Segon una legenda grèga, quand los abitants de Frigia, l’actuala Anatolia (Turquia), decidiguèron d’elegir un cap, nomenèron un rei. Per o far, consultèron l’oracle e la responsa foguèt que lo qu’èra predestinat a èsser lo rei de Frigia intrariá per la Pòrta de l’Èst. Quand los frigians demandèron cossí lo poirián reconéisser, l’oracle lor respondèt que seriá un òme qu’un corbàs se pausariá sus son carri. Los frigians, en observant aquelas indicacions, esperèron amb paciéncia fins qu’un jorn vegèsson aparéisser per la Pòrta de l’Èst un òme amb un carri e un corbàs pausat dessús. Alavetz, plens de jòia, se sarrèron d’el en li demandant, amb entosiasme, quina èra son nom e tanben quinas èran sas possessions, car esperavan que foguèsson dignas d’un rei. Pasmens, aquel òme, apelat Gòrdias, èra un simple païsan que sas solas proprietats èran son carri e dos buòus. Los frigians, estonats, gausèron pas contravenir a l’oracle e nomenèron, sens balançar, lo païsan Gòrdias rei de Frigia.
En signe de gratitud, aquel païsan ofriguèt a Zèus son carri al qual estaquèt una lança amb un nos complicat que sos caps s’amagavan dedins e que, segon la legenda, degun èra pas capable de lo desfar. Pasmens, aquel que i pervendriá, segon l’oracle, èra predestinat a èsser lo conquistaire de tota Asia.
Gordias, vengut rei, fondèt l’estrategica vila de Gordium, qu’arribèt a son esplendor maximala pendent lo reinatge del rei Midàs (als sègles VII-VI a. C.). Sa riquesa extraordinària marquèt talament los grècs que li consagrèron un espaci dins lor mitologia. Segon lo mite grèc, lo rei Midàs èra filh de Gòrdias, e lo dieu Dionis, en reconeissença de son espitalitat amb son paire adoptiu e leial companhon Silèn, li concediguèt lo poder de cambiar en aur tot çò que tocava. Aquò, que plaguèt pro al rei ambiciós al començament, vendriá lèu un malaür quand se transformava en aur tot lo manjar que tocava. Lo rei Midàs, conscient que podiá pas manjar, demandèt al dieu d’èsser liberat d’aquel don. Per se liberar, segon çò que ditz la tradicion, se deguèt banhar dins lo flume Pactòl, e es per aquela rason que sas sablas son aurifèras.
Totun, Frigia, pendent la fin del reinatge del rei Midàs, sofriguèt divèrsas invasions de cimerians, lidians e pèrsas fins que fin finala, en l’an 334 abans lo Crist, foguèsse conquistada per l’armada d’Alexandre lo Grand, que faguèt de la vila de Gordium la basa de sas operacions militaras.
Alexandre, qu’èra estat un escolan d’Aristòtel, coneissiá la legenda que disiá que qui seriá capable de desfar lo nos de Gòrdias èra predestinat a èsser lo futur rei d’Asia. Decidit de se sometre a l’espròva, Alexandre se presentèt coma volontari per lo desfar. Après divèrses ensages mancats, Alexandre se metèt fàcia al nos, en perpensant. Puèi, segon los escriches —traduches gràcias a l’interès e al trabalh extraordinari que s’entamenèt dins los scriptoria d’Occitània pendent l’Edat mejana, e que son arribats fins a nòstres jorns— del filosòf e moralista grèc Plutarc, que, en mai de prèire d’Apollon e interprèt dels auguris de las pitonissas de l’oracle de Dèlfes, foguèt un escrivan prolific, nos conta que sens parpelejar, e davant l’estonament de totes los qu’èran ailà, Alexandre sortiguèt son espasa e talhèt lo nos d’un sol talh.
Sembla que lo dieu Zèus foguèt tanben consent amb aquela decision, pr’amor qu’aquela meteissa nuèch i aguèt un auratge, un senhal sens equivòca que lo dieu s’èra prononciat en favor d’Alexandre. Se compliguèt pus tard los auguris de l’oracle, puèi qu’Alexandre venguèt lo conquistaire d’Asia.
En realitat, sauprem pas jamai s’aquel eveniment se passèt vertadièrament o se s’agís simplament d’una legenda. Mas lo fach qu’Alexandre prenguèsse aquela decision convida a chifrar s’o faguèt d’un biais impulsiu, o ben se cerquèt simplament una solucion en anant contra la logica. Benlèu, davant la dificultat, Alexandre decidiguèt d’utilizar l’imaginacion pròpria de la pensada laterala, que permet la resolucion dels problèmas amb un apròchi diferent del qu’emplega abitualament la pensada logica.
Saique tot se resumís al fach qu’es possible tanben de resòlver los problèmas a travèrs d’un apròchi creatiu. Après tot, lo psiquisme desconegut qu’espeliguèt amb l’umanitat gràcias al compausant imaginatiu es vengut, per astre o per malastre, l’element essencial de transformacion continua de nòstra societat. Pasmens, aquela umanitat —coma aquò se passava ja en Frigia— sembla entestada de trobar constantament de caps per los admirar e venerar, en sabent que probablament son solament d’autre falses profètas, e mai se son convencuts d’èsser capables de desfar lo nos amb lo meteis engenh qu’Alexandre.
E mentre qu’eles s’amassan totjorn per debatre un còp e un autre dins una cordelada interminabla de congrèsses intèrnes per refortir lor lideratge, lo nos es encara intacte. Pasmens, la majoritat de nosautres, dins nòstra umilitat e sens cap de vanitat, demorarem entestats a resòlvre lo complicat nos gordian de nòstras emocions, amb la ferma intencion d’aténher l’umanitat de besonh per far possible lo cambiament a cada moment de l’istòria. Quitament se per o aténher nos i cal consagrar tota una vida, trantalharem pas per perseverar dins nòstre estrambòrd per plan capitar.
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa difusion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
En signe de gratitud, aquel païsan ofriguèt a Zèus son carri al qual estaquèt una lança amb un nos complicat que sos caps s’amagavan dedins e que, segon la legenda, degun èra pas capable de lo desfar. Pasmens, aquel que i pervendriá, segon l’oracle, èra predestinat a èsser lo conquistaire de tota Asia.
Gordias, vengut rei, fondèt l’estrategica vila de Gordium, qu’arribèt a son esplendor maximala pendent lo reinatge del rei Midàs (als sègles VII-VI a. C.). Sa riquesa extraordinària marquèt talament los grècs que li consagrèron un espaci dins lor mitologia. Segon lo mite grèc, lo rei Midàs èra filh de Gòrdias, e lo dieu Dionis, en reconeissença de son espitalitat amb son paire adoptiu e leial companhon Silèn, li concediguèt lo poder de cambiar en aur tot çò que tocava. Aquò, que plaguèt pro al rei ambiciós al començament, vendriá lèu un malaür quand se transformava en aur tot lo manjar que tocava. Lo rei Midàs, conscient que podiá pas manjar, demandèt al dieu d’èsser liberat d’aquel don. Per se liberar, segon çò que ditz la tradicion, se deguèt banhar dins lo flume Pactòl, e es per aquela rason que sas sablas son aurifèras.
Totun, Frigia, pendent la fin del reinatge del rei Midàs, sofriguèt divèrsas invasions de cimerians, lidians e pèrsas fins que fin finala, en l’an 334 abans lo Crist, foguèsse conquistada per l’armada d’Alexandre lo Grand, que faguèt de la vila de Gordium la basa de sas operacions militaras.
Alexandre, qu’èra estat un escolan d’Aristòtel, coneissiá la legenda que disiá que qui seriá capable de desfar lo nos de Gòrdias èra predestinat a èsser lo futur rei d’Asia. Decidit de se sometre a l’espròva, Alexandre se presentèt coma volontari per lo desfar. Après divèrses ensages mancats, Alexandre se metèt fàcia al nos, en perpensant. Puèi, segon los escriches —traduches gràcias a l’interès e al trabalh extraordinari que s’entamenèt dins los scriptoria d’Occitània pendent l’Edat mejana, e que son arribats fins a nòstres jorns— del filosòf e moralista grèc Plutarc, que, en mai de prèire d’Apollon e interprèt dels auguris de las pitonissas de l’oracle de Dèlfes, foguèt un escrivan prolific, nos conta que sens parpelejar, e davant l’estonament de totes los qu’èran ailà, Alexandre sortiguèt son espasa e talhèt lo nos d’un sol talh.
Sembla que lo dieu Zèus foguèt tanben consent amb aquela decision, pr’amor qu’aquela meteissa nuèch i aguèt un auratge, un senhal sens equivòca que lo dieu s’èra prononciat en favor d’Alexandre. Se compliguèt pus tard los auguris de l’oracle, puèi qu’Alexandre venguèt lo conquistaire d’Asia.
En realitat, sauprem pas jamai s’aquel eveniment se passèt vertadièrament o se s’agís simplament d’una legenda. Mas lo fach qu’Alexandre prenguèsse aquela decision convida a chifrar s’o faguèt d’un biais impulsiu, o ben se cerquèt simplament una solucion en anant contra la logica. Benlèu, davant la dificultat, Alexandre decidiguèt d’utilizar l’imaginacion pròpria de la pensada laterala, que permet la resolucion dels problèmas amb un apròchi diferent del qu’emplega abitualament la pensada logica.
Saique tot se resumís al fach qu’es possible tanben de resòlver los problèmas a travèrs d’un apròchi creatiu. Après tot, lo psiquisme desconegut qu’espeliguèt amb l’umanitat gràcias al compausant imaginatiu es vengut, per astre o per malastre, l’element essencial de transformacion continua de nòstra societat. Pasmens, aquela umanitat —coma aquò se passava ja en Frigia— sembla entestada de trobar constantament de caps per los admirar e venerar, en sabent que probablament son solament d’autre falses profètas, e mai se son convencuts d’èsser capables de desfar lo nos amb lo meteis engenh qu’Alexandre.
E mentre qu’eles s’amassan totjorn per debatre un còp e un autre dins una cordelada interminabla de congrèsses intèrnes per refortir lor lideratge, lo nos es encara intacte. Pasmens, la majoritat de nosautres, dins nòstra umilitat e sens cap de vanitat, demorarem entestats a resòlvre lo complicat nos gordian de nòstras emocions, amb la ferma intencion d’aténher l’umanitat de besonh per far possible lo cambiament a cada moment de l’istòria. Quitament se per o aténher nos i cal consagrar tota una vida, trantalharem pas per perseverar dins nòstre estrambòrd per plan capitar.
Griselda Lozano
Aqueste article es adaptat del sit del roman Òc, que fa difusion d’Occitània e de l’occitan pel public ispanofòn.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
A la vin, a la va, a la vin bon va ! Occitània ! ,Occitania !,Guanharà !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari