CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Actualitats

crotz-tolosaCreated with Sketch.ProvençaProvençaPaís Marselhés

Bernard Tapie es mòrt

Cantador, pilòt de formula 3, bèl òme de la television, òme d’afars e politician biaissut, èra un òme controversiat e a l’encòp fòrça popular a Marselha

| OM

Tèxte legit

Bernard Tapie es mòrt a 78 ans, çò raportèt sa familha ièr de matin a La Provence, jornal qu’el aviá crompat en 2012. Cantador, pilòt de formula 3, bèl òme de la television, òme d’afars e politician biaissut, èra un òme controversiat e a l’encòp fòrça popular a Marselha, ciutat que li rend d’omenatges espontanèus e tanben d’oficials. Coma foguèt un famós president de l’Olimpic de Marselha, l’estadi Velodròm aculhís una capèla ardenta per li rendre omenatge.
 
Tapie nasquèt en 1941 dins un quartièr paure de París. Èra filh d’una familha obrièra e umila, mas quand faguèt lo servici militar decidiguèt de cambiar de classa sociala e de venir un notable. Abans de capitar a èsser lo protegit de caps d’estat coma François Mitterand o Nicolas Sarkozy, foguèt cantador, pilòt de formula 3, vendeire de televisors e animator popular de programas de television. En 1984, los joves franceses lo causiguèron coma “personalitat de l’an” mentre que las femnas lo consideravan coma lo “francés mai sedusent” après Alain Delon.
 
Dins los ans 80, “Nanard” (qu’èra son escais) se consagrèt a l’espòrt, a la politica e a la comèdia. Fondèt l’esquipa ciclista La Vie Claire e crompèt l’Olimpic de Marselha. A aquela epòca l’esquipa occitana de fotbòl foguèt quatre còps campiona de França e campiona d’Euròpa en 1993, en batent l’Inter de Milan de Silvio Berlusconi, lo modèl de persona de seguir per Nanard. Tapie venguèt una de las vint personas mai ricas de França.
 
Mitterand lo cridèt per ensajar de luchar contra la creissença de l’FN de Jean-Marie Le Pen en Provença; e aital Tapie se presentèt a las legislativas de 1988 ont ganhèt son cadieral de deputat a Marselha. Contunhèt de trabalhar dins los afars. En 1991, crompèt la societat alemanda Adidas, qu’èra al bòrd de la falhida. Deslocalizèt d’usinas en Asia, modernizèt la marca e Adidas donèt tornarmai de benefici en 1993. Pauc de temps abans, Mitterrand li aviá ofèrt un pòst al govèrn.
 
Per alonhar la fantauma del conflicte d’interèsses e poder èsser ministre de la vila, Mitterrand li demandèt de vendre sa participacion a Adidas. Per aquela operación, “Nanard” se fisèt de la banca Crédit Lyonnais. Foguèt alavetz que nasquèt l’escàndol politicoeconomic mai grand, mai complicat e mai long de l’istòria francesa.
 
 
L'afar Tapie
 
En 2008, Bernard Tapie recebèt fòrça argent public dins un arbitratge de l’estat, ont ganhèt dins un litigi contra lo Crédit Lyonnais, alavetz una banca estatala, que li paguèt 403 milions d’èuros. Tot aquò aguèt luòc quand Christine Lagarde èra ministra de l’economia e de las finanças del govèrn de Fillon, jos la presidéncia de Sarkozy.
 
Lo verdicte favorable a Tapie, amic personal de Sarkozy, causèt lo refús d’una partida de la societat francesa. Mai d’un deputat del Partit Socialista faguèron lor denóncia en considerar que l’arbitratge èra pas estat brica imparcial.
 
Aqueles deputats acusèron tanben Lagarde perque aviá utilizat un grop de magistrats particulars en luòc d’anar als tribunals ordinaris, quand èran en jòc los interèsses d’una institucion publica. Questionèron tanben aquela èx-ministra, puèi èx-cap de l’FMI e uèi presidenta de la Banca Centrala Europèa, per non contestar pas una decision qu’obligava l’estat de far un pagament de mai d’un milion d’èuros a un entrepreneire privat.






 





abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Franc Bardòu
9.

#6 Efectivament, "Palhabart" es tanben donat per "Torchis" dins lo DGLO.

  • 1
  • 0
Ah ?
8.

#4 Lo "Ah" ? èra pas a prepaus de sa pus qu'anecdotica origina occitana, mas a prepaus de sa mòrt que me pausa cap problèma, tot simplament. Se volètz, calia legir "Bernard Tapie es mòrt : Ah ?"

  • 2
  • 0
Bodiu
7.

Palhabart = Torchis

  • 1
  • 0
François le Français PARIS XXème
6.

#4 E tanben a trabalhat tota sa vida per espandir e illustrar la lenga occitana. Cresi qu'èra fòrça fièr d'èstre d'origina occitana. Me rapèli plan que, a caduna de las entervistas que donava, en parlava ambe emocion.

  • 15
  • 3
Gèli Grande Lairac en Agenés
5.

#2
E òc qu'ei atau e atau qu'ei
Bernat Tapia èra d'origina occitana.
Ont es lo problèma ?

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article