Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Opinion

Toponimia d’e comune dar país mentonasc: Bersorèlh (Beausoleil)

Toponimia d’e comune dar país mentonasc: Bersorèlh (Beausoleil)
Toponimia d’e comune dar país mentonasc: Bersorèlh (Beausoleil) | Velvetia
Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions

1- Presentacion: una comuna jova creaia a partir d’un tròç d’A Torbia en lo 1904

 

Tèxt cf. https://villedebeausoleil.fr/camille-blanc-crea-beausoleil

Mentre que a situacion s’es considerablament degradaia entre is opausants e i partisans de l’independéncia d’a «Torbia Bassa», es eleccions de mai dar 1900 pòrtan ae comande d’a municipalitat turbiasca, una equipa nòva, sota a presidéncia de Camille Blanc, que a composicion miralha o sieu ròtle futur d’apasiment e de transicion.

CAMILLE BLANC, Cònsol d’A Torbia

Mentre que dintre o conselh municipal dar 1896 figurava minga representant dai quartiers diches “inferiors”, aquer de 1900 còmpta 10 de 21.

L’òme rassegura alora e n’a i mejans. Saup tirar profièch d’a sieu influéncia ar cap d’a S.B.M. per ajuar financiarament a comuna d’A Torbia mas egalament is abitants.

 

DE PROGRÈSSES SIGNIFICATIUS AR CARNIER

 

Tre l’eleccion de Camille Blanc, d’efièch, i registres de deliberacions dar conselh Municipal fan pròva dar lagui de l’equipa novèla de melhorar e condicions de vida ar Carnier e dintre i quartiers “inferiors” en general, sustot en matèria d’igièna e de securitat. E decisions mòstran egalament una volentat de dependre plus d’a polerosa vesina e de dotar, per anticipacion, a comuna futura de mejans d’una vertadiera independéncia. En matèria d’igièna, es decidia a supression de depausses de bordilhe salvatje, l’evacuacion dai maions “reputaie inabitable” e a defensa de i afitar, l’establiment de canalizacions collective, a creacion dar dispensari per mainaie dar Carnier.

En matèria de securitat e d’educacion, es parier: esclaratge de quartiers realizat, e mai sus e vie privaie se son dubèrte a la circulacion pública. Mesa en construccion d’una escòla ar Carnier que serà recrompaia per a tota comuna jova de Bersorelh en lo 1908.

En matèria d’equipaments públicos e autres servicis, s’assiste a la creacion d’un burèl d’Estat Civil ar Carnier, d’un burèl d’e Pòste e Telegrafs, d’un mercat cubèrt ar Carnier, d’un burèl de tabacs ar Moneguet e tanben a la realizacion d’un cementèri pichon dins is auts dar Carnier…

 

MESA EN PLAÇA D’A SEPARACION

 

En parallèl, a procedura administrativa de separacion se mete en plaça. O principi es votat o 24 de mai dar 1900. Prevei a division d’a comuna per disjoncion dai quartiers suburbans. I conselhiers dar capluèc menon alora una darriera batalha per conservar en Torbia un territòri pròpri ae ambicions d’una comunautat rurala. Mas a comuna nòva obten una superficia substanciala, tròup per d’uns, mentre que A Torbia consèrva una frontiera amb o Principat en gardant o quartier dai Reveire… Una èra nòva arriba per e familhe dai quartiers inferiors d’A Torbia que vendràn en lo 1904, is abitants de Bersorelh.

Dintre a session dar conselh municipal dar 12 de novembre dar 1903, i membres dar conselh turbiasc avian causit o nom de “ Beausoleil “ per batesar a comuna novèla, de preferéncia a “ Montfleury “ e “ Beauséjour “ egalament prepausats. De notar qu’o nom es donat primier en francés, pron rare dintre o departament (coma a comuna recenta de Berluec) que generalament i noms son occitans pi revirats en francés.

Per deliberacion dar 30 de novembre dar 1905, a comuna se dòta d’un blason, dessenhat per Paul Dubois (e non Gustave Adòlf Mossa), qu’a la devisa: “Lucet omnibus” (luse per tots).

 

2- Un pauc de gramàtica

 

Is articles definits: (fr. le, la, les)

 

E contraccions: (fr. au, aux, du, des)

 

3- Nomes de luecs d’a comuna

 

a- Quartiers:

 

  • L’ALMA < l’alma, varianta arma, variacion de balma/ barma possibla,
  • AUREILLA < Aurelha, nom de familha (de còups toscanizat en «Aureglia»),
  • BORDINA < a bordina, de bòrda + diminutiu feminin -ina: pichona bòrda,
  • CARNIER < o carnier, doe ipotèsis:
    • 1- d’a raïç indoeuropèa kʰar, luec totplen peirós (Carnolès, Carròs...),
    • 2- luec en rapòrt amb la carn (per gardar a vianda, per salar...),
  • CLAPISSES < clapissas var. plural fem. local clapisse, molon de pèire pichone,
  • COLLET DE BETHO < còla + diminutiu –et de la familha Betho, beta en occitan = batèl de fons plan per a pesca o pauta, limon,
  • DEVENS < devens, territòri defendut d’utilizacion pública o terren embarrat,
  • FAUSSIGNANA < benlèu pensar a Fossumanha, Fossumanheta a Peuna o a Fossa manha comuna de Perigòrd?, fòssa granda,
  • FONT DIVINA < fònt que li es atribuïa de foncions curative,
  • GRIMA < nom de familha catalana, representa a variacion de Grimaud, nom de persona, en lenga germanica ven de grim significant cruèl e waldan que significa governar, chafre de governaire, atencion i èra una mòda dai nomes germanics en Occitània coma en lo monde neo roman e portar un nom germanic volia pas dire qu’eriatz germanic, coma per i prenomes aüra, se sonar Kevin fa pas de vos un estatsunian,
  • MALBOUSQUET < mal = marrit, bosquet = bòsc + – et diminutiu,
  • MONACHETTO < toscanizacion de Moneguet,
  • LA ROUSSE < a rossa, tèrra de color rossa,
  • LES SERRES < i sèrres = e montanhe, i monts,
  • TENAO < forma genovizaia de tenat,
  • TERRAGNA < tèrra + -anha sufix, doe ipotèsis:
    • 1- terranha, terràs (fr. «terreau»),
    • 2- sinonime de robina (fr. «calcaire schisteux mou»),
  • VALLON DE LA ROUSSA < o valon d’a rossa,
  • FUNICULAIRE < funiculari,
  • VALLON DE LA NOIX < o valon d’a nòse,
  • VALLON DE ST ROMAIN < o valon de Sant Roman,

 

b- Noms de carriere

 

  • PASSAGE ALCAZAR < passatge Alcazar, dar nom d’una sala d’espectacle celèbra,
  • IMP MONTEE DES ALPES < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dals Alps,
  • MTE DES ALPES < puaia dals Alps,
  • AV D ALSACE < avengüa d’Alsàcia,
  • AV DES COMBATTANTS EN AFN < avengüa dai combatents en Àfrica dar nòrd,
  • QRT BELLEVUE < quartier Belavista,
  • CHE DE LA BORDINA < camin d’a bordina,
  • AV CAMILLE BLANC < avengüa Camille Blanc,
  • ESCALIER DU CARNIER < escalinaia dar Carnier,
  • AV DU CARNIER < avengüa dar Carnier,
  • IMP DES CARRIERES < carriera bòrnia d’e carriere, i èran de carriere, fach risolier: car passar per Mónego per i anar,
  • MTE DU CAROUBIER < puaia dar carrobier,
  • AV DU CASINO < avengüa dar Casin/ Casino,
  • CHE DU CASTELLARET < camin dar castelaret,
  • RUE DU CASTILLON < carriera dar castilhon, camin que mena a l’ancian castelaret, torre de gàrdia costat monegasc,
  • BRTL DU CENTRE < embrancament dar centre,
  • CHEMIN RURAL < camin rural,
  • CHE DES CIGALES < camin d’e cigale,
  • IMP DES CITRONNIERS < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dei limoniers,
  • PL COMMANDANT RAYNAL < plaça dar comandant Raynal,
  • SQUARE DU CREDIT LYONNAIS < placeta dar Credit Lionés,
  • PLACE DE LA CREMAILLERE < plaça dar cumascle,
  • RUE DE LA CREMAILLERE < carriera dar cumascle,
  • MTE DE LA CREMAILLERE < puaia dar cumascle,
  • TRA DE LA CREMAILLERE < travèrsa dar cumascle,
  • AV DELPHINE < avengüa Delphine [Delfina],
  • IMP DELPHINE < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) Delphine [Delfina]
  • RUE DU DIX HUIT JUIN < carriera dar dètz e uèch de junh,
  • RUE DES ECOLES < carriera d’es escòle,
  • ESC DES FLEURS < escalinaia d’e flors,
  • ESC DE LA FESTA < escalinaia d’a fèsta,
  • ESC FLANDRIN < escalinaia Flandrin,
  • RUE FRANCOIS BLANC < carriera Francés Blanc,
  • RUE DE LA GAITE < carriera d’a gaug,
  • IMP DES GARAGES < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dai garatges,
  • CHE DE GAUMATTES < camin d’e Gaumate,
  • ESC DE LA GENDARMERIE < escalinaia d’a gendarmeria,
  • AV DU GENERAL DE GAULLE < avengüa dar general De Gaulle
  • BD DU GENERAL LECLERC < baloard dar general Leclerc,
  • BD GENERAL LECLERC PROLONGE < baloard dar general Leclerc espelongat,
  • MTE DES GERANIUMS < puaia dai geraniums,
  • GR GRANDE CORNICHE < corniç grand,
  • CHE DE GRIMA < camin de Grima,
  • RTE DE GRIMA < rota de Grima,
  • CHE DE GRIMA SUPERIEUR < camin de Grima superior,
  • BD GUYNEMER < baloard Guynemer,
  • RUE HONORE MILLO < carriera Onorat Millo,
  • RUE JEAN BOUIN < carriera Joan Bouin [Boin],
  • RUE JEAN EMILE < carriera Jean Emile [Emili/ Amielh]
  • RUE JEAN JAURES < carriera Joan Jaurès,
  • RUE JULES FERRY < carriera Juli Ferry,
  • SQ KRAEMER < placeta Kraemer,
  • IMP LAURENT < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) Laurent [Laurenç],
  • CHE LAURENS < camin Laurens [Laurenç],
  • PL DE LA LIBERATION < plaça d’a Liberacion,
  • RUE DES LUCIOLES < carriera d’e luernete,
  • MAR MUNICIPAL < mercat municipal,
  • RUE DU MARCHE < carriera dar mercat (cubèrt),
  • AV MARECHAL FOCH < avengüa Marescal Foch [Foish],
  • MTE MARECHAL FOCH < puaia Marescal Foch [Foish],
  • RUE MARTYRS RESISTANCE < carriera dai martiris d’a Resisténcia,
  • RT MIRAMAR < camin Mira mar,
  • BD DES MONEGHETTI < forma toscanizaia e mesa ar plural, sabèm qu’i son dos quartiers de cada costat d’a frontiera, mas fan qu’un en realitat, baloard dar Moneguet, «Moneguet» 1517, referéncia: Archivio di Stato, Nizza e Contado, mazzo II, n° 2, vol. 2. [Archius departimentals dei Alps Maritimes (ADAM) ref.: 2mi 41/1]. Se tròba après un document de 1517 a prepaus d’a contestacion de vaissèls niçards de pagar un drech de passatge -exigit per Mónego- quora passan davans o castèl de Mónego. Trobam una explicacion subre o nom de luec de «Mónegue» e trobam tanben una autra forma «Moneguet» pichon Mónego. L’actual «Moneghetti» vendria d’aquò.
  • PL DES MONEGHETTI < plaça dar Moneguet,
  • ESC DU MONT AGEL < escalinaia dar Mont Agèr,
  • RUE DU MONT AGEL < carriera dar Mont Agèr,
  • CHE MONTIER < camin Montier,
  • RTE RN7 MOYENNE CORNICHE < rota nacionala set, corniç grand,
  • CHE DE LA NOIX < camin d’a nòse, recòrda qu’i molins de Mónego foncionavan per e nòse a l’origina e non per l’òli,
  • ESC DE LA NOIX < escalinaia d’a nòse,
  • IMP DE LA NOIX < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’a nòse,
  • PAS CHEMIN DE LA NOIX < carreiron camin d’a nòse,
  • VC DE LA NOIX < via comunala d’a nòse,
  • MTE ORADOUR SUR GLANE < puaia Orador de Glana,
  • RUE ORADOUR SUR GLANE < carriera Orador de Glana,
  • RUE DES ORCHIDEES < carriera d’e orquideas,
  • RUE ORCHIDEES PROLONGEE < carriera d’e orquideas espelongaia,
  • RUE PASTEUR < carriera Pasteur [Pastor],
  • AV PAUL DOUMER < avengüa Pau Doumer [Domerc],
  • AV PAUL DOUMER PROLONGEE < avengüa Pau Doumer [Domerc] esperlongaia,
  • ESC PERREIRA < escalinaia peiriera (per extraire de pèire),
  • MTE DE LA PERRIERE < puaia d’a peiriera,
  • RUE PIERRE CURIE < carriera Peire Curie
  • AV DES PINS < avengüa dai pins,
  • IMP DU POIVRIER < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’a pebriera,
  • RUE DU PFR CALMETTE < carriera dar professor Calmette [Calmeta],
  • ESC DU PROF CALMETTE < escalinaia dar professor Calmette [Calmeta],
  • AV PRINCE RAINIER III MONACO < avengüa Prince Rainier III de Mónego,
  • AV PROFESSEUR LANGEVIN < avengüa dar professor Langevin [L’Anjavin]
  • IMP PROFESSEUR LANGEVIN < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dar professor Langevin [L’Anjavin]
  • CHE DES RAINETTES < camin d’e rainete, granolhe,
  • BD DE LA REPUBLIQUE < baloard d’a república,
  • IMP DU RESERVOIR < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’a cistèrna,
  • CHE DES REVOIRES < camin d’e reveire,
  • CHE DES REVOIRES SUPERIEUR < camin d’e reveire superior,
  • PAS RIGONI < passatge / carroge Rigoni,
  • ESC DU RIVIERA < escalinaia dar Riviera,
  • MTE RIVIERA PALACE < puaia Riviera palace,
  • VC RIVIERA PALACE < via comunala Riviera palace,
  • ESC ICARE ROGOLINI < escalinaia Icare Rogolini,
  • CHE ROMAIN < camin roman,
  • CHE ROMAIN SUPERIEUR < camin roman superior,
  • CHE DE LA ROUSSE < camin d’a rossa
  • CHE DE LA SAINT JEAN < camin d’a Sant Joan,
  • ESC ST JOSEPH < escalinaia Sant Jausep,
  • RT SAINT JOSEPH < rota sant Jausep,
  • AV DE SAINT ROMAN < avengüa de Sant Roman,
  • CHE DES SERRES < camin dai sèrres,
  • RTE DES SERRES < rota dai sèrres,
  • RUE SOPHIE < carriera Sophie [Sofia]
  • RUE DE LA SOURCE < carriera d’a sorsa,
  • BD DU TENAO PROLONGE < baloard dar Tenat espelongat,
  • BD DU TENAO < baloard dar Tenat,
  • RUELLE DU TENAO < carreiron dar Tenat,
  • CHE DU TENAO < camin dar Tenat,
  • ESC TIVOLI < escalinaia Tivoli,
  • TRA MONTE CRISTO < travèrsa Monte Cristo,
  • BD DE LA TURBIE A BORDINA < baloard d’A Torbia a Bordina,
  • BD DE LA TURBIE A GRIMA < baloard d’A Torbia a/en Grima,
  • BD DE LA TURBIE < baloard d’A Torbia,
  • BD DE LA TURBIE SUPERIEUR < baloard superior d’A Torbia,
  • MTE DE LA TURBIE < puaia d’A Torbia,
  • CHE DE LA TURBIE < camin d’A Torbia,
  • CHE DE LA TURBIE SUPERIEUR < camin superior d’A Torbia,
  • CHE DE USINE ELECTRIQUE < camin de l’usina electrica,
  • ESC DE L USINE ELECTRIQUE < escalinaia de l’usina electrica,
  • CHE DU VALLONEL < camin dar valonèl,
  • AV DE VERDUN < avengüa de Verdun,
  • RUE VICTOR HUGO < carriera Victor Hugo,
  • RUE VICTOR MARCENARO < carriera Victor Marcenaro,
  • AV DE VILLAINE PROLONGEE < avengüa de Villaine espelongaia,
  • AV DE VILLAINE < avengüa de Villaine,
  • IMP DES VILLAS < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’e villas,
  • BRTL VISTAERO < crosament Vistaero.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article