capçalera biera tobiers

Actualitats

Lo roman Òc a ben capitat a Barcelona per Sant Jòrdi

Fòrça legeires anèron conéisser personalament l’escrivana e la mercegèron perque an descobèrt l’existéncia d’Occitània

| Manel Armengol
Lo roman Òc a reüssit a Barcelona dins l’eveniment màger del libre. E mai se dijòus passat èra lo Jorn Internacional del Libre dins lo Mond entièr, la jornada de Sant Jòrdi es fòrça especiala en Catalonha, que ven lo centre de referéncia de las edicions. Segon lo Grèmi dels Libraris de Catalonha, dins lo Principat se vendèt aquel jorn 1 530 000 exemplars, dont lo 53,59% en catalan.
 
Dijòus passat Barcelona s’empliguèt de taulièrs de libres d’escrivans que signavan lors òbras. Entre eles Griselda Lozano signèt son roman Òc, dins sas edicions en espanhòl e en occitan. De matin signèt dins l’Atenèu Barcelonés, amb l’Associacion Collegiala dels Escrivans de Catalonha e, de  ser, al taulièr que lo Comitat d’Afrairament Occitanocatalan (CAÒC) aviá sus la Rambla de Catalonha.
 
Interrogada per la còla de Jornalet, l’escrivana del roman istoric sus Occitània expliquèt que de legeires venguèron de pertot per la conéisser personalament. “Signèri un fum d’exemplars. Çò que mai m’impressionèt es que lo mond èran venguts de l’estat francés, del País Valencian, de Saragossa... per me conéisser personalament”, çò expliquèt. “Qualques unes portavan lors exemplars amb de linhas soslinhadas” per las comentar amb l’escrivana, e disián “qu’èran agradablament suspreses d’aver descobèrt Occitània gràcias al roman e me’n volián mercejar en persona”. Fòrça legeires de l’edicion espanhòla crompèron l’edicion occitana.
 
E mai vesitèron lo taulièr fòrça toristas de l’estat francés que se passejavan pel centre vila, estonats de l’ambient de ròsas e de libres. Qualques unes “s’estonèron” de veire lo succès d’un roman sus l’istòria d’Occitània. “Malaürosament sabián pas legir en occitan e deuràn esperar l’edicion en francés”, çò disiá Lozano, que nos contava, tot bèl just, que se prepara una version de l’òbra en francés per la tardor que ven.
 
 
Lo roman Òc
 
Òc explica l’istòria d’una escrivana que cèrca de documents del sègle XII per escriure un roman istoric sus la Batalha de Murèth. E mai se cèrca dins los archius de la Corona d’Aragon a Barcelona, e quitament dins los archius del Vatican, es dins una bibliotèca d’Aran, e gràcias a un curat aranés occitanista, que descobrirà la passionanta istòria d’un gojat del sègle XII. Mas la recèrca de la protagonista, ajudada per un scientific finés, serà plena de suspens, de mistèris e tanben d’amor, de coneissenças e d’esperitalitat.
 
Gràcias a aquela engenhosa dobla narraccion que fa viatjar lo lector entre un relat a nòstra epòca e un manuscrit autobiografic d’un prèire del sègle XII, lo roman articula estrechament l’Aran actual amb tota Occitània, nòstre present occitan amb l’edat d’aur de nòstra civilizacion, sovent illustrada per de citacions poeticas medievalas. L’autora sap susprene lo lector en far variar la psicologia, las emocions, los tons e lo ritme, e accelèra l’intensitat dramatica a la fin, d’a fons inesperada, del roman, que supausa una seguida.
 
Es de soslinhar la rigor istorica de l’òbra, e la divulgacion que fa de l’importància d’Occitània al sègle XII. Es alavetz qu’aqueste país portèt tota la sciéncia en Euròpa, la dels classics e la dels arabis. Lo roman Òc mòstra las valors d’un país tolerant ont las femnas son importantas, ont se permet una eretgia que faguèt trebolar Roma, ont se parlava de convivéncia e de paratge, ont s’inventèt l’amor cortés, e que los manuscrits produches dins sos scriptoria difondián las arts e las sciéncias per Euròpa tota. Es benlèu pr’amor d’aquò que lo roman Òc foguèt definit per la delegacion finlandesa de la Fièra del Libre de Francfòrt coma “un roman istoric que cambiarà l’istòria”. 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris

Francesc Palma
3.

E sembla jove e polida, a plus d'inteligent.

  • 3
  • 2
Pirolet
2.

Per veire s'après una virada "tras el Pirineo" la tematica de "Òc", un còp revirada en francés, dobrís qualques parelhs d'uèlhs a cò nòstre! Mercé Dòna Lozano!

  • 5
  • 0
Tonin Niça
1.

Dòna Lozano, un solet mòt: Mercés!

  • 9
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article