tornam lèu tombar dins d’aproximacions istoricas degudas, solide, a l’estat de las recèrcas scientificas que se’n podiá dispausar a l’epòca. Estament que fa escriure de causas espantantas a l’autor. Ne vòli per pròva la scèna del consolament catar que descriu. Es tot simplament subrerealista abans l’ora. Descriu los bons òmes coma de monde isterics. Lor prèsta quitament un sadisme e una violéncia qu’evidentament las sorsas istoricas dementisson categoricament. Frederic Solièr ne demòra, sus aqueste sicut del catarisme, a la propaganda papista qu’èra la de 1834. Se l’autor tornava, seriá estonat de legir los manescriches entretemps descobèrts. Seriá estomacat pels apòrts precioses e precises de l’istoriana Anna Brenon. La mesa en parallèl dels nivèls de coneissenças de las doas epòcas es pas lo mendre dels interèsses de la lectura qu’aqueste obratge.
 
A la fin del volum, l’autor renosa pauc o pro amb lo debanament condrech de la debuta de la guèrra d’annexion d’Occitània. Fa una descripcion evenimenciala quasi fisèla a çò que nos ensenhan las sorsas istoricas. Pròva, un còp de mai, que l’autor i agèt accès d’un biais o d’un autre. Per consequéncia, totes los aluènhaments, los contornaments e quitament las contorsions que pren per rapòrt a las fachas istoricas, son d’ondraduras literàrias e esteticas (almens volgudas per talas) de son pròpri sicap. Demest aquestes adornaments literaris, lo legeire occitan se regalarà d’un combat singular entre Simon de Montfòrt e Raimond-Rogièr Trencavèl. Plan solide lo princi occitan, jove, polit e rablut met una destrincilhada memorabla al baron franchimand. D’un autre latz, dins sa narracion, eisita pas de far del monge Domenge Gusman un terrorista. Lo depinta lo punhal en man amenaçant doas dònas desarmadas e espaurugadas. Se tanplan sièm aquí dins la ficcion, aquesta revèrta, ça que la, la furor criminala de la glèisa catolica e dels barons franchimands d’alara.
 
Tals coma son de legir los dos autres romans istorics de Frederic Solièr, Lo Comte de Tolosa e Lo Comte de Fois, aqueste, Lo Vescomte de Besièrs, es tanben de legir per aver una vision completa de çò que foguèt l’Occitània medievala en Lengadòc al sègle XIII a travèrs del prisma filtrador d’un romancièr de la debuta del sègle XIX. Aquela trilogia es un document literari excepcional que nos es porgit de mercés al trabalh remercable de las edicions Princi Negue. Eric Chaplain es un fin furgaire e desnisaire d’aquela mena de document. Coneis perfièchament lo patrimòni libresc occitan. Los tres volums se pòdon crompar en linha sul sit de l’ostal d’edicion.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
_____
SOULIÉ, Frédéric. Le Vicomte de Béziers. Éditions des Régionalismes. Acabat d’imprimir en julhet de 2012. 290 paginas.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Franc BARDÒU
1.

Mercés plan, Sèrgi, de nos far conéisser aqueste escrivan francofòn de granda qualitat. Vòli senhalar qu'aqueste roman, e sos dos volums seguents, son estats pralablament redescobèrts e publicats amb un plan polit e instructiu prefaci mercés a l'istorian medievista Charles PEYTAVIE, a las edicions Empriente, tre 2008, en collaboracion amb l'ancian e regretat Centre d'Estudis Catars-Renat NELLI.

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article