CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Opinion

Parlar occitan, un dreit de reconquistar

Jean-Charles Valadier

Jean-Charles Valadier

Adjunt al cònsol de Tolosa en carga de la lenga e cultura occitana de 2008 a 2014, es membre de la comission Regions e Federalisme del partit Euròpa Ecologia Los Verds.

Mai d’informacions
Per nosautres, son occitanas o occitans, las e los que demòran dins lo territòri occitan e que se sentisson de l’endreit ont vivon, quina que sià lor trajectòria de vida anteriora. Compartir un temps de vida dins un territòri, es ne compartir las identitats geograficas, istoricas, culturalas e lingüistica.
 
Uèi, collectivament, los occitans italians e franceses non an pas cap de coneissança de la lenga occitana e una coneissança culturala occitana pro fraca. Se sentisson del miègjorn de França, o de las valadas de Piemont. En França e Itàlia, las politicas publicas culturalas e lingüisticas an per objectiu de donar una identitat francesa o italiana als estatjants occitans. Sonque los e las araneses son collectivament conscientizats de lor identitat aranesa e occitana, que lo conselh d’Aran mena une politica qu’identifica lo territòri coma aranés e occitan, e mai se Madrid mena tanben una politica de castelhanizacion.
 
Mas lo fait istoric e cultural d’una presença massissa de l’occitan tres generacions aperabans non pòt èsser escondut. La sola existéncia d’una revendicacion, e mai d’una part petita de la populacion de viure dins la lenga e cultura istorica de lor territòri de vida justifica una politica lingüistica occitana fòrta. Mas cossi la gasanhar.
 
Per metre en plaça de dreits nòus, cal aver lo sosten al mens passiu d’una part importanta de la populacion. Foguèt lo cas per lo divòrci, l’avòrtament e lo maridatge per totes o lèu l’eutanasia que son de dreits de mai que càmbian res per los que non son pas concernits.
 
Uèi, aquel sosten es possible al nom de la conquista d’un dreit suplementari, lo de viure en occitan, dins la lenga e cultura istorica del país, mas sens cambiar lo biais de viure de los que vòlon viure sonque en francés o italian, la lenga e cultura dominanta actuala. Mas lor caldrà acceptar que d’unes viscan en occitan, coma deguèron acceptar que divòrcien, avòrten, se mariden entre òmes o femnas o moriscan dins la dignitat.
 
Per obrir lo movement occitanista a la societat occitana d’uèi, cal propausar un projècte de vida en occitan que non impedisca pas de demorar monolingüa francés o italian. Un projècte amb d’isla de monolinguïsme occitan per assegurar l’us social de l’occitan dins cada vila, vilatge e masatge del país. Un projècte ont l’occitan aja una plaça legala e concreta al costat del francés o de l’italian. Los projèctes quebequés, flamencs o catalans de territòri monolingüa francés, flamenc o catalan son inaccessiblas democraticament dins la societat occitana d’uèi, collectivament francizada o italianizada.
 
Dins la societat occitana d’uèi, lo retorn de l’occitan dins l’us social d’una part de la populacion passa per l’acceptacion plena de la francizacion o italianizacion dels estatjants del territòri occitan.
 
Los dos estats an quasiment destrusit tot occitan eiretat dins cada vila, vilatge e masatge del país. Non i a pas mai aquel us social de la lenga que justificava las revendicacions del felibritge e de l’occitanisme del sègle XIX e XX. Uèi, cal convéncer una populacion desoccitanizada d’acceptar, e mai d’apreciar lo retorn dins cada vila, vilatge e masatge del país, d’islas de monolinguïsme occitan.
 
Atal, lo combat occitanista deu s’inscriure dins lo temps actual de conquista de dreits societals. Cal donc contunhar e amplificar, annadas aprèp annadas las accions per lo dreit de viure en occitan, coma o faguèron felibres e occitanistas e coma o fan Calandreta, las ràdios occitanas, Jornalet, los elegits e elegidas occitanistas, lo teatre occitan, l’IEO e maites autres.
 
Tant coma los dreits societals aquesits fins ara, lo dreit suplementària de viure en occitan per los e las qu’o desajan es una assegurança per totes d’una societat futura mai democratica fàcia a las temptacions autoritàrias de tota mena.
 
La granda batalha culturala a gasanhar es que la majoritat dels occitans accepte d’ausir la lenga occitana dins las carrièras, los comèrcis, las escòlas, las festas...
 
 
 
 
abonar los amics de Jornalet

 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Valadier Jean-Charles La Selva de Segalar
10.

#9 as rason, aquel nosautres es mal plaçat.
Bona fin d'annada Cedric.

  • 1
  • 0
Cedric Tolosa
9.

Ahhhhhhhh Joan Carles, Joan Carles....

M'agradan totjorn los tèxtes que començan per "Per nosautres" euh... Diga me fanton qu'un es "nosautres" ?

Seguissem ", son occitanas o occitans demòran dins lo territòri occitan e que se sentisson de l’endreit ont vivon, quina que sià lor trajectòria de vida anteriora"... Ben non

En tot cas, pas per ieu... Per ieu es occitan, loas que se sentisson occitan. Òm se pòt sentir occitan, sense viure a Occitania, sense i esser nascut. E es pas una identitat exclusiva : òm se pòt sentir occitan e quicòm mai.... Aaaa l'identitat, qu'una causa complexa.

Tot aquò per te diser que m'estimi pauc lo "per nosautres" subretot quora ai l'impression de faire part del "nosautres" sense qu'ò m'aguesse demandat mon vejaire.

Pr'amor d'aquò, ten te fier e al plaser de te veire dins Tolosa.
Cédric

  • 3
  • 5
Valadier Jean-Charles La Selva de Segalar
8.

#6#7 analisi plan interessanta per pensar una estrategia per l'occitan en França

  • 5
  • 0
Fremen
7.

#6 Plan vist ! Esperem l'ora, que tardarà pas, ont l'ensenhament occitan serà definitivament suprimit de l'Educacion Nacionala e generosament remplaçat, a l'azard, per una sensibilisacion a las zonas aigalosas o a la cosina vegana. Los occitans que faran lo morre seran acusats d'ésser de missants anti-ecologistas que fan lo jòc de l'extrèma drecha, de complotistas escurantistas, e que ne sabi ieu. E lo govèrn, blanc coma nèu, aurà ganhat un còp de mai en jogant al progressisme vertuos. Es aquel biais d'astucia, qu'estranhament sembla totjorn aver escapat a mai d'un, qu'avem agut amb lo dich "maridatge per totes". Vos en fagatz pas, n'i aurà d'autres !

  • 7
  • 5
Amistosament, So FHAR Away...
6.

S'es vertat que i-aguèt coma disètz dins aquel article un "sosten al mens passiu d’una part importanta de la populacion" per lo divòrci o l’avòrtament, èra pas de tot lo cas per lo maridatge omosexual eufemisticament sonat "maridatge per totes" .

Per començar aquel maridatge es pas de tot "per totes", vist qu'òm pòt pas se maridar amb sa tanta, son fraire, sa maire, sa sòrre..eca...Doncas dire maridatge per "totes" es jà un abus de lengatge, un manipòli per far passar en fòrça un maridatge omosexual qu'èra pas pus demandat que sovetat per la majoritat granda de la populacion que per la minoritat omosexuala.

A cò dels omosexuals i-avia sonque una part ultrapichonèla que lo revendicava, e encara, èra mai coma una provocacion risolièra per espaurugar la ben-pensança borgèsa que coma una preocupacion vertadièra. La tòca màger d'aquesta comunauta omosexuala èra de quitar d'ésser discriminada e criminalizada, en clar qu'òm los daissa viure lor diferència plan-planèt sens los faire cagar. Alara vos prègui de creire que lo maridatge, considerat coma lo parangon d'aquel òrdre establit que los persecutavan, se'n fotian coma de l'an quaranta.

Fa cinquanta ans, a l'epoca gloriosa e festiva del FHAR (Front Homosexuel d'Action Révolutionnaire) semblava cent còps mai probable que las revendicacions identitàrias e linguisticas occitanas, bretonas, bascas.. eca..èran a mand d'ésser complidas per la Constitucion Francèsa dins un avenidor pròche que non pas lo maridatge entre omosexuals, alara considerat coma de sciencia-ficcion, una farfantèla-galejada provocatriz e de pauc d'importència.

Se l'esquèrra bobòta a fach passar l'un e a purament e simplament escanat l'autre es pas per cas. A instrumentalizat l'un per melhor escafar l'autre a qui l'esquèrra miterrandiana avia jà tancat la pòrta.
Una diversion sembla-progressista que manja pas de pan, un enfumatge de l'esquèrra bobòta per far creire qu'èra socialament desparrièra de la drecha alara que fasia exactament la mèsma politica. N'avem la pròva amb lo drollèt Macron qu'es tot aquò a l'encòp tot en lo negant.

Meditaz aquò : la revendicacion occitana qu'avia alara, coma maitas autras revendicacions socialas, un sosten populàri massiu a completament desaparegut, escanada d'a fons per l'Estat central, e lo maridatge omosexual qu'interessava pas diguns (e quita pas los omosexuals !) vos es estat impausat per lo mèsma Estat central. Coma que, "un sosten important de la populacion" sufis pas !

  • 15
  • 13

Escriu un comentari sus aqueste article