Una jove dau Cashtelar per anar au licèu se drevelha a sièis ore e cinquanta minute (trajècte en scooter). De joves de Mentan, vilar d’u Montes, Garavan, una valaia vesina se levan a sièis ore e mieja o a set ore (sensa manjar o sensa se lavar de maten), segon que o bus o o parent u pòrta au licèu. U liceans majors an a soa pròpria veitura e arriban mai vito. Una jove que rèsta sus a còla en fàcia se leva a set ora e mieja.

Ancui, una jove liceana de Tenda, per anar au licèu de Mentan, dèu èsser lèsta a tot. De costuma se leva a quatre ora e mieja per quitar a casa una ora pui e pilhar dirècte o bus.

Mas per exempi, despui aquesta setmana deu si levar a tres ore e mieja de maten, o temps de manjar e d’alestir-se, per partir de casa a quatre ore quaranta cinc. Se mete en camen per trenta, trenta cinc minute. A pè. Un camen pichan, una pista de betum per cèrtes pòstes. Menga lumes o quasi un cada cent mètres perqué i san totpien que san ren alumats. Per ela ese l’ocasian de veire de vorpe, stranha sensacian. Una vòta de nuech i èra un baudo que bramava de l’autre costat dau riu.

A la fen dau camen, i es un pònt roman -qu’a tengut o còup- e arribema au princhípio dau vilatge. Cinc ore vint e cinc arriba a l’arrèst de bus. Perqué? Perqué o pònt dau Borg nòu ese stach emportat per a Ròia. Ese devengut un passatga a ga.

O bus parte a 5h30. Mete doe ore per venir a Mentan. S’arrèsta a cada vilatge, pua a Ra Briga, Sant Dalmatz, Fontan, Saorj (de vòte i ese neshun que pua ent-o bus, l’anar tornar ese fach per ren mas ese normal), a Giandòla de Brelh, Brelh, levat u vilars coma Granile, Libri, pònt de Velh. S’arrèsta a Pena bassa (Ravai es o nom local) mas non a Airöle (Airole nom toscanizat). Un solet arrèst costat italian, a Ventimilha. Pi un arrèst just au Pònt Sant Ludovic (varianta de Loís, Clovís, Hlodoweg, per dir que sema en França aüra òu!), un autre au licèu professional, un autre au collègi pròche dau centre ciutat (perqué i san de joves italians que van au collègi a Mentan).

A Tenda, per o moment, i ese menga supereta per quinze jornes, en causa dau pònt dau borg nòu rot. A farmacia de Tenda ese barraia despui tres annes au manco. A farmacia a mai vesina ese aquela de Brelh, a quaranta minute de Tenda (30 minute per a normala). D’alhors a Pòsta e a farmacia brelhenca an pilhat un acòrdi per desliurar u medicamentes dintre tota a valaia. 

Despui aquesto luns, après a gara de Vievòla (quartíer de Tenda), a via de camen de fèrre s’ese endebolia. E Trenitalia quora ven de Coni, deu s’arrestar a Vievòla e i serà un bus (que o trin de costuma va fint de Ventemilha fint a Coni), per anar fint a Tenda. O còl de Tenda ese sempre barrat...

A tempèsta Alex ese sempre damb nosautres. En-t o 2024!