CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Opinion

Las regions autonòmas de França (III). Corsega o Corsica

| Christophe
Jean-Charles Valadier

Jean-Charles Valadier

Adjunt al cònsol de Tolosa en carga de la lenga e cultura occitana de 2008 a 2014, es membre de la comission Regions e Federalisme del partit Euròpa Ecologia Los Verds.

Mai d’informacions

Gràcia a la revendicacion dels còrses, la seconda region de l'actuala cinquena republica francesa que gasanha un estatut d'autonomia es Corsega en 1991.

En 1959, son organizadas de mobilizacions plan seguidas contra lo declin demografic e economic de l'isla. Son a l'origina del reviscòl de la lenga còrsa e de las tradicions culturalas còrsas.

En 1975, dos gendarmas son tuats pendent l'ocupacion per de nacionalistas còrses d'una cava viticòla industriala prèp d'Alèria. De 1975 a la fin de las annadas 2000, los atemptats (plastiquatges o mitralhatges) son quasi quotidians en Corsega.

 

L’estatut d’autonomia

 

En 1991, l’estat crea la "Collectivitat Territoriala de Corsega" amb un estatut regional novèl que s’'inspira de l’estatut d’autonomia de Polinesia Francesa. Mentretant conserva los dos despartiments còrses que son dirigits per de partits fortament clientalistas e jacobins.

En 1998, l'assassinat del prefècte de Corsega Claude Érignac es un traumatisme fòrt per la societat còrsa que questiona l'us de la violéncia.

En 2003, jos la pression del movement còrse, l’estat organiza un referendum local per fusionar los dos departaments e de la collectivitat territoriala de Corsega en una mai fòrta entitat regionala.  Caquelà, lo “non”sostengut per los partits jacobins e departamentalistas l'empòrta de justesa.

A partir de 2004, los partits nacionalistas e independentas còrses an de mai en mai d'elegits a la Collectivitat Territoriala de Corsega

En 2014, los elegits de la Collectivitat Territoriala de Corsega, adòptan un projècte de reforma de l'organizacion territoriala de l'isla qu'a per mira de fusionar la Collectivitat territoriala e los conselhs generals dels dos departaments insulars.

La lei “Notre” de 2015 valida aquel projècte de collectivitat unica e prevei de crear una Collectivitat de Corsega en 2018.

Dempuèi 2015, son los nacionalistas còrses que gasanhan las eleccions regionalas e que gerisson la collectivitat de Corsega. Demandan sempre mai d'autonomia e l’oficialitat de la lenga còrsa.

Dempuèi 2018, la Collectivitat de Corsega a un estatut d’autonomia amb de competéncias fòrtas en comparason amb las autras regions de França, e mai se non a pas la capacitat de votar de “leis de país” distinctas de las de l’assemblada nacionala francesa coma las doas regions autonòmas de França que son la Nòva Caledonia e la Polinesia francesa.

Çaquelà, coma aquelas doas regions, l'assemblada còrsa fa un vertadièr trabalh deliberatiu amb un conselh de l'assemblada separat del conselh executiu. Es lo president de l’assemblada que gerís lo trabalh deliberatiu de l'assemblada. Es elegit abans l'eleccion del conselh executiu de Corsega. Los membres del conselh executiu non pòdon èsser conselhièrs a l'assemblada.

En setembre de 2023, fàcia a las demandas de mai d’autonomia e d’oficialitat de la lenga còrsa per lo movement còrse e per los elegits còrses, lo president Emmanuel Macron prepausa “una autonomia dins la Republica” e la reconeissença constitucionala de las especificitats geograficas, istoricas e culturalas de Corsega. Las negociacions se perseguisson per definir lo contengut d’aquelas avançadas dins l’autonomia de la region Corsega.

 

La lenga còrsa

 

Foguèt votada en 2013 per l'assemblada de Corsega la cooficialitat de la lenga còrsa, mas demorèt sense efèit juridic legal. En 2023, lo tribunal administratiu de Bastia impediguèt l'us de la lenga còrsa a l'assemblada de Corsega al títol de l'article 2 de la Constitucion francesa.

La lenga es un punt màger de discòrdia amb lo govèrn francés. Los nacionalistas demandan la cooficialitat de la lenga còrsa sul territòri insular, per “l'insercion de la lenga còrsa dins lo sistèma juridic, per la creacion de dreits lingüistics territorials e d'obligacions per totes los poders publics sul territòri”.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article