Actualitats
La Tèrra pòt arribar de s’escrancar dins dètz ans, segon un estudi de "Nature"
La granda aumentacion de la populacion e lo consume de combustibles fossils son las principalas causas del desastre segon la revista
La Tèrra poiriá arribar dins dètz ans a una situacion d’escrancament, “a un ponch de non-retorn”, amb de consequéncias sus l’alimentacion, lo consume d’aiga potabla e la subrevivença d’espècias menaçadas. Aital o prevei l’estudi qu’un vintenat de scientifics europèus e nòrd-americans an publicat dins la revista Nature. Segon aquel estudi, lo “cambiament dins l’estat planetari” es causat per l’aumentacion del consume de ressorsas naturalas e energeticas, e mai per la transformacion e fragmentacion del païsatge, qu’aquel d’aquí altèra las condicions atmosfericas, oceanicas e terrèstras e menaça la subrevivença de la biodiversitat actuala.
Lo taus de creissença annala de la populacion es de 77 milions de personas, gaireben 1000 còps mai que l’experimentat entre fa 10 000 ans e 400 ans, quand èra aperaquí de 67 000 personas. L’estudi soslinha que l’aumentacion de la populacion a comportat la transformacion de 43% de la superfícia terrèstra dins los airals urbans e agricòlas.
De la meteissa faiçon, los umans emplegam fins a 40% de la produccion de las matèrias primièras dins tot lo Mond, çò que limita l’accès a aquelas ressorsas per las autras espècias. En mai d’aquò, lo consume de combustibles fossils a supausat una aumentacion de la concentracion de CO₂ atmosferic de 35% e a provocat una davalada de 0,05 del pH oceanic.
Al delà, l’article parla d’aspèctes coma la pèrda en la productivitat de las tèrras agricòlas, una mendre capacitat d’emmagazinatge del CO₂ e la quasi-desparicion dels peisses.
Los autors de l’estudi de Nature prepausan de redusir lo taus de creissença annala de la populacion e lo sieu consume de ressorsas associadas; de remplaçar lo màger nivèl energetic possible per de fonts renovablas; d’aumentar l’eficiéncia dins la produccion de noiriduras e de melhorar la gestion de las zònas de la Tèrra que son pas encara contrarotladas per d’umans.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#5 Sei plan de consent coma te. Per contra, la darriera perpausicion me plai pas talament. L'ideia "d'aumentar l’eficiéncia dins la produccion de noiriduras" es çò que nos menet au productivisme agricòu au Nòrd e a la revolucion verda au Sud emb las consequéncias que coneissen auei. E "melhorar la gestion de las zònas de la Tèrra que son pas encara contrarotladas per d’umans", vese pas çò que vòu dire. Quelas zònas (l'antartic, las darrieras forests vierjas) an pas mestier de gestion mai pusleu de proteccion contra l'uman.
Lo problèma, amé lo sistèmi capitalista internacionau, es que fau pas "prepausar deredusir lo taus de creissença annala de la populacion e lo sieu consume de ressorsas associadas ; de remplaçar lo màger nivèl energetic possible per de fonts renovablas ; d’aumentar l’eficiéncia dins la produccion de noiriduras e de melhorar la gestion de las zònas de la Tèrra que son pas encara contrarotladas per d’umans". Fau l'impausar, armas a la man ! Que de tot aquò, elei, aquelei capitalistas e autreis accionaris deu Babylon System, se'n chautan bèn pron.
Mercés! Atau morirèi mensh ignorant. Totun, que i a d'autes mots que coneishi pas dens la definicion: desrenar me soa pas tanpòc...abenar en gascon qu'a lo sens de har madurar, deishar tà que madure, tà que's hasca mes bon (per la carn), deu aver un aute sens per vòste. Supausi que deu èster lo de l'amranhaqués abenat = estarit, exaurit? Qu'an tot plen de lengadocianismes en gascon de Gers.
escrancar (v. tr.) : far escartar las cambas ; las far plegar jos un pes ; desrenar (s.f.) / abenar ; desbrancar un arbre.
escrancar (s') : escartar las cambas ; plegar jol pes ; rompre jol pes ; se desrenar (s.f.) / s'abenar.
Bon, seriós: qui'm pòt ajudar en m'explicar çò qui escrancar significa exactament ??? Que soi convençut que lo mot ei de bon occitan, n'ei pas lo problèma, mès no'u tròbi hens los mens diccionaris, "escrancar" non hè pas partida deu lexic gascon e jo non coneishi pas la sua significacion. Ua ajuda que seré benvenguda! Atau, no'm pausarèi pas mei la question lo còp qui vien. Jo que supausi que vien de "cranc", mès non vedi pas tròp lo rapòrt...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari