La region de Provença-Aups-Còsta d’Azur rendèt dijòus de ser, a Marselha, un omenatge oficiau a Frederic Mistral dins l’encastre dau centenari de sa mòrt. Lo president de Provença, Miquèu Vausèla, se referiguèt a “Occitània” e a l’“occitan”, çò que contrasta amb seis ancianei posicions ostilas a l’unitat de la lenga.

Lo 15 de mai, de ser, un omenatge solemne se faguèt en onor dau grand poèta occitan Frederic Mistral, a Marselha, a l’iniciativa de la region de Provença-Aups-Còsta d’Azur, en seguida d’una demanda dau Felibritge. L’acte comencèt sus l’esplanada exteriora dau conseu regionau. Inaugurèron una granda lausa dedicada a Mistral sus una paret de l’edifici de la region.
 
Dins un discors en francés amb quauquei mots finaus en occitan, Miquèu Vausèla diguèt que Mistral “sauvèt nòstra lenga provençala”, tot en l’inserissent, segon eu, dins lei culturas occitana, francesa, europèa e mediterranèa. Lo president provençau afirmèt tanben que sosteniá una revision de la constitucion francesa, per fin que l’estat francés ratifiquèsse la Carta Europèa dei Lengas Regionalas e Minoritàrias.
 
 
Vausèla reconeis Occitània e l’occitan
 
La granda suspresa dau discors de Vausèla foguèt sa referéncia explicita a Occitània e a l’occitan. Diguèt en particular que l’òbra mistralenca marca “Provença, lo Miegjorn, Occitània”. Pus tard mençonèt “l’occitan que se parla a l’èst fins ai Valadas dau Piemont e a l’oèst fins a Montpelhièr e Tolosa” (sic). Se sap que Vausèla, encara a una data recenta, negava en public l’existéncia de la lenga occitana e sosteniá lo secessionisme lingüistic pseudoprovençau. Es possible que son cambiament de discors venga dei contactes amb lo Felibritge e amb d’elegits PCF e PÒC dau conseu regionau, que defendon l’unitat de l’occitan.
 
 
Lo Felibritge afortís la modernitat de Mistral
 
Lo capolier dau Felibritge, Jaume Motet, prononcièt puei una dicha esmoventa en occitan. En remerciant lo president de la region per aquel omenatge, faguèt comprene diplomaticament: “aquela lausa entrepacha lo descoratjament que de fes que i a ganha nòstrei rengs”. Lo capolier parlèt de “l’actualitat sempre viva” de l’ensenhament de Mistral, qu’es una inspiracion per la cooperacion entre lei país latins e mediterranèus e per l’afrairament amb lei catalans.
 
Jaume Motet precisèt, sus la reforma dei territòris, que lo Felibritge desira de la “veire s’establir en conformitat amb de marcas culturalas e lingüisticas dau país” e, per tant, que s’acòrde amb “leis idèas avançadas de Frederic Mistral”.
 
Enfin Jaume Motet afortiguèt la necessitat de parlar en lenga d’òc “per çò qu’una lenga es lo retrach de tot un pòble, es la bíblia de son istòria, lo monument vivent de sa personalitat”. E mai evoquèt lei “cadenas que voudriam veire s’avalir” coma “l’abominabla maquina de la centralizacion”. E ramentèt fin finala l’“umanista filosofia” de Mistral, “una filosofia plenament actuala e modèrna, una filosofia que dardalha e nos endralha”.
 
L’omenatge contunhèt amb La Cançon de la Copa e l’espectacle Lei viatjaires dau Ròse, ont cantèron e joguèron de liceans qu’aprenon l’occitan, sota la direccion de Deidier Maurell e Felip Franceschi.
 
 
 

DS