capçalera biera tobiers

Actualitats

crotz-tolosaCreated with Sketch.GasconhaLanas e LabritLana Gran

Omenatge a Manciet dens lo son vilatge

Los dròlles e mainadas de las escòlas dab los cantaires de la Manufactura verbau e d’Alen.
Los dròlles e mainadas de las escòlas dab los cantaires de la Manufactura verbau e d’Alen. | JJF

Per arreconeishuda que sii au plan internacionau, l’òbra de Manciet n’es pas tan coneishuda qu’aquò dens lo son quite vilatge. N’es pas aisida, solide. Totun, n’es pas interdit de’u rénder omenatge. Qu’es hèit, en musica e dab las joenas generacions…


Au còr de la Gran Lana lo vilatjòt de Trensac n’a pas oblidat lo son poèta, Bernat Manciet (1923-2005). Hilh deu vilatge vesin, Sabres, qu’i demorèt un cinquantenat d’annadas e qu’i estó sepelit, un jorn  d’estiu, portat en tèrra, après la missa, dens lo carreton municipau. Darrèr las parets en pèiras nhògas o garluisha[1] de la soa maison bastida o devath los vielhs cassis qui tostemps l’entornejan, que compausèt la màger part de la soa òbra abondosa, arreconeishuda e capvath los país d’òc, e tanben a l’estrangèr. Paginas a fanègas, tèxtes barrejats publicats dens mantuas maisons d’edicion: romans, novèlas, essais haut o baish istorics, e susquetot poesia.
 
Solide, Manciet qu’estó briga comprés dens lo son canton. Que passè per estar un chic “originau”... De las gents qui an ua fòrta personalitat, que parlan sovent atau, a nòste. E a vòste, e disen parièr, vertat? Totun, acabat un chic lo temps deu “purgatòri” (lo Manciet qu’i credè, probablament…), qu’es vienut lo moment de’u har coneisher mélher. Segur, Manciet coneishó la celebritat nacionau (un chic), regionau (pro, l’Occitània sancèra que l’arreconeish com un deus sons escrivans màgers) e quitament internacionau (qu’i a universitaris en Euròpa tota o en America qui ne l’an pas jamei perdut de vista). Mes dens lo son vilatjòt, qu’es auta causa.  Que hadè partida, solide, deu païsatge locau mes, au hons, e’u coneishèvan plan dens la soa parròpia? Benlèu que non.
 
Egau, dempuish dissabte darrèr (25/03/2017) ne saben un chic mei sus la soa poesia. N’es pas aisida, segur, mes qu’èra plasent lo concèrt autorn deus sons Sonets preparat – mercés a Dauna Ginette Manciet e a la soa familha – preu Jakes Aymonino e los sons amics de la Manufactura verbau (Joan-Francés Tisnèr, Henri Marliangeas e Fouad Achkir) e per la comediana Isabèla Loubère. Los cantaires e cantadoras deu grop Alen qu’èran tanben mobilizats dab lo lor estrambòrd costumèr e, susquetot, mainadetas e mainadòts de las escòlas (Comensac, Trensac) avèn tribalhat, eths tanben, sus quauques poèmas e tèxtes en francés o en òc. Bèth exercici formator de memòri, d’articulacion e de cant. Be divèn estar intimidats quan, au còr de la glèisa “Sent Estròpi” (o mei probablament Eutròpi, permèir avesque de la ciutat deus Santones, Saintes), cantavan au miei deus adultes! Que’s responèvan d’un costat a l’aute de la nau, ben adaptada a aqueras polifonias en lenga nòsta. Las letras blancas deus tèxtes – tant en òc com en francés – plavèvan sus la vòuta estelada au dessús de l’autar privilegiat (sic) de la glèisa. Lo public, qui avè traversat nau lanas[2] per viener a Trensac, qu’estó shens dobte gahat per las votz, los sons e —qui ic sap?— per lo mistèri d’aqueth gascon negue[3] portat atau a ua dimension universau.
 
De temps en temps, montava la votz de Manciet. Moment d’emocion per los qui’s raperèvan lo poèta qui, qu’i a un trentenat d’annadas, declamava las soas òbras, darrèr las cortinas, au hestenau d’Aisinas  (o “Eysines”, en banlèga de Bordèu), au parat d’ua jornada deu Gran Truc au cinèma l’Estrada a Sabras o dens l’encastre deu hestenau d’Usèste (Vasadés) dab lo Bernat Lubat improvisant au piano.
 
 
 
 
Joan Jacme Fénié

             
      
fffff fffff
 Sabres. Tostemps au país de Manciet, l’associacion culturau sabringòta prepausa ua jornada de cant polifonic gascon lo dimenge 9 d’abriu. Per començar, un estagi de votz (9h-12h e 14h-16h) dens un obrador animat preu J. Aymonino, serà lo parat de descobrir polifonias e ritornèlas de nòste. Puish que serà lo concèrt “Espelidas”, au cinèma “l’Estrada” (entrada libra, 17h) dab duas gojatas originàrias de las Lanas de Gasconha, Marion Carrouché e Charlène Moura, de la la companhia “Parpaye Digounaye”. Contacte: sabresacl@orange.fr o +33(5) 58 07 50 07 / +33(0)6 33 07 33 62 
   
 
 
 
[1]  De non pas con·hóner dab l’aliòs qu’es l’arròca deus sables rossàs de las Lanas, aperada a bèths còps lapar o laparèu. Concentracion de hèr, qu’es totun diferenta de la garluisha, aperada tanben pèiragrith o pèira nhòga, qui serviva tà bastir, qui èra emplegada com soca a las colanas deus ostaus e qui alimentèt tanben las hargas landesas (Pontens, Heusar [Uza], Ishós, Brocars o Pissòs), sustot au sègle XIXu.
 
[2]  La cançon de 9 tradiconau N’am traversat nau lanas qu’estó cantada en entrada de la serada, mentre que lo darrèr cant estó un poèma deu lengadocian Max Roqueta hicat en musica per lo Jakes Aymonino.
 
[3]  Gascon negue: biaish de prononciar lo gascon dens la partida occidentau de la zòna occitana gascona, deu País de Bòrn estant (a bisa) dinc au parçan de Baiona (au mijorn), en passant per Senhans, Maransin, Maremna, e bien tenut la Gran Lana.


La Manufactura verbau dab quauques cantadoras d’Alen.
La Manufactura verbau dab quauques cantadoras d’Alen. | JJF
Arcuelh deu public per lo cònse màger de Trensac, Dauna Isabelle Lacaze, e lo Jakes Aymonino
Arcuelh deu public per lo cònse màger de Trensac, Dauna Isabelle Lacaze, e lo Jakes Aymonino | JJF

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris

Pèire Venzac Tolosa
2.

Que hòrt ! Ara que sèm a las Portas de Hèr e de l'òdi... "Aqui qu'ès Ciutat Blanca amijornada/ au tuc deu flume verd deu bruc negue/ çò que hèis d'espiar 'tau entà haut ? ...e jo lo cassi blanc a l'estrem deu flume " Manciet GREAT !

  • 2
  • 0
Pèire Venzac Tolosa
1.

Que hòrt ! Ara que sèm a las Portas de Hèr e de l'òdi... "Aqui qu'ès Ciutat Blanca amijornada/ au tuc deu flume verd deu bruc negue/ çò que hèis d'espiar 'tau entà haut ? ...e jo lo cassi blanc a l'estrem deu flume " Manciet GREAT !

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article