< Partida III

Passion e mòrt de Pasolini, segon Abel Ferrara

En 2014, lo realizaire Abel Ferrara estrenava lo filme Pasolini, interpretat per Willem Dafoe, Ninetto Davoli e Maria de Medeiros, demest d'autres actors. Assistiguèri a l'estrena per escriure un article. M'agradèt. Per exemple, me diguèri que, contràriament a çò que se podiá esperar d'un realizaire iconoclasta e provocaire coma Abel Ferrara, Pasolini es un intens omenatge intellectual a l'actitud etica d'un creator radicalament critic.

Lo filme, que son protagonista es un Willem Dafoe calcat sus Pasolini, narra l'ultim jorn e mièg de sa vida, las convèrsas amb sa maire e sos amics, sos projèctes e pensadas, la darrièra entrevista que donèt e son assassinat. Lo filme poiriá decebre a la fin perque adutz pas res de nòu sus l'assassinat: ditz pas se lo tuèt l'extrèma drecha, d'assassins a la sòlda de las multinacionalas o se foguèt un crime omofòb. "La vida privada tanben es un fach politic", çò disiá el. Es la vida, son actitud d'òme liure que la vòl revendicar d'el Abel Ferrara; qual èra, çò que pensava, de qué somiava, perqué lo tuèron, perqué aviá tantes enemics, perqué èra un òme tracat. Las causas que lo rendon uèi mai viu que jamai. Son legat ideologic.

E al fons, sens aprigondir, residís tanben l'inconeguda jamai resolguda de sa fin tragica. Ferrara se mòstra fidèl a una de las frasas clau de Pasolini que la soslinha lo filme: "Çò mieu es pas un conte, es una parabòla. Lo sens de la parabòla es la relacion de l'autor amb la forma que la crèa el."

Lo filme evòca lo ric e enigmatic univèrs pasolinienc: la poesia, la filosofia, la politica e la vida. Uèi es rabiosament actuala sa critica frontala del poder e sa lucha contra las fraudas del sistèma: en la politica, la cultura, la morala e los mèdias. Coma o faguèt dire a sos personatges: "La fin existís pas. Cal contunhar d'esperar. Se passarà quicòm."

Benlèu se passa ja ara...

Willem Dafoe: "Me fa paur l'actualitat de Pasolini"

Dins las presentacions e las entrevistas que li faguèron quand s'estrenèt lo filme, l'actor Willem Dafoe, encara illuminat pel personatges e per sos escriches, afirmava: "Pasolini èra un escrivan enòrme e un profèta. Me fa paur son actualitat. Nos avertiguèt dels perilhs que nos gachavan, o escriguèt, e totun avèm pas res fach. Almens contunhem d'aprene d'el e de sos bèls tèxtes."

En legissent los escriches de Pasolini, en pensant a sa marginalizacion e a çò que coneissèm uèi per d'intellectuals, cresi que, coma o disiá el, eles tanben son estats absorbits pel consumisme de l'indústria culturala e mediatica, al servici dels interèsses del poder que lor és mai pròche.

Me recòrdi d'una frasa de Pierre Bourdieu sul mond intellectual: "L'excelléncia dins la màger part de las societats es l'art de jogar amb las règlas del jòc en fasent d'aquel jòc amb las règlas del jòc un omenatge suprèm al jòc. Lo transgressor contrarotlat es tot lo contrari de l'erètge."

Benlèu es ja arribada l'ora, enfin e per necessitat, de s'estalviar lo bruch mediatic dels transgressors contrarotlats per escotar atentivament la paraula dels erètges en silenci respectuós.


Xavier Muntanyà, traduccion occitana de son article publicat dins Vilaweb lo 5 d'abril de 2020.