Bandièra01 capçalera  1180x150: Botiga

Opinion

Bóstia de pandòra o mèca molhada?

Andriu de Gavaudan

Andriu de Gavaudan

Autor de la cronica occitana setmanièra al Petit Bleu de l’Agenais desempuèi 1978 e editorialista de La Setmana fins que quitèt de paréisser

Mai d’informacions

O vos disi a cada còp… ensagi de pegar a l’actualitat amb mas bilhetas e non pas de cantar —mas se pòt cantar, de segur!— los temps d’autres còps quand, dins las campanhas nòstras —los “territòris” de la nòvlenga—  èra una societat idillica sens femnas “lengas de sèrp”, òmes avinassats e dròlles per ne pagar las consequéncias.

Per malastre, arriba que, entre la bilheta que fau per tal o tal mèdium e lo jorn de l’eveniment, tot cabussa e ieu qu’èri tot fieròt d’anonciar quicòm —una exclusivitat, qué!— me soi trobat tot moquet. Ne morirai pas mas enfin…

Levat la cabussada de mon exclusivitat, vesi pas grand causa per tornar restablir mon ego de “jornalista visionari” A, si… Not’présidentbienaimé anguèt divendres en Corsega acompanhat del ministre dels truca-colhons — copyright per l’expression: Marcèu Esquieu (1931-2015).

Es pas als legeires de jornalet.com que cal rampelar las relacions entre l’iscla e lo poder central exagonal. Vos daissi anar furgar dins los numèros vièlhs de la premsa —o sus la tela— per aver las idèas mai claras.

Los Còrses, desempuèi un brave brieu an trobat un mejan eficaç per interessar los mèdia a lors revindicacions: “Fan parlar la podra” coma se disiá autres còps. Es pas un jutjament o una presa de posicion, es tot simplament una constatacion. A còps, aquò vira a una “maissanta limonada” e, ailàs, los mòrts tornan pas.

Donc, las causas estant çò que son, nòstre president —la vos fau corteta, corteta— anguèt en Corsega parlar d’autonomia e (un pauc) de çò que se i pòt empeutar dessús. Sos conselhièrs avián fach tot lor possible per desminar la terren politic e la portada dels propauses a venir.

Naturalament! l’Estat deu far un esfòrç per l’ensenhament del còrs mas, mèfi, pas question de cooficialitat del còrs e del francés! O caldriá pas mesclar tot. Bon, avètz pas besonh de ieu per far vòstra analisi… alara, al trabalh !

Qualques Còrses demest los elegits s’estavanisson en ausissent lo mot: autonomia… L’explosiu, aqueste còp, es dins lo camp de l’Estat e jornalistas serioses —los arlèris comptan pas!— son prèstes a sonar lo tòca-senh fàcia a la banalizacion d’un mot tabó dins l’Estat, l’Administracion e lo microcòsme dels elegits que pòt menar, que menarà obligatòriament —çò dison— a la deliquescéncia de la nacion, una nacion, çò rampelèt aquesta jornalista, fargada gaireben en l’an mila!

Dins los jorns e las setmanas a venir, ne van entendre de comentaris avisats: premsa e microcòsme politic. Podèm far fisança a nòstre Chavez exagonal, “sul retirament mas pas a la retirada” e serà pas solet, o vos prometi.

Lo president qu’aima de dire qu’aviá una granda que parlava lo “pirenenc!”; a benlèu pas retengut la filosofia d’aquel mond pirenenc  desaparegut: los montanhards èran de parla-pauc!

Nòstre president, qu’aima de s’escotar parlar dins l’exercici de son mandat, cor la risca en avent prononciat lo mot “autonomia” quitament en ajustant “autonomia a la francesa” d’aver entredubèrta la boístia de Pandòra — tornatz legir vòstres classics s’avètz un problèma! (Galègi…). Cadun sap qu’un còp dubèrta…

Dins las autras regions modeladas tornar per Flamby lo pèc (dins aqueste domeni), los baronets e los marqueses an agut lèu fach de sasir lo mot magic autonomia e es pas segur que los “Còrs de l’armada roja” pòscan cobrir lo repic qu’a tot per venir popular: ”E nosautres, e nosautres !” Los Bretons an cridat los primièrs!

Pensi pas qu’una politica lingüistica siá una opcion dins lo cap del president adèpte del “tot en meteis temps” ça que la!

Fin finala, la sola nòta optimista de la setmana foguèt l’eleccion d’un mortal, Amin Maalouf —en cò dels Immortals— a la carga de secretari perpetual de l’acadèmia francesa. Sembla d’aver una vision mens estrecha de nòstras lengas istoricas exagonalas.

Wait and see!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article