Tèxte legit
Cada dissabte, gràcias a Clamenç Pech, presentam dins Jornalet un personatge istoric del país nòstre, extrach de la cronica de Ràdio Occitània ”L’occitan del jorn”, que se difusa de diluns a divendres dins l’encastre de l’emission “L’ora del tè” entre 17h e 18h.
A la basa, foguèt un borg castral ajocat al cap d’una crèsta solitària, aparentament al mitan del non-res… Disi plan “aparentament”. Situada a la dintrada de las possessions de l’Ostal de Tolosa, la fortalesa de Najac èra aquí fondamentalament per ne rapelar la poténcia. La comuna roergassa se desvolopèt tot simplament en seguissent la linha de crèsta dempuèi lo castèl. Mentre que d’autras communes se desvolopèron en fasent créisser de barris entièrs de lotiments, Najac demorèt dins son chuc. Sus la pèira venerabla d’un d’aqueles ostals, una placa metallica sòbria dont lo messatge s’escafa docetament: “Aicí nasquèt lo 26 d’agost de 1925 Alan Pèirafita, academician, òme d’estat, mòrt lo 27 de novembre de 1999”. Aquí es tot.
Es sortit d’un parelh de regents que se rescontrèron quand faguèron los estudis a l’escòla normala de Rodés. Nomenats a Najac, i donaràn naissença a Renat en 1920 puèi Alan en 1925. Aqueste passarà son enfança entre Aubin, Rodés e Montpelhièr, segon las afectacions dels parents. Bachelièr a 16 ans, foguèt estudiant en khâgne[1] a Montpelhièr en 1944. Manquèt de partir en òbras forçadas en causa de nombrosas manifestacions estudiantas e deguèt dintrar dins la clandestinitat. Coneissèm plan l’òme d’estat mas oblidam lo cercaire dont l’òbra compren de nombroses ensages. Son primièr, Lo mite de Penelòpe, foguèt coronat per l’Acadèmia francesa en 1949. I serà aculhit 28 ans mai tard.
Sa carrièra politica debutarà en 1958, coïncidissent amb lo retorn al poder de Charles de Gaulle. Serà elegit deputat de Sèina e Marna de contunh duscas a 1995. Tenguèt 8 portafuèlhas ministerials dont dos regalians (educacion nacionala e justícia)… mas lo monde se sovenon subretot d’el coma lo ministre de l’informacion, e mai o foguèsse pas que pendent quatre ans. Aguèt per ambicion de modernizar la television publica d’estat (monopolistica a l’epòca) mas l’ORTF servèt l’imatge d’un aparelh de propaganda e Pèirafita servèt lo chafre de “ministre de la censura”, especialament per sas intervencions dirèctas a l’antena o encara son examen quotidian del conductor del jornal televisat. Caldrà esperar 1981 per una vertadièra liberalizacion de l’audiovisual.
Lo nòstre avaironés de naissença acabèt doncas sa carrièra en region parisenca ont moriguèt en 1999. Daissarà l’imatge d’un òme d’estat complet e polivalent… mas tanben d’un òme d’estat a l’anciana.
Clamenç Pech
[1] Classa literària de preparacion a l’intrada a l’Escòla Normala Superiora (nòta de la redaccion).
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#13 D'acòrdi.
Mas, val pas la pena de pèrdre temps e léser a respondre a un arlèri. Avèm mièlhs a far.
#12 Non mendicam res ! E en qué mancariam a l'onorabilitat ? Qui definiriá aqueste onor que nos mancariá, e subre quin critèri ? Mendicar d'onors ? Non mancariá mai qu'aquela, tè !
O.K., Peyrefitte "Occitan", Daladier "Occitan", Pompidou "Occitan"...etc...etc..etc...
A quoi bon essayer de mendier en vain un brevet d'honorabilité que vous n'obtiendrez jamais ?
#9 Picatz aici sus la critica que fau dempuèi mai de 20 ans a l'occitanisme... Ajudètz de preservar del temps de Mistral o del Larzac, çaquela (aprep es mon vejaire) entendi pas plan la necessitat d'aguer "un occitanisme" que dona una imatge de "mercants del temple" (dirian los crestians), de secta e subretot ten lo doble problema de faire pensar que "pour parler patois il faut être occitaniste" o fa passar l'occitan, de lenga e cultura a "categoria socio professionala": en gaireben 23 ans de medias occitans, compti pas mai los còps onte un elegit qu'avia parlat amb 3 occitanistas me diguèt "j'ai déjà vu les occitans" (çò que nos bota dins lo doble perilh del "j'ai vu les marins pêcheurs, les chasseurs, les écolos..." e del "lo que va veire "les occitans" se sentis pas occitan (en plana consciencia o pas).
Sus aquò Luc (e vos regraci de signar del nom vòstre e de vos amagar pas darrièr un chafre) vos junhi... Per contra çò qu'entendi pas (soi pas a l'origina d'aquela cronica, çaquela coneissi plan e trabalhi dempuèi d'annadas amb lo Clamenç e lo Farri e coneissi plan lo "back up" de tot aquò coma se dit en francés) es aquel enrabiament de la mena "per esser qualificat d'occitan, cal desfendre l'occitan". Coma l'avem (e sem estats mantunes d'ac diser) "l'occitan de la setmana" es tot simplament... Qualqu'un qu'es nascut en Occitania (sabi l'espaci occitan es mens clar dempuèi que d'unes "tanistas" faguero pression per n'en faire una "Province Occitane Unifiée à la France" sul papièr e dins l'Estat Francés, e justament cal mantener lo costat "Occcitania se resumis pas a la fusion LR/MP").
Per tornar prendre l'eisemple vòstra, ieu qu'ac volguessi o pas, soi frances, i'a marcat "Republique Française" sus ma CI soi sortit d'Ariège (09 France) es un fach. Aprep i pòt i aguer una "demarche intellectuelle" per se sentir quicòm mai (a mai l'identitat es quicòm de complexe, ieu soi papa, fan de metal, ariejoès, occitan, animator radio, mascle e molon d'autras causas que fan MON identitat) cal sonque que cabussar pas dins "la ponhèta intelectuala".
Aprep entendriai que vos trapasses de romegar se deman un media francés tombava "Le Français de la Semaine" e que botava Jacques Brel, Johnny Hallyday (qu'eran Belges) o Leo Ferré (qu'es sortit de Monega) mas aici lo monde citat son sortits d'Occitania... Doncas (es pas una provocacion, si de non una interrogacion) entendi pas per que vos geina de veire qualificar d'occitan... Qualqu'un qu'es nascut dins l'espaci onte se parla l'occitan.
Aprep la contesta es totjorn sanhosa, ça que la me permeti un conselh... S'avètz temps de donar a la lenga, pusleu que de lo gastar a romegar sul trabalh fach (manca s'es per faire remarcar una deca, arriba sem umans) vos aconselhi de contactar lo cap redactor de Jornalet e d'i prepausar un contengut que vos agrada. Vòli pas parlar a la sua plaça, çaquela soi segur que Farri aculhira los escriches vòstres amb gran plaser.
#9 Parlatz del fait d'èsser occitan coma del fait de revindicar una nacionalitat occitana. Confondètz dos causas plan desparièras e distinctas. Un fait civilizacional non es un objècte ideologic.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari