Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

Actualitats

crotz-tolosaCreated with Sketch.GasconhaLanas e LabritMarsan

Culturas ruraus en perilh

Philippe Dubourg, cònsol màger deu petit vilatge de Carcarèrs e Senta Crotz, sensible a la question de la fin de la ruralitat
Philippe Dubourg, cònsol màger deu petit vilatge de Carcarèrs e Senta Crotz, sensible a la question de la fin de la ruralitat

Carcarèrs-Senta Crotz. Dissabte 13 de genièr, a Carcarèrs e Senta Crotz (Marsan) se debanarà un collòqui de la Societat de Borda-Patrimòni de las Lanas. Lo tèma: “las culturas ruraus en perilh”. Au miei d’intervencions  barrejadas qu’arremarcam l’intervencion deu sociològ Pierre Bitoun (Perqué las societats modèrnas e sacrifican los païsans?) La quasi-condemnacion de las caças tradicionaus, la plaça e lo ròtle de la lenga nòsta seràn tanben evocats.


De la question de l’identitat…
 
L’an passat, en heurèr de 2017, au parat de l’amassada generau de la Societat de Borda-Patrimòni de las Lanas a Dacs, es organizat un debat sus “l’identitat landesa”. Un gran moment! Susquetot que los dessenhaires deu jornau Sud-Ouest,  Lasserpe e Marc Large, cadun de carn e d’òs, illustran en dirècte lo debat. Aqueth trufandèrs qu’an, com tostemps, lo gredon escarniu.
 
Los diferents participants exprimeishen, cadun a la soa mòda, çò qui hè l’originalitat “lanusqueta”[1]. Solide, ua bèra partida deu public qu’aimaré préner la paraula. Mes, qu’es briga possible pr’amor deu temps e deu nombre. Qu’arremarcam totun que –sii l’accent o sii las tradicions– dens lo biaish dont los estatjants de las Lanas son percebuts, i a tostemps lo vielh hons culturau enrasigat dens los parçans de Shalòssa o d’Armanhac e capvath los pinhadars de la Gran Lana o de Bòrn. Autament dit la lenga. Mentre que la vergonha de la parlar sii tostemps prèsta a salhir pr’amor qu’assimilan tròp lo parlar gascon aus “païsanàs”... escanats dempuish pausa o suu punt de n’estar viste hèit! “Problèma de vueit culturau a l’origina deu malaisèr identitari landés”, constata ua de las participantas[2]. Mes ua auta personalitat, Philippe Dubourg[3], arregrèta que la question de la ruralitat ne sii pas evocada.
 
 
…a la problematica de la ruralitat en perilh.
 
Cònsol màger deu petit vilatge de Carcarèrs e Senta Crotz[4] dempuish 2001, En Dubourg qu’a vist evolucionar la situacion de las petitas comunas ruraus. Qu’a sentit com un abandon la montada de las estructuras tecnocraticas en las mans de foncionaris, grans (?) elejuts e govèrn qui n’escotan pas (o chic) las demandas locaus.  Per eth, aquò qu’es com la fin anonciada de la democracia... Dempuish 2015-2016 que hè, entre autes subjèctes de colèra, pro de criticas sus la MAP[5] e sus aquera Lei NOTRe[6] qu’a pro cambiat la configuracion deus territòris administratius (montada en puishença de las intercomunalitats).
 
Per perlongar lo debat, Philippe Dubourg qu’a donc prepausat de har un petita jornada d’encontre, batejada “collòqui”, suu tèma de las “culturas ruraus en perilh”. Qu’es en efèit sensible dempuish longtemps a aqueth subjècte qui tòca quasiment tota la planeta. Per l’Exagòn, qu’es hèit dempuish longtemps e que cau aver la volontat de seguir los camins estremats per descobrir las diferéncias e los degalhs hèits per la civilizacion hastiau suus païsatges[7]. L’elejut landés qu’a sortit recentament un libe on mescla consideracions etnograficas, sociologicas e politicas sus l’extincion de las societats païsanas[8]. Aquò que l’a miat a prepausar au sociològ Pierre Bitoun[9] de participar au collòqui qui harà tanben ua plaça a l’evocacion de la question lingüistica (lo gascon, dialècte d’òc: quina plaça dens l’identitat? Quau ròtle jòga e pòt jogar?).  Programa complet.
 
 
 
 
Joan Jacmes Fénié

 

[1]                Qu’i a quitament lo celebrissim “Bala” (Pierre Albaladejo), ancian jogador de Dacs, internacionau e comentator deu rugbi a la television, qui, per astre, n’a pas arrenegat lo son accent gascon  e conta qu’un jorn utilizava lo mot “apitar”…  Uei, los jogadors, au mensh los butaires, que son esquipats d’un tee per non pas transformar lo terrenh en tapoèiras. D’autes còps qu’apitavan lo ballon dab un bon còp de talon dens la pelosa. E lo monde de la television parisianizada, evidentament, de s’estonar. Se sabèn!
[2]                La cercaira Marie Pendanx, autora d’ua tèsi sostienuda en 2014 e publicada après (Cultures locales et identités en pays landais, Société de Borda, 2016).
[3]                Los sons engatjaments e las soas òbras son sus: www.philippe-dubourg.fr
[4]                Entre Dacs e “lo Mont” (de Marsan), sus las arribas de Midosa, lo vilatge avè 506 estatjants en 2015.
[5]                Aperada MAP (modernizacion de l’accion publica) a partir de 2012, que contunha la RGPP (revision generau de las politicas publicas) començada en 2007. Privatizacions, arregropaments o mutualizacions deus servicis de l’Estat ne son los grans principis.
[6]                Lei deu 7 d’aost 2015 sus la “novèla organizacion territoriau de la Republica”.
[7]                Lo libe de Sylvain Tesson, Sur les chemins noirs (Gallimard, 2016), qu’ic muisha bien. Qu’a traversat lo territòri francés deu Mercantor au Cap de la Hague en Normandia. Qu’i hè arremarcas e observacions hòrt instructivas suus “plans” de Provença o sus la valada de Durança.
[8]                Ainsi fait-on mourir un monde, Edicions Gascogne, 2017. Aqueth essai es seguit  d’un entretien dab lo filosòf Marcel Gauchet.
[9]                Pierre Bitoun es autor, dab Yves Dupont, de Le Sacrifice des paysans,une catastrophe sociale et anthropologique (L’Échappée, 2016, 336 paginas).
 




abonar los amics de Jornalet
 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Mèfi ! 31
3.

Afar Lactalis
L'ex-president de la FNSEA, BESNIER, es le PDG de Lactalis, una de las plus grandas fortunas de França.
A d'actions dins la granda distribucion tanben.
Les agricultors eligen president de son sindicat l'òme que le tond.
A! La ruralitat...

  • 1
  • 0
francesc palma
2.

Pot ser qu' oc estigue en crisi la maniera d'entendre lo camp, que s'ha mantenguda de maniera naturala sense canvis cresi importants. Los temps novelhs, novelhas ideas, mai cultura, e pas explotacion de la natura. Hi han d'haver universitats tamben als camps e vilas, escolas agràrias de formacion professionala, fabricas, turisme rural pels amants de la natura, feina per la gent del vilatge que sia digne e pas solament de criar e tuar animals, centres culturals per la lenga. Qu' es valorizi lo camp, quan hi ha fam a las ciutats lo camp sol haver manjar. Van Gog lo melhor pintor mai famós, visquet cresi a Arle de Provença e faguet sos melhor quadres alà. Las Grans Vilas tamben estan en crisi e cada cop etaran pigre. Lo melhor es una descentralizacion e que las feinas ocupacionalas per poder-se guanhar la vida, sian repartidas pel camp.

  • 0
  • 0
Mèfi ! 31
1.

La cultura rurala es en perilh perque l'economia rurala, o plus exactament agricòla es en perilh, e es degut al sindicalisme agricòla majoritariarament darrièr la FNSEA, ostil a la Confederacion paisana, l'agricultura biologica, l'ecologia, eca...
D'un autre caire, la defensa de l'identitat rurala passa per un analisi critica modèrna de la tradicion, car se pòt pas defendre tot en blòc.
Philippe Dubourg que fosquèt candidat de la França Insomesa, se m'engani pas, es confrontat a de mentalitats solidament encradas...

  • 1
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article