Actualitats
Lo Parlament de Catalonha confirma l’autoritat de l’Institut d’Estudis Araneses coma acadèmia de l’occitan
Los deputats an votat contra una proposicion del PSC que demandava de reconéisser lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana coma sola autoritat academica de la lenga nòstra
L’Institut d’Estudis Araneses (IEA) ven d’èsser ratificat coma autoritat de la lenga occitana dins Catalonha. Lo Parlament de Catalonha votèt ièr contra una mocion del Partit dels Socialistas de Catalonha (PSC, ligat a Unitat d’Aran e al PSÒE) que n’aviá demandat la retirada; lo PSC demandava tanben la reconeissença del Congrès Permanent de la Lenga Occitana (CPLO) coma autoritat unica per l’occitan. Cap de grop parlamentari a pas sostengut la proposicion socialista.
Los deputats opausats a la demanda socialista an plangut la politizacion de las institucions scientificas per la lenga occitana e an soslinhat que l’IEA deu aver de relacions amb los sabents de la rèsta d’Occitània, dont lo CPLO, mas que s’i deu pas sometre.
La demanda del PSC seguissiá una letra signada per quatre conselhièrs regionals de las regions d’Aquitània, Miègjorn-Pirenèus, Lengadòc-Rosselhon e Ròse-Aups al president de Catalonha que demandava precisament de reconéisser lo CPLO e de desmantelar l’IEA coma acadèmia. “Ei un conflicte politic conformat peth Partit Socialista de Catalonha damb eth Partit Socialista deth Sud de França”, çò diguèt lo deputat aranés Àlex Moga (CIU). Lo cònsol de Vielha tanben remarquèt que lo conselhièr de la cultura de Catalonha a recebut tanplan de letras d’Occitània, mas signadas, aqueste còp, per de sabents “reconeguts e de prestigi dera comunautat lingüistica occitana” que saludan lo decret que fa de l’IEA l’acadèmia de la lenga occitana en Catalonha.
De son costat, lo deputat Quim Arrufat (CUP) manifestèt son desir de tornar al “moment politic e cultural que faguèt possibla l’existéncia del Conselh de la Lenga Occitana e que contunhèsse de desplegar la gramatica de Loís Alibèrt”. Arrufat soslinhèt tanben que l’estat francés es “allergic a la diversitat lingüistica”.
Collaboracion o concurréncia?
Lo Conselh de la Lenga Occitana (CLO) a fach un trabalh reconegut de codificacion tot en restant fidèl a Alibèrt. Mas a cessat de foncionar regularament dempuèi qualques ans. Desenant, caldrà veire se l’IEA adoptarà l’eiretatge del CLO. Ara per ara, o sabèm pas encara.
D’autres organismes serián susceptibles d’intrar en concurréncia amb l’IEA, coma lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana (CPLO) e l’Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber (AOCGS).
Lo CPLO e l’AOCGS, e mai se recebon de subvencions publicas, son pas reconeguts legalament coma acadèmias oficialas per cap de poder public. Al contrari, l’IEA, si qu’es reconegut coma una acadèmia oficiala per Aran e Catalonha, dins l’encastre de la Lei de l’occitan de 2010.
Qualques personas de l’IEA, d’alhors, son tanben dins lo CPLO o l’AOCGS.
La situacion poiriá èsser delicada, en particular, amb lo CPLO. Lo 28 de junh, quatre elegits regionals de l’estat francés (Dàvid Grosclaude, Guilhèm Latrubesse, Marcèl Matèu, Belkacem Lounès) escriguèron al president catalan Artur Mas: criticavan la promocion de l’IEA e demandavan a Catalonha de reconéisser lo CPLO coma acadèmia unica. Lo 2 de julhet, doas personas invitadas a intrar dins l’IEA, Xavier Lamuela e Frederic Vergés Bartau, indiquèron que s’escartavan de l’IEA perque estimavan que sa mission fa concurréncia al CPLO.
Lo novèl president de l’IEA, Jusèp-Loís Sans, a anonciat lo 3 de julhet que cercarà d’establir de relacions amicalas e de collaboracion amb las autras entitats. “L’IEA non se constituís pas contra arrés”, çò diguèt Sans. Dins aquela perspecitva, l’IEA se dona un relambi d’un an, d’aicí l’estiu de 2015, per apasimar las relacions e publicar d’òbras regularas.
Los deputats opausats a la demanda socialista an plangut la politizacion de las institucions scientificas per la lenga occitana e an soslinhat que l’IEA deu aver de relacions amb los sabents de la rèsta d’Occitània, dont lo CPLO, mas que s’i deu pas sometre.
La demanda del PSC seguissiá una letra signada per quatre conselhièrs regionals de las regions d’Aquitània, Miègjorn-Pirenèus, Lengadòc-Rosselhon e Ròse-Aups al president de Catalonha que demandava precisament de reconéisser lo CPLO e de desmantelar l’IEA coma acadèmia. “Ei un conflicte politic conformat peth Partit Socialista de Catalonha damb eth Partit Socialista deth Sud de França”, çò diguèt lo deputat aranés Àlex Moga (CIU). Lo cònsol de Vielha tanben remarquèt que lo conselhièr de la cultura de Catalonha a recebut tanplan de letras d’Occitània, mas signadas, aqueste còp, per de sabents “reconeguts e de prestigi dera comunautat lingüistica occitana” que saludan lo decret que fa de l’IEA l’acadèmia de la lenga occitana en Catalonha.
De son costat, lo deputat Quim Arrufat (CUP) manifestèt son desir de tornar al “moment politic e cultural que faguèt possibla l’existéncia del Conselh de la Lenga Occitana e que contunhèsse de desplegar la gramatica de Loís Alibèrt”. Arrufat soslinhèt tanben que l’estat francés es “allergic a la diversitat lingüistica”.
Collaboracion o concurréncia?
Lo Conselh de la Lenga Occitana (CLO) a fach un trabalh reconegut de codificacion tot en restant fidèl a Alibèrt. Mas a cessat de foncionar regularament dempuèi qualques ans. Desenant, caldrà veire se l’IEA adoptarà l’eiretatge del CLO. Ara per ara, o sabèm pas encara.
D’autres organismes serián susceptibles d’intrar en concurréncia amb l’IEA, coma lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana (CPLO) e l’Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber (AOCGS).
Lo CPLO e l’AOCGS, e mai se recebon de subvencions publicas, son pas reconeguts legalament coma acadèmias oficialas per cap de poder public. Al contrari, l’IEA, si qu’es reconegut coma una acadèmia oficiala per Aran e Catalonha, dins l’encastre de la Lei de l’occitan de 2010.
Qualques personas de l’IEA, d’alhors, son tanben dins lo CPLO o l’AOCGS.
La situacion poiriá èsser delicada, en particular, amb lo CPLO. Lo 28 de junh, quatre elegits regionals de l’estat francés (Dàvid Grosclaude, Guilhèm Latrubesse, Marcèl Matèu, Belkacem Lounès) escriguèron al president catalan Artur Mas: criticavan la promocion de l’IEA e demandavan a Catalonha de reconéisser lo CPLO coma acadèmia unica. Lo 2 de julhet, doas personas invitadas a intrar dins l’IEA, Xavier Lamuela e Frederic Vergés Bartau, indiquèron que s’escartavan de l’IEA perque estimavan que sa mission fa concurréncia al CPLO.
Lo novèl president de l’IEA, Jusèp-Loís Sans, a anonciat lo 3 de julhet que cercarà d’establir de relacions amicalas e de collaboracion amb las autras entitats. “L’IEA non se constituís pas contra arrés”, çò diguèt Sans. Dins aquela perspecitva, l’IEA se dona un relambi d’un an, d’aicí l’estiu de 2015, per apasimar las relacions e publicar d’òbras regularas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Nomès cal saber que l'Aran és l'Aran, per tant això fa enveja a gent que mai han tingut res.
Parleu en Aranès, Occità, i serà el que els aranessos vulgin.
#26 Lhèu ne respónem pas pr’amor que n’i a pas arrei a respóner. Que hètz ua fixacion sus lo fèit qu’aquèra acadèmia e seré situada en Catalonha. – Purmèr, l’IEA qu’ei en Vath d’Aran, donc en Occitània, punt. Ne son pas los catalans qui van normalizar l’occitan : qu’an d’autas crabas a mólher e la normalizacion, de tot biaish, qu’ei chic o mic acabada (http://www.jornalet.com/video/339/barcelona-tv-aranesoc-entrevista-de-jacme-taupiac). – Dusauments, l’Estat francés n’a pas JAMEI hèit ARREI per l’occitan. Qu’a assajat activament de l’eradicar e uei lo jorn que s’acontenta de’u daishar morir com qui espia a crebar un aujami nociu, dab arrihanhs de mesprètz e de desgost. (Mes en tot prométer de protegir las culturas miaçadas, aquò va de carat. E òc, tè ! escota se plau…) – Tresauments, nada preconizacion d’ua acadèmia occitana, d’ont que vienossi, n’auré fòrça de lei. Que prepausaràn e que dispausaram en bèth contunhar de batalhar dab los lingüistas sus la forma e la nòrma :)… Dab l’internet be poderén aver lo sièti sus Mars ! Que tribalhin e qu’agin un dialòg constructiu dab los occitans de pertot, e que’us escotaram. Que sermonegin de la predicadera estant, e que’us enviaram tà la vinha. Per totas aqueras rasons, e quau que sii lo menh estacament ad aquesta republica, las termièras administrativas, que me’n c…hauti com de l’an de la gratèra : aquí la responsa.
#26 Nunc a escrich: "vòstre eime nacionalista que mena tròp lèu a l'òdi, al ressentiment, e a la guèrra entre los pòbles"
Es comòde d'invocar aquesta fadesa, sens lo mendre rapòrt amb lo subjècte. La realitat es que mancatz de coneissenças e d'arguments.
Edgar Morin apèla vòstre biais de faire "lei mèstres mots".
#24 Non, avètz pas respondut sus la legitimitat, la legitimitat administrativa notadament. Alavètz, torni pausar la question... Per la correccion siá > fuguèsse, vòl pas dire la meteissa causa me sembla (afaire de nuància/probabilitat, la concondància dels tempses fa pas tot, cal evitar d'èsser tròp rigide...) Serà ma darrièra intervencion, vos daissi amb lo vòstre eime nacionalista que mena tròp lèu a l'òdi, al ressentiment, e a la guèrra entre los pòbles. Adieusiatz.
#24 Nunc a escrich: "acceptariatz per exemple que [foguèsse] intronizada una Acadèmia lemosina per codificar la lenga occitana tota ?" S'aquela acadèmia lemosina fictiva fasiá un bòn trabalh, seriáu lo primier a la sostenir.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari