Actualitats
Las Illas Marshall denóncian las nòu poténcias nuclearas mondialas
Los Archius Municipals de Girona an numerizat los documents del Tribunal de Reclamacions Nuclearas d’aquela petita republica del Pacific, ont los Estats Units faguèron 67 ensages nuclears
La Republica de las Illas Marshall, dins l’Ocean Pacific, presentèt fa una setmana una accion al Tribunal Internacional de Justícia de L’Aia contra las nòu poténcias nuclearas per “violacion flagranta de la legislacion mondiala”. En concret, lo govèrn marshallés acusa la Corèa del Nòrd, los Estats Units, França, Índia, Israèl, Paquistan, lo Reialme Unit, Russia e China d’avançar pas cap al desarmament, çò que comanda lo Tractat de Non-Proliferacion Nucleara de 1968.
Al delà, las Illas Marshall denóncian qu’aqueles estats contunhan de modernizar lors arsenals nuclears per los adaptar al sègle XXI, en luòc de negociar lo desarmament, coma insistisson publicament.
De 1946 a 1958, après la Segonda Guèrra Mondiala, las Illas Marshall venguèron un dels principals endreches d’assages de bombas atomicas coma territòri en fideïcomís dels Estats Units. Los seissanta sèt assages nuclears aguèron d’importantas repercussions sus l’environament e sus la santat dels abitants e, en l’an 2001, lo Tribunal de Reclamacions Nuclearas dictèt una indemnizacion de 563 315 500 dolars dels Estats Units a la populacion de Bikini, un dels atòls marshalleses, que crei qu’aquò es pas pro. Per aquò lo govèrn de las Illas Marshall a denonciat tanben los Estats Units a un tribunal estatsunidenc.
Los archius nuclears de las Illas Marshall, susvelhats a Girona
Cal remembrar que tota la documentacion sonòra e audiovisuala del Tribunal de Reclamacions Nuclearas sus los assages dins las Illas Marshall, l’an numerizada als Archius Municipals de Girona (Catalonha), ont es susvelhada. Mercés a un acòrdi de collaboracion entre lo tribunal e la comuna de Girona, los documents arribèron al Centre de Recèrca e Difusion de l’Imatge (CRDI) en tres estapas, entre setembre de 2012 e agost de 2013. L’organisme municipal s’engatja a numerizar e organizar aquela documentacion importanta, e a tornar a las illas los documents originals après ne far las còpias.
Jos dominacion britanica, alemanda, japonesa, estatsunidenca…
Lo primièr europèu qu’arribèt a las Illas Marshall foguèt lo navigaire basco Alonso de Salazar al sègle XVI, mas l’escambi amb la populacion locala, d’origina micronesiana, se passèt pas fins abans la fin del sègle XVIII, quand i arribèron los angleses menats per John Marshall (que donèt son nom a las illas) e Thomas Gilbert. A la mitat del sègle XIX, los alemands i establiguèron una basa comerciala permanenta e las Illas Marshall se declarèron protectorat alemand en 1885.
En 1914, amb l’esclatament de la Primièra Guèrra Mondiala, los japoneses capitèron a contrarotlar militarament los principals atòls. Pendent la Segonda Guèrra Mondiala i aguèt dins las Illas Marshall d’importantas batalhas e, un còp acabada la guèrra, los Estats Units, coma venceires, administrèron las illas. En 1979 Washington reconeguèt la constitucion e lo govèrn de la Republica de las Illas Marshall e, en 1986, intrèt en vigor lo tractat de liura associacion amb los Estats Units, que concedissiá la soberaneitat a l’archipèla. La procedura d’independéncia s’acabèt formalament en lo drech internacional en 1990, quand l’ÒNU considerèt oficialament finida la tutèla. Tre aquel moment la principala font d’intradas de l’economia de las illas son las subvencions qu’autreja lo govèrn estatsunidenc.
A l’ora d’ara, la Republica de las Illas Marshall a una populacion d’aperaquí 68 000 abitants, repartits en vint e nòu atòls e cinc illas, amb una estenduda aproximativa d’un milion de quilomètres cairats. Lors vesins mai prèps son los Estats Federats de Micronesia, a l’oèst, e la Republica de Kiribati, al sud.
Al delà, las Illas Marshall denóncian qu’aqueles estats contunhan de modernizar lors arsenals nuclears per los adaptar al sègle XXI, en luòc de negociar lo desarmament, coma insistisson publicament.
De 1946 a 1958, après la Segonda Guèrra Mondiala, las Illas Marshall venguèron un dels principals endreches d’assages de bombas atomicas coma territòri en fideïcomís dels Estats Units. Los seissanta sèt assages nuclears aguèron d’importantas repercussions sus l’environament e sus la santat dels abitants e, en l’an 2001, lo Tribunal de Reclamacions Nuclearas dictèt una indemnizacion de 563 315 500 dolars dels Estats Units a la populacion de Bikini, un dels atòls marshalleses, que crei qu’aquò es pas pro. Per aquò lo govèrn de las Illas Marshall a denonciat tanben los Estats Units a un tribunal estatsunidenc.
Los archius nuclears de las Illas Marshall, susvelhats a Girona
Cal remembrar que tota la documentacion sonòra e audiovisuala del Tribunal de Reclamacions Nuclearas sus los assages dins las Illas Marshall, l’an numerizada als Archius Municipals de Girona (Catalonha), ont es susvelhada. Mercés a un acòrdi de collaboracion entre lo tribunal e la comuna de Girona, los documents arribèron al Centre de Recèrca e Difusion de l’Imatge (CRDI) en tres estapas, entre setembre de 2012 e agost de 2013. L’organisme municipal s’engatja a numerizar e organizar aquela documentacion importanta, e a tornar a las illas los documents originals après ne far las còpias.
Jos dominacion britanica, alemanda, japonesa, estatsunidenca…
Lo primièr europèu qu’arribèt a las Illas Marshall foguèt lo navigaire basco Alonso de Salazar al sègle XVI, mas l’escambi amb la populacion locala, d’origina micronesiana, se passèt pas fins abans la fin del sègle XVIII, quand i arribèron los angleses menats per John Marshall (que donèt son nom a las illas) e Thomas Gilbert. A la mitat del sègle XIX, los alemands i establiguèron una basa comerciala permanenta e las Illas Marshall se declarèron protectorat alemand en 1885.
En 1914, amb l’esclatament de la Primièra Guèrra Mondiala, los japoneses capitèron a contrarotlar militarament los principals atòls. Pendent la Segonda Guèrra Mondiala i aguèt dins las Illas Marshall d’importantas batalhas e, un còp acabada la guèrra, los Estats Units, coma venceires, administrèron las illas. En 1979 Washington reconeguèt la constitucion e lo govèrn de la Republica de las Illas Marshall e, en 1986, intrèt en vigor lo tractat de liura associacion amb los Estats Units, que concedissiá la soberaneitat a l’archipèla. La procedura d’independéncia s’acabèt formalament en lo drech internacional en 1990, quand l’ÒNU considerèt oficialament finida la tutèla. Tre aquel moment la principala font d’intradas de l’economia de las illas son las subvencions qu’autreja lo govèrn estatsunidenc.
A l’ora d’ara, la Republica de las Illas Marshall a una populacion d’aperaquí 68 000 abitants, repartits en vint e nòu atòls e cinc illas, amb una estenduda aproximativa d’un milion de quilomètres cairats. Lors vesins mai prèps son los Estats Federats de Micronesia, a l’oèst, e la Republica de Kiribati, al sud.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Un jorn caldrà parlar tanben de las illas Chagos, que TOTA la populacion ne foguèt deportada a l'illa Maurici pels angleses per far plaser al govèrn dels Estats Units qu'i a istallat una basa. Aquel crim contra l'Umanitat foguèt perpetrat amb la complicitat del govèrn maurician qu'en mai d'aquò se gardèt pendent un vintenat d'annadas "l'indemnizacion" a l'epòca de l'inflacion galopanta (totas las annadas 70 e mai encara). Quand tornèron la moneda als chagossians, foguèt sens interesses es a dire una misèria. Ara los chagossians vivonmiserablament dins las favelas de Port Louis e demandan totjorn de poder tornar a son país.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari