capçalera biera tobiers

Opinion

Un occitan estandard per las entrepresas e las administracions

Un occitan estandard per las entrepresas e las administracions
Un occitan estandard per las entrepresas e las administracions
Jean-Charles Valadier

Jean-Charles Valadier

Adjunt al cònsol de Tolosa en carga de la lenga e cultura occitana de 2008 a 2014, es membre de la comission Regions e Federalisme del partit Euròpa Ecologia Los Verds.

Mai d’informacions

De 2008 a 2014, foguèri adjunt de de la comuna de Tolosa, en carga de la lenga e cultura occitana.

En septembre 2008, Stéphane Coppey, lo novèl president de la ret TISSEO de transpòrt en comun de l’aglomeracion, tanben ecologista coma ieu, propausèt de manténer las anóncias en occitan dins lo mètro, qu’èran sonque provisòria per la setmana del festenal Occitània. Foguèt una brava batalha, tant per la quantitat de corrièrs mandats per los que non volian d’occitan, que per los elegits jacobins que nos obliguèron a tornar enregistrar amb mens d’accent e sens occitanizar lo nom dels resistents de la region o de l’entrepresa SNCF al nom “del respècte de la republica francesa”. Per contra, negocièri lo manten d’un R rotlat al nom de l’estandardizacion de l’occitan, R rotlat qu’escarraunhava los aurelhas dels jacobins tolosans.

En seguida, faguèri intrar la denominacion de las placas bilingüa de las carrièras de Tolosa dins la meteissa basa de dadas que per los noms en francés per estandardizar la mantenença de las placas de carrièras. Estandardizèri tanben la mantenença de las placas TOLOSA d’intrada de la ciutat.

Puèi per normalizar las publicacions en occitan de la comuna de Tolosa, me calguèt definir un occitan escrit d’us administratiu, comercial e cultural, tal coma per lo francés escrit estandard.

E mai lo Renat Jurièr del Conservatòri Occitan m’aviá aprés lo parlar de Tolosa, un parlar de transicion entre gascon garonés e lengadocian central, amb l’article le/les, es l’occitan estandard que deu èsser l’escrit de la capitala administrativa d’una granda region occitana.

Mas demoravi de punt a esclarir.

Propausèri l’emplec de fait, nuèit, punt e junt tantcoma véser o ríser, permés en occitan referencial, car mai conforme a l’occitan tolosan feit, neit, punt e junt e véser o ríser.

Propausèri l’emplec de la negacion classica non o non... pas, permés en occitan referencial, conforme a l’occitan tolosan classic, tal coma lo de Godolin e al estandard de totas las lengas latinas.

En 2012, organizèri lo sosten actiu de la comuna de Tolosa a la granda manifestacion “Anem! Òc! Per la lenga occitana!” del 31 de març de 2012. Dins l’encastre de la preparacion d’aquela manifestacion, Ferriòl Macip me convidèt per escriure un article mensual per lo lançament de son projècte de jornal numeric. Tant la manifestacion que Jornalet foguèron una capitada granda.

Escriguèri d’articles per Jornalet dins una lenga que volguèri estandardizada.

Entretemps, espeliguèt lo Dicòdoc del Congrès permanent de la lenga occitana (CPLO), espleit numeric màger que permet de comparar las variantas de la lenga. En seguida, lo diccionari numeric Basic ajudèt fòrça amb sa temptativa consensuala de fargar un vocabulari comun. Lo trabalh e lo finançament institucional, e mai insufisent, del Congrès Permanent de la Lenga Occitana es fòrça important per la subrevida de l’occitan. Aital, l’espleit numeric REVIRADA tant coma los correctors ortografics ajudan fòrça los utilizators de l’occitan escrit. La creacion del Diccionari General Informatizat de la Lenga Occitana serà duna granda importança.

D’un autre costat, l’Academia Occitana propausèt tanben una lenga estandard dins una temptativa mai etimologica e argumentada per fargar una lenga estandardizada. Aital, lo Diccionari General de la Lenga Occitana de l’Academia Occitana, en actualizacion continua, es d’una granda ajuda. Propausa tanben de règlas comunas que s’aplican al gascon, lemosin, alvernhat, vivaro-alpin, provençal, niçard, lengadocian...

Las diferéncias son petitas, non an pas d’impacte subre la compreneson mutuala, mas impausan per qualques mots una causida per l’administracion o l’entrepresa que vòl escriure un occitan estandard.

 

(de seguir)

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris

Jòrdi Caldentey Manacor (Malhòrca)
1.

Davant la tendéncia del catalan modèrn de venir, dins una generacion, un dialècte espanhòl per la via de l'assimilacion (cossí s'es ja vengut amb lo galhèc, ancian dialècte portugués ara ja practicament espanhòl), prepausi la reintegracion del catalan original, descontaminat d'ispanismes, dins las divèrsas versions sòrs de la lengua d'òc.

  • 4
  • 7

Escriu un comentari sus aqueste article