Actualitats
Los prigonds cambiaments socials, scientifics e politics que se son ja tenguts al sègle XXI
Lo libre Croniques deth sègle XXIu, escrich en occitan aranés, es una rejoncha d’articles del numeric Sapiéncia Occitana
Tèxte legit
Dijous passat, foguèt presentat al CAÒC, a Barcelona, lo nòu libre Croniques deth sègle XXIu de Christian Andreu, editat per l’Institut d’Estudis Araneses. L’obratge, escrich en occitan aranés, es una rejoncha d’articles del numeric Sapiéncia Occitana, publicats pendent la pandemia de la covid-19, e que vòlon mostrar qualques unas de las realizacions mai importantas dels darrièrs 25 ans als nivèls sociologic, istoric, tecnologic, scientific e demografic.
Per ansin, e amb la tòca de difusar un pauc mai la lenga occitana, tanben oficiala en Catalonha, aquel jornalista catalan volguèt presentar aquela rejoncha d’articles de premsa als abitants de la capitala catalana dins los locals del CAÒC, lo Centre d’Afrairament Occitanocatalan. Per Andreu, lo libre tanben es util “per assajar de comprene los prigonds cambiaments socials, scientifics e politics que se son ja tenguts al sègle XXI. Un fach qu’es sovent desmembrat pr’amor de la vida vidanta”.
De cambiaments prigonds
“L’umanitat a patit tota sòrta de cambiaments aquestes darrièrs ans, e qualques unes son plan prigonds, çò diguèt Christian Andreu, una grèva crisi environamentala, de nòvas descobèrtas scientificas, de problèmas grèus amb l’energia, e de nòvas tecnologias que provòcan una granda discussion globala pr’amor qu’entraïnan, sovent, de posicions eticas plan polemicas”.
Segon lo jornalista catalan, lo sègle actual demòstra que nòstra vida vidanta a pas pus res a veire amb la que la visquèron los umans del sègle XX. E son de realizacions que cal comprene se volèm interpretar corrèctament lo Mond actual. “Es una rejoncha personala de cèrts cambiaments, òc, —çò apondèt Andreu—. Totun, son de nòvas realizacions que fan sentir que sèm pas pus al sègle XX, e que sèm intrats en un sègle que, per fòrça personas, es encara lo sègle del futur, mas es pas pus aital”.
Aital, las Croniques deth sègle XXIu pòdon permetre de conéisser plusors descobèrtas scientificas e tecnologicas que tanben pausan plusors problèmas morals. En mai d’aquò, la subrepopulacion de la planeta, la manca de matèrias primièras e las crisis sociala, sanitària e economica que vendràn a partir de uèi daissaràn una planeta qu’es pas pus semblabla a la del sègle XX. “La tòca del libre es d’ajudar a comprene lo Mond actual, una tòca que lo jornalisme deuriá amirar totjorn, e qu’es uèi en general de mens en mens practicada pels mèdias”.
Per ansin, e amb la tòca de difusar un pauc mai la lenga occitana, tanben oficiala en Catalonha, aquel jornalista catalan volguèt presentar aquela rejoncha d’articles de premsa als abitants de la capitala catalana dins los locals del CAÒC, lo Centre d’Afrairament Occitanocatalan. Per Andreu, lo libre tanben es util “per assajar de comprene los prigonds cambiaments socials, scientifics e politics que se son ja tenguts al sègle XXI. Un fach qu’es sovent desmembrat pr’amor de la vida vidanta”.
De cambiaments prigonds
“L’umanitat a patit tota sòrta de cambiaments aquestes darrièrs ans, e qualques unes son plan prigonds, çò diguèt Christian Andreu, una grèva crisi environamentala, de nòvas descobèrtas scientificas, de problèmas grèus amb l’energia, e de nòvas tecnologias que provòcan una granda discussion globala pr’amor qu’entraïnan, sovent, de posicions eticas plan polemicas”.
Segon lo jornalista catalan, lo sègle actual demòstra que nòstra vida vidanta a pas pus res a veire amb la que la visquèron los umans del sègle XX. E son de realizacions que cal comprene se volèm interpretar corrèctament lo Mond actual. “Es una rejoncha personala de cèrts cambiaments, òc, —çò apondèt Andreu—. Totun, son de nòvas realizacions que fan sentir que sèm pas pus al sègle XX, e que sèm intrats en un sègle que, per fòrça personas, es encara lo sègle del futur, mas es pas pus aital”.
Aital, las Croniques deth sègle XXIu pòdon permetre de conéisser plusors descobèrtas scientificas e tecnologicas que tanben pausan plusors problèmas morals. En mai d’aquò, la subrepopulacion de la planeta, la manca de matèrias primièras e las crisis sociala, sanitària e economica que vendràn a partir de uèi daissaràn una planeta qu’es pas pus semblabla a la del sègle XX. “La tòca del libre es d’ajudar a comprene lo Mond actual, una tòca que lo jornalisme deuriá amirar totjorn, e qu’es uèi en general de mens en mens practicada pels mèdias”.
 | ANDREU, Christian. Croniques deth sègle XXIau. Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana. 10 èuros. |
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Urosament que i a encara un o dos Lachaud per pausar quauques comentaris dins aquel desèrt . Comentaris al contengut que comptan saique pauc, basta que i-aja un comentari per provar qu'al mens n'i a un.
L'Andriu a rason de se pausar de las questions sur la realitat de nòstra societat.
Segond la spiritualista Sophie Rielh, l'autoritat es normalament bona. Quò es una fòrça que guida, que mena,... I a ren de marrit aqui dedins.
Mas la politica que renha au niveu uman es basada sur la contrainta e l'embarrament.
Au fons de nòstra còr, ressentam l'amor incondicional que nos juja pas, que nos comdana pas mas que nos guida emben amor e fiertat. Emben nòstra intuicion, la fòrça d'amor nos fòrça pas, nos impausa ren, ne nos priva pas de libertat. La religion en a parlat mas son discors es plen de culpabilitats e de paurs.
Emben lo devloppement tecnologic, avem creigut nos passar dau servici d'aquela fòrça e sem tombats dins la personalitat, dins lo mental que son limitats per comprener la realitat e redusir la vita a una machina. Nòstre egò nos protegea, nos guida mas fau l'educar a un niveu pus elevat.
L'occitanisme interessara e sera creatif si sabam nos virar vers lo spitualisme e tornam trobar lo catarisme.
Le materialisme a balhat tot çò qu'a polgut mas viu sos darriers jorns.,
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari