Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Actualitats

Borlesc e obscenitat dins los trobadors

Lo professor Pèire Bèc nos a quitat aqueste 2014 passat. Direm pas jamai pro çò que la cultura occitana li deu. D’en primièr coma universitari e cercaire. Desmembrem pas que nòstre abelugat gascon foguèt un especialista de literatura medievala e pas sonque de l’occitana. Estudièt quasi totas las literaturas latinas d’aquela pontannada. A çò que sabi, abordèt atanben la literatura medievala de lenga germanica. Mentretant, En Bèc s’èra pas jamai acontentat d’èsser un saberut embarrat dins l’espaci estequit de sa sola e unica carrièra professionala. E mai se, aquò se sap ben pro, l’obsession carrierista es quicòm de pregnant dins lo microcòsme universitari francés.
 
Liure, Pèire Bèc s’èra pas jamai balhat per obligacion de demorar dins l’encastre estricte de la recèrca universitària. Coneissàm sa valor d’escrivan. Un autor eclectic que se trapava a l’aise tant dins la poesia coma dins la pròsa. Un literator, qu’a mon vejaire demorarà dins l’istòria, longa mai. Balhèt fòrça al patrimòni literari occitan. Son òbra, tant abondosa coma esmoventa, es pastada de coneissenças sabentas e popularas. Aquò ne fa sa riquesa.
 
O avèm dich, Pèire Bèc es pas qualqu’un que demorèt acoconat dins la torre d’evòri de l’universitarisme. Es estat, dins son domeni, un militant actiu de la liberacion nacionala occitana. Per el, aquò anava sens dire qu’un pòble se pòt pas desliurar de la siá condicion de dependéncia e subordinacion politica s’a pas consciéncia de la siá particularitat singulara. Que lo pòble occitan siá alienat, Pèire Bèc o comprenguèt d’ora. Oblidèssem pas que Francés Fontan decidiguèt de crear lo Partit Nacionalista Occitan aprèp un rescontre fortuit, mas decisiu, amb Pèire Bèc. Atal, mercés a son òbra de cercaire, contribuiguèt magistralament a l’educacion dels occitans. Òm sentís qu’es atal que comprenguèt e menèt son trabalh de difusion e vulgarizacion de sas recèrcas.
 
A partir dels ans 1950, èra fondamental de participar a la restitucion de l’istòria del pòble occitan. Es la rason per la quala En Bèc foguèt un militant actiu de la causa occitana. Parallèlament al sieu trabalh universitari, prenguèt de responsabilitats dins lo movement occitanista e foguèt d’annadas president de l’Institut d’Estudis Occitans al nivèl nacional. Amb Robèrt Lafont foguèt un dels universitaris occitans que prenguèron part, concretament, al combat militant per la recuperacion de nòstra dignitat nacionala.
 
Aqueste obratge, Burlesque et obscénité chez les troubadours (Borlesc e obsenitat dins los trobadors), participa dels espleches necessaris, e mai indispensables, que nos permeton de nos tornar apropriar un passat que degun auriá pas degut ensajar de nos amagar ni confiscar. Mercés a Pèire Bèc, una part del tresaur dels trobadors torna pojar del fin fons dels còfres ont èra recaptat —benlèu pas per azard—.
 
A la gròssa, se pòt reténer de l’istòria que son los trobadors, bèls primièrs, que creèron la nacion occitana. Son eles que l’an difusada largament dins tot l’espandi geografic d’Occitània e quitament plan al delà, dins Euròpa tota. Son eles, los trobadors, que mercés a lor dinamisme e lor creativitat, alandèron la cultura occitana.
 
Quand nòstres detractors nos dison, amb una marrida fe conscienta, qu’Occitània existís pas jol pretèxte qu’existiguèt pas jamai politicament de Lemòtges als Pirenèus e de Medoc als Aups, sabon ben pro qu’Occitània existís en continuitat de l’Occitània percorreguda pels trobadors. Aquestes cobriguèron de lor engèni literari l’ensemble de l’espandi occitan actual. Los trobadors son nòstra fortuna dins totas las accepcions que carreja aquel vocable.
 
La nòstra fiertat, En Bèc la nos torna un còp de mai en nos liurant aqueles tèxtes. Son tan vius e subretot tan liures, que per d’unes semblan d’èsser estats escriches al mes de mai de 1968. Dins lor factura fòrça plan elaborada, dins lor recèrca poetica en evolucion constanta, dins la densitat de las emocions que carrejan, aquestes tèxtes foguèron pas jamai estat egalats. E l’autor si que nos remembra que, 150 ans aprèp los trobadors, tot çò que poguèron far los “grands retoricians” franceses, foguèt pas que de los degaunhar. Tant val dire la preciositat que representa per nautres lo patrimòni literari trobadoresc.
 
Cada occitan del millenni IIIn aurà lo plaser de se rafrescar a aquesta sorsa de la creacion medievala occitana. Regnava alara en Occitània un bolec extraordinari e espectaclós d’imaginacion. Se i viviá un enaurament literari fantastic que fariá gaug de lo tornar véser florir.
 
A nautres occitans e occitanistas d’anar a aquelas fonts e de i posar las fòrças necessàrias als combats que nos espèran. En Bèc nos balhèt amb son òbra una part dels espleches que nos permeton de caminar cap al lum. A nautres de se’n sasir e de demorar pas dins l’escuresina en esperant “qu’aquò passe”. Aquel libre, nimai per èsser de 1984, demorarà sempre d’actualitat. L’engèni literari vielhís pas. Al contrari! Fa coma lo bon vin.
 
 
 
 
Sèrgi Viaule
 
 
 
 
_____
BÈC, Pèire, 1984, Burlesque et obscénité chez les troubadours, colleccion Moyen-Âge, París: Stock, 245 paginas 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article