Opinion
“La mémée” del president…
Vos’n sovenètz, non? Lo president aima —aimava?— ben anar al rescontre del pòble. Es una faiçon de sentir lo pols del país e de melhor comprene sos pensaments quitament quand sètz acompagnhat d’un detzenat de pòrtaespasa que velhan a vòstra seguretat.
Çò que seguís es pas que lo compte rendut de çò qu’escriguèron a l’epòca las gazetas del reialme. Nòstres presidents an agut lors amors secretas per se raprochar del pòble, cadun a sa manièra.
Lo passatemps de Giscard èra l’acordeon, los repaisses dins una familha francesa e sos retorns a l’Elisèu a l’ora del lachièr. Chirac, mai secretós, èra pas insensible a l’encantament femenin e aimava vertdièrament las arts primièras e las arts japonesas. Sarközy aimava lo corsa a pè e la bicicleta e “amb Carla èra quicòm de seriós” e los legeires descobriguèron un matin dins los mèdia que lo darrièr president rotlava en escóter, la nuèit e sens pòrtaespasa, per anar veire sa dulcinèa.
Pensatz pas qu’ai fachas totas aquestas digressions pel plaser, sai que… Èra tot simplament per vos balhar lo temps de tornar trobar la frasa istorica de Jupitèr quand èra encara mestre dels relòtges; sa faiçon a el de se raprochar del pòble. “Aviái una grand mair que parlava lo pirenenc!” diguèt al cors d’una de sas convèrsas amb lo pòble”.
Devi tornar a En Feltin-Palas [L’Express] los elements contenguts dins aquesta cronica —“Cal totjorn tornar a Cesar çò qu’aparten a Juli” disiá la tanta Ròsa. Coneissi pas aquel jornalista que vesi de quora en quora sus las rets socialas e que sembla èsser vengut la cacalucha de mantuns defendeires de las lengas istoricas —regionalas— de l’exagòn.
Coma viu a Lutècia, es mai al fial de l’actualitat presidenciala que non pas ieu. Un jorn benlèu quand lo mètro anarà de Gasconha “cap a bisa”…
Ara qu’a trobat un primièr ministre — dos meses ça que la — lo president, tombat de son pedestal jupiterian, a perdut tanben l’emplec de “mèstre dels relòtges” e s’embèstia. Lo cercava benlèu pas mas, en causa d’un caprici olimpian, se tròba amb un parlament ingovernable e d’amics que valriá mai que los aguèsse coma enemics.
Alara, li cal trobar d’activitats que li permeton d’interessar los mèdia.
Al moment qu’escrivi, se passeja en America del Sud e fa de tòcomanetas amb los caps d’Estat (presidents e dictators) de l’endrech. E coma cal una justificacion a un viatge que las maissantas lengas estiman qu’aviá pas res d’urgent, los servicis de la presidéncia meton en abans las discussions sul Mercosur/Mercosul, un afar qu’es sul taulièr dempuèi mai de trenta ans…
Los primièrs que trabalhèron a bastir un acòrd eventual an pres la retirada e los mai joves ne son a se demandar perque calriá parlar d’escambis de polets contra de veituras mentre que lo pensament màger de las nacions seriá benlèu de se preocupar del rescalfament del planeta e de sas consequéncias.
Abans de partir veire eventualament d’Amerindians —o los que demòran— anèt a l’Acadèmia francesa que ven de publicar la darrièra edition de son disccionari començada en 1935.
Vesètz que lo pas d’un Immortal es encara pus lent que lo d’un senator!
Ceremònia en grand tra la la, ofèrta d’un exemplar d’aquesta darrièra edicion al president e naturalament, qualques mot d’aqueste per mercejar l’ilustra acadèmia del trabalh complit… las tòstas son compresas dins lo servici!
“La mémée del president que parlava lo pirenenc” foguèsse estada amb el, l’auriá tustat suls dets —coma autres còps a las escòlas— per l’empachar de dire d’asenadas.
Se ne cresi Feltin-Palas, diguèt que “Las lengas regionalas [èran] un instrument de division de la nacion”.
Aqueste apond justament que l’exagòn èra multilingüe aban d’èsser “France” e que se lo monde se tustavan dessús, èran pas per çò que parlavan pas la meteissa lenga.
En mei d’aquò, de milions moriguèron al cors dels chaples del sègle XX en particular… e èra pas una question de lenga tanpauc.
E coma lo president es un “lingüista” eminent diguèt que los Quebequeses fasián un acte de resisténcia en parlant francés… per empachar una uniformizacion rebaladissa…
Intelligéncia superiora que ditz tot e lo contari en doas frasas…
Seguís la dralha que seguisson los nacionalistas, chavezorobespierristas o autres, que considèron coma un drech que lo francés siá parlat d’en pertot — lenga dels lums… — dedins e defòra e coma un afront lo fach que d’autres grops gauson voler parlar, sens renegar lo francés, una lenga autra — l’occitan es autan vièlh come lo francés!
“La mémée del president” aguèt tòrt de l’abandonar; l’aguèsse coneguda un pauc pus, lo president diriá mens de colhonadas!
Nos cal escriure al president per li demandar de rendre l’angloestatsunidenc obligatòri, lo sol idiòma portaire d’un avenidor e ja adoptat pels elèits e lo president donc que trobèt la femna del Primièr Ministre australian “a delicious woman”!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Te, una petita nhòrla de Panazò. Quò se passava dau temps que Thiers era president dau conselh de la Republica (equivalent au president de la Republica d'uei)..
Un jorn Birauye era de garda davant la caserna quante lo president venguet a passar. Birauye n"avia ren d'una sentinela. Era en tren de cassar la crosta, son fusilh pausat a costat de se..
Alors damandet M. Thiers la sopa es bona a la caserna?- Perque me damandatz aquò.- Si te demanda aquò, quò es que quò me regarde. Mas qui setz-vos? setz vos solament caporau? - mai qu'aquò? -, sergent, adjudant, capitani, mareschau? - sem mai qu'aquò bogre d'ane. Tots los marechus, mesme los ministres m'obeissan.
-A filh de garça disset Birauye, tu ses lo pair Thiers. Queste vetz, te reconeisse. Trapa mon cassa-crosta que te presenta las armas.
Quò es pas que Panazò, contador limosin, siaja un grand umoriste mas parla de las petitas
gens e la fasia viure dins sas nhòrlas. talas que las gens eran. D'alhors sas nhòrlas son las mesmas dins tota Occitania mas emben de variantas.
Macron es pas Thiers.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari