Bandièra01 1180x150: Comuna de Tolosa

editorial

Lo jornalisme fa son trabalh

Lo 15 de mai passat, vesitàvem lo licèu Pierre et Marie Curie de Menton. Voliam far un pichon reportatge amb los liceans de la classa d’occitan per nòstra emission #aranésòc de la television de Barcelona Betevé. Aquí remarquèrem l’insuportabla marginalizacion que la patissián las classas de la lenga nòstra al licèu, coma o an denonciat aquesta setmana los escolans del licèu Pargue Imperial de Niça. En classa i aviá pas que dos escolans e lo professor. Los escolans nos contèron que lors motivacions per aver causit la matèria d’occitan èran mai que mai de profechar d’aquela escasença per conéisser una lenga e una cultura del país que patisson una repression tala que lor seriá complicat de tornar aver l’ocasion de l’aprene.
 
Coma dins totes los licèus de l’estat francés, lo dimècres de tantòst es l’ora de la retenguda. Los liceans punits devon passar qualques oras retenguts dins una sala abilitada per aquela mena de punicion. Tanben las activitats periescolaras esportivas o culturalas se debanan los dimècres de tantòst. E mai es l’ora dels corses d’occitan. Lo professor nos contava que s’un escolan es castigat, la retenguda es prioritària a respècte del cors d’occitan. N’enregistrèrem un reportatge que s’emetrà lèu sus Betevé.
 
Ongan, los corses d’occitan son un pauc mai dignes en aquel licèu. Gràcias a las demandas repetidas, a nòstra venguda per filmar al licèu lo dimècres de tantòst, als ressons, als articles dins la premsa e a las protèstas dels ensenhaires, dels escolans e de lors parents, los corses de Terminala d’occitan son en oraris de setmana normala e passan a 15 inscriches. Òsca!
 
Mentretant, los rapòrts que nos arriban de la rèsta del país son catastrofics. Siá al sud de Tolosa, siá a Niça o endacòm mai, la reforma francesa de l’educacion, dicha Lei Blanquer, sembla que vòl arribar a la cima de las politicas d’extermini que las patís las lenga e cultura nòstras dempuèi longtemps.
 
L’administracion francesa es occitanofòba. De fach, a la fobia de tot çò de non francofrancés. Ara es decidida a far tombar las qualques micalhas d’almòina que nos aviá concedidas gràcias al combat eroïc dels ensenhaires occitanofòns. Mas lo cas de Menton demòstra que podèm obténer de pichons melhoraments s’acceptam pas las injustícias. E tant que serem pas dins un estat democratic que defenda vertadièrament los dreches umans e presèrve lo drech d’existir de las personas segon la cultura originària del país, nos deurem batre sens nos arrestar. Avèm pas que de micalhas a pèrdre e fòrça a ganhar.

 

 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Lo raiòu CVN
7.

#2 "I deu aver un tèrme plan causit per o resumir tot". Justament, aquò se ditz "la glotofobia".

  • 0
  • 0
Merlhanton
6.

#2
Per qualificar la lucha contra totes los dialèctes de França (enclauses los dialèctes franceses) menada per diferents govèrns se poiriá parlar de dialectofobia.

Quanta Petain, que foguèt president d'onor del Felibritge, fòrça de sos collaborators al govèrnament de Vichèi èran occitans, e aviá de simpatias demest los defensors de la lenga occitana.
Çò que faguèt escriure a Claude Delpla dins Histoire d'Occitanie (obratge publicat en 1979, jos la direccion de Robèrt Lafont e André Armengaud) :
"L'Occitanie a montré, de 1940 à 1942, son visage clérical, conservateur, rural, anachronique".

Remarcaretz que çò qu'escrivi s'opausa pas a vòstre comentari mas ensaja de lo completar.

  • 0
  • 0
Pitaluga
5.

#1
Mai clara encara, la formula es: "Comment peut-on ne pas être français?"
Avètz rason. E malgrat lor imperialisme son fòrça complexats. A! Cossí remènan la coa quand un una personalitat estrangièra mediatica condescendís a barbotejar un « Bonjour ! » o un « Vive la Frons ! »

  • 4
  • 0
Joan Trufet Galejac
4.

#3 Un òme azerti ne val dos!

  • 3
  • 0
Asèrti III
3.

#2 c̶o̶r̶s̶e̶g̶o̶f̶ò̶b̶a > corsofòba
«Corsega» es lo nom del país.
«còrse-a/còrso-a» es l'adjectiu, lo nom de la lenga o dels abitans.

Pasmens, soi plan d'acòrdi ambe ton comentari.

  • 0
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article