capçalera biera tobiers

Opinion

Sabença

Sabença
Sabença | 愚木混株 Cdd20
Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions

I es una sabença, mòt de forma populara —qu’avèm lo doblet sapient de... sapiéncia— que los occitanofònes an ren. Aquela de se far veire, e amb un estereotip positiu per lor lenga dins los uèlhs dals autres. Quora lor lenga non es obliaia o devalorizaia, Maurin dei Mauras, Gaspard de Bessa, los barbets...

Òc per parlar d’òli o de cigalas, òc. Mas las formigas, n’avèm en l’espaci occitan. Cal saber que los occitans an per tradicion d’èstre de pichons espranhants. Après dins tal o tal vilatge i son tan de bancas que de cofaires. Saupretz perqué. I es pas solament per la fàcia.en societat.

Mas un fach interessant es que los vinceires dins l’istòria an ren d’a besonh d’èstre totjorn majoritaris per que los precedents ocupants cambièsson de lenga per exemple.

Gràcias a d’estudis modèrnes se sap que malgrat los acòrdis de repatriacion mutuals de las populacions grègas e turcas en las respectivas Turquia e Grècia a la naissença de l’estat nacion centralizat de Turquia, an ren cambiat. Geneticament, la màger part dals turcs, son de grècs qu’an passat a la lenga turca sensa que los turcs los aguèsson despassats numericament. Mema causa avans amb los francs que venon conquistar lo nòrd de França per adoptar una lenga neo romana dal temps qu’èran locutors d’un lengatge probablament lo francic ancian o lo neerlandés ancian.

Mema causa per los eslaus dal sud que se son just eslavizats linguisticament sensa èstre despassats numericament per los novèls eslaus. Mema causa per los ongareses. Aquò es una autra forma d’integracion, coma lo biais qu’avèm costuma de sentir en França.

 

Veire per exemple l’evolucion dins l’airal de la futura Itàlia e entorns

 

Auriam perdut fisança en nosautres per laissar plaça solament al francés dins las nòstras familhas? Auriam perdut fisança devèrs l’occitan? Los occitanofònes an totun ren encara desapareissuts. A nos de far veire que l’occitan es una lenga de ben. L’islandés, l’irlandés, l’eslovo lo maltés son per exemple de lengas que non permeton de far trader ni de business a Wallstreet, qu’enchaut quora avèm decidit d’aver rason. Devèm de respècte a una lenga millenària, que s’escriu despí mai de mila ans. A l’òbra.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article