Bandièra01 1180x150: La Passem

Opinion

Coma dins un film

Coma dins un film
Coma dins un film | geralt
Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions

Perqué ? Las rasons son multiplas. Sabo ren, mas en tot cas, lo problèma es que Jornalet es agut un projècte d'una sola persona e non d'una equipa de fach. Sio desolat per exemple de non aver poscut far de mai. Talament tot ten a gaire. O avèm vist amb la guèrra d'invasion en Ucraina e las repercussions mondialas per exemple... sus lo prètz dal blat. Es fòl mas es ansin. Coma d'un temps lo blocatge de la canal de Suez avia mostrat l'efièch domino. L'occitanisme ten a gaire. Repausa sus los paures braces de qualqu'uns que fan çai e lai, malgrat lo pes dal quotidian. Tot es fragil. Tot pòl èstre remés en question.

Jornalet a fach sortir l'occitanisme d'uns que se legissian jamai. Sèm ren dins las invectivas de Facebook o las fiuleaias de Twitter. Mai alunhats de las batèstas d'egos. Aicí i èra plaça per desvelopar idèas. Sovent d'iniciativas ansin son coma la part de tèsta d'un iceberg qu'esconde lo glaç. De gents novèls e mai d'ancians coma Andrieu Abbe qu'i escriu tornamai, d'autres coma ieu son aguts motivats e avèm poscut trobar un luec per escriure amb granda libertat.

Se lo nivèl es bas, gaire sòrton dal molon e dòna l'impression de finimonde mas se fan remarcar. Degun deu se far remarcar levat d'unos? Benlèu d'unos seràn contents de la barraüra de Jornalet.

Penso que los efièches de jornalet.com son tanben indirèctes.

Avèm tengut mai de dètz ans. Esperem que lo barrament de Jornalet fague pensar lo monde... Diferent biais de la fin de La Setmana. Que regretam atot.

Dificil de se dire a reveire o adieu a de gents qu'avèm agut plasir d'èstre ensèm. Ferriòl a l'escota, sus la dralha meana, per trobar lo camin mas en far avançar las idèas subretot. Polèm ren èstre d'acòrdi sus tot, mas al mens escambiar en lenga occitana.

Ges de subjècte tabo. Ges de capèla. Cadun pòl dire, tan que non trollea ni insulta. Jornalet es dire amb respècte.

Coma dins un film. I es de còups una fin. O un episòdi dos!

 

II

 

Passar de temps a meditar sus un subjècte d'opinion. Pilhar lo temps de notar sus un ordinator, mas lo mai sovent picar sus lo telefonet. Publicar sus de situacions socialas, sus la lenga, en vivaroalpenc mas tanben en provençal, sus de sentiments, sus d'istòria, de tèxtes literaris...

Après 400 tèxtes d'opinion publicats darrier, se dire qu'es possible dal temps que los descoratjaires coma lo pichon gendarma dins la tèsta i aurian jamai cregut. E òc coma trobar l'inspiracion un tèxt regular de mandar? L'emulacion creaia es la profecia autorealizatritz.

E mai de nòvas mandaias, d'entrevistas de personas qu'incarnan l'occitan ancuei, fremas e òmes, i es de qué si dire qu'ai ren durmit. E de velha jornalistica amb de ligams d'articles e vidèos.

Jornalet, d'un cèrt biais a acompanhat la vita de la mieu familha, las malautias dals pròches. Trabalh benvolent mas intellectualament ric.

Consultar las nòvas cada matin, descubrir de vidèos e nòvas utilas. E tanben, suportar los tròls e jamai respòndre totun. Veire d'amics, participar, passar pi partir. La primiera opinion de Joanda (e pi plus après).

De joves, d'ancians occitanistas. D'autres motivats o remotivats per lo projècte.

D'unos qu'an jamai ausat escriure. D'autres que mi mandan de comentaris per mails perqué ausan ren comentar en public. D'autres qu'an obliat de mandar lor entrevista.

Jornalet m'a aportat un bèl luec d'escambi constructiu. Tota la mieu tièra de la seria sus la Diaspòra occitana, una tissa de vint ans, a permés que qualqu'un se mete en contacte amb ieu e fague l'enquistaira a Occitania, localitat de Cuba per esperlongar la quista d'Occitanitat sus lo terren.

Jornalet es un luec de dubertura incresible. La libertat d'escriure Redurre las distàncias entre airals occitans. Rendre mai eficaç en evitar la fatiga inutila per se desplaçar far un acamp e escambiar sus lo fons. Crosar las informacions. Escambiar d'iniciativas. Aver de supòrts.

Un projècte de jornal quotidian occitan, unicament en occitan, que dura mai de 12 ans, es ja bèl. Es possible. Subretot que polèm ren dire que la situacion es ideala per l'occitan. E mai costat aranés, i es que de veire l'oblit per l'estat espanhòl de l'occitan, via lo gascon comengés aranés, per si dire que i es encara de trabalh.

 

III

 

Descubrir e aver lo plaser de partejar de novitats qu'ai trobaias sus la tecnologia que l'occitan i a la sieu plaça coma lenga normala. Discord en occitan, un GPS amb l'accent occitan, coma d'autres parlan de logicials libres amb occitan... 

Mandar de tèxtes de collegians e liceans per publicar una nòva escolara e donar un desbocat, un projècte final d'escritura als joves. Es important per els de veire que lor trabalh a de valor. Qu'a d'interès e pòl aver, gràcias a un mèdia, de resson social, se connectar als autres. Via l'occitan. Que lor trabalh pòl èstre vist autra part. Que l'occitan valoriza.

Escambiar es tanben amb los autres mèdias occitans, jornals e pròche nosautres per exemple ràdio Nissa Pantai que s'es fach lo jornal ràdio de Jornalet en recampant las nòvas legias cada jorn. Collaboracion amb ràdio Occitania a Tolosa.

Collaborar amb Sapiencia.eu.

Èstre rejonches per d'ancians collaborators de La Setmana, de cronicaires en occitan dins de jornals departementals qu'an vist lors cronicas barrar. La nau de Noa per salvar lo país d'Occitània poiriam dire en galejar qu'a mitat.

Crear un centre e far emergir e tanben articular entorn minutinas.org, l'emission Aranésòc, pi País Invisible...

Escriure en occitan dòna enveia d'escriure en occitan. Legir dòna parier. E l'alòlhi puant ansin.

Lo trabalh occitan a tanben d'influéncia. Legit per tots, occitanistas, anti occitanistas, e transmete.

Coma repercussions benlèu trobam mencion de l'occitan perqué la bèstia bolega encara. Los occitans an qualqua ren de dire, en occitan, al monde, fòra Euròpa, d'a pertot.

Es benleu la fin d'un cicle. Un grand manitó diria una Temporalitat numèro 1 es acabaia? Va venir lo temps 2?... Temps X? (cal segurament aver un pòste a l'universitat per poler signar dal sieu nom una tala afirmacion duraïssa dins la memòria dal monde). Version 3.0 dal site? Tot es possible.

Cu auria dich que tot aquò seria realizat avans 2011?

La libertat qu'es lo camin, d'aut Jornalet, anam caminar devèrs l'immortala!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Marc Sabadell
1.

Coma dins una cachavièlha… lo tablèu de Munch “lo Crit” es silenciós.

Car Laurenç… dos jorns, e cap de comentari sus ton pòst… pas de crits cap al cèl… pas de manifestacions dins las carrièras de Tolosa, Pau o Marselha.

Alara arrestarai d'esperar que los autres fagan çò que deuriái.

Me disètz que mon mai pròche amic occitan, amb que discutissi cada matin, encara al lièch amb lo primièr cafè… serà cabussat dins lo còma provocat a la fin de l'annada… benlèu per totjorn.

Qué pòdi dire? Qué pòdi ressentir… al delà de l'arregdiment de mon cap trucant una paret de pèira freja?
Arregdiment, secada de la boca… soslèus… lo tust de sentir una partida d'ieu se morir.

Aquel amic que càmbia de nom cada matin… Joan-Marc, Pau, Natàlia, Andriu, Tomàs, PoliRoch, òc Laurenç, Josèp Lois, Eric x 2, Mattia, Joan, Joan-Lois, Jean-Charles, Joan-Peire, André, Manèl, Xavier, Cristina, Cedric, Pèire, Maël, Ginies, Laurent, Sèrgi, Anna, e totjorn Ferriòl.

Aquel amic Jornalet me conta cada jorn que la lenga e la cultura occitana respiran encara… manjan, pensan, bevon, enràbian e fan l'amor… Jornalet, clar e visual… plen d'energia e d'intelligéncia… ai pas jamai pensat a prepausar… de d'exterior, èra evident que cap d'ajuda fasiá pas besonh.

E que pòdi dire? Qué pòdi ressentir… al delà d'una prigonda vergonha d'aver pas prepausat mon ajuda mai d'ora.

Mas es-aquel important? Quant de joves seràn perduts per l'occitan se Jornalet es pas aquí? Sens son batement de còr, quant pensaràn que la cultura es mòrta? Quant esitarián a i investir lor vida? Quant pensaràn que çò qu'an aprés dins una calandreta, o dins una universitat, es pas pertinent dins lo mond “real”? Quant pensaràn que lo viatge a pas servit a res?

Pèrdre Jornalet, quitament per un an, es inconcebable.

Davali dins la carrièra… obrissi grand la boca e m'espèri a ausir un crit… lo sol bruch es lo de fuèlhas secas que clantisson sus un trepador de beton.

  • 9
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article