Opinion
Toponimia d’e comune dar país mentonasc: Bersorèlh (Beausoleil)
1- Presentacion: una comuna jova creaia a partir d’un tròç d’A Torbia en lo 1904
Tèxt cf. https://villedebeausoleil.fr/camille-blanc-crea-beausoleil
Mentre que a situacion s’es considerablament degradaia entre is opausants e i partisans de l’independéncia d’a «Torbia Bassa», es eleccions de mai dar 1900 pòrtan ae comande d’a municipalitat turbiasca, una equipa nòva, sota a presidéncia de Camille Blanc, que a composicion miralha o sieu ròtle futur d’apasiment e de transicion.
CAMILLE BLANC, Cònsol d’A Torbia
Mentre que dintre o conselh municipal dar 1896 figurava minga representant dai quartiers diches “inferiors”, aquer de 1900 còmpta 10 de 21.
L’òme rassegura alora e n’a i mejans. Saup tirar profièch d’a sieu influéncia ar cap d’a S.B.M. per ajuar financiarament a comuna d’A Torbia mas egalament is abitants.
DE PROGRÈSSES SIGNIFICATIUS AR CARNIER
Tre l’eleccion de Camille Blanc, d’efièch, i registres de deliberacions dar conselh Municipal fan pròva dar lagui de l’equipa novèla de melhorar e condicions de vida ar Carnier e dintre i quartiers “inferiors” en general, sustot en matèria d’igièna e de securitat. E decisions mòstran egalament una volentat de dependre plus d’a polerosa vesina e de dotar, per anticipacion, a comuna futura de mejans d’una vertadiera independéncia. En matèria d’igièna, es decidia a supression de depausses de bordilhe salvatje, l’evacuacion dai maions “reputaie inabitable” e a defensa de i afitar, l’establiment de canalizacions collective, a creacion dar dispensari per mainaie dar Carnier.
En matèria de securitat e d’educacion, es parier: esclaratge de quartiers realizat, e mai sus e vie privaie se son dubèrte a la circulacion pública. Mesa en construccion d’una escòla ar Carnier que serà recrompaia per a tota comuna jova de Bersorelh en lo 1908.
En matèria d’equipaments públicos e autres servicis, s’assiste a la creacion d’un burèl d’Estat Civil ar Carnier, d’un burèl d’e Pòste e Telegrafs, d’un mercat cubèrt ar Carnier, d’un burèl de tabacs ar Moneguet e tanben a la realizacion d’un cementèri pichon dins is auts dar Carnier…
MESA EN PLAÇA D’A SEPARACION
En parallèl, a procedura administrativa de separacion se mete en plaça. O principi es votat o 24 de mai dar 1900. Prevei a division d’a comuna per disjoncion dai quartiers suburbans. I conselhiers dar capluèc menon alora una darriera batalha per conservar en Torbia un territòri pròpri ae ambicions d’una comunautat rurala. Mas a comuna nòva obten una superficia substanciala, tròup per d’uns, mentre que A Torbia consèrva una frontiera amb o Principat en gardant o quartier dai Reveire… Una èra nòva arriba per e familhe dai quartiers inferiors d’A Torbia que vendràn en lo 1904, is abitants de Bersorelh.
Dintre a session dar conselh municipal dar 12 de novembre dar 1903, i membres dar conselh turbiasc avian causit o nom de “ Beausoleil “ per batesar a comuna novèla, de preferéncia a “ Montfleury “ e “ Beauséjour “ egalament prepausats. De notar qu’o nom es donat primier en francés, pron rare dintre o departament (coma a comuna recenta de Berluec) que generalament i noms son occitans pi revirats en francés.
Per deliberacion dar 30 de novembre dar 1905, a comuna se dòta d’un blason, dessenhat per Paul Dubois (e non Gustave Adòlf Mossa), qu’a la devisa: “Lucet omnibus” (luse per tots).
2- Un pauc de gramàtica
Is articles definits: (fr. le, la, les)
E contraccions: (fr. au, aux, du, des)
3- Nomes de luecs d’a comuna
a- Quartiers:
- L’ALMA < l’alma, varianta arma, variacion de balma/ barma possibla,
- AUREILLA < Aurelha, nom de familha (de còups toscanizat en «Aureglia»),
- BORDINA < a bordina, de bòrda + diminutiu feminin -ina: pichona bòrda,
- CARNIER < o carnier, doe ipotèsis:
- 1- d’a raïç indoeuropèa kʰar, luec totplen peirós (Carnolès, Carròs...),
- 2- luec en rapòrt amb la carn (per gardar a vianda, per salar...),
- CLAPISSES < clapissas var. plural fem. local clapisse, molon de pèire pichone,
- COLLET DE BETHO < còla + diminutiu –et de la familha Betho, beta en occitan = batèl de fons plan per a pesca o pauta, limon,
- DEVENS < devens, territòri defendut d’utilizacion pública o terren embarrat,
- FAUSSIGNANA < benlèu pensar a Fossumanha, Fossumanheta a Peuna o a Fossa manha comuna de Perigòrd?, fòssa granda,
- FONT DIVINA < fònt que li es atribuïa de foncions curative,
- GRIMA < nom de familha catalana, representa a variacion de Grimaud, nom de persona, en lenga germanica ven de grim significant cruèl e waldan que significa governar, chafre de governaire, atencion i èra una mòda dai nomes germanics en Occitània coma en lo monde neo roman e portar un nom germanic volia pas dire qu’eriatz germanic, coma per i prenomes aüra, se sonar Kevin fa pas de vos un estatsunian,
- MALBOUSQUET < mal = marrit, bosquet = bòsc + – et diminutiu,
- MONACHETTO < toscanizacion de Moneguet,
- LA ROUSSE < a rossa, tèrra de color rossa,
- LES SERRES < i sèrres = e montanhe, i monts,
- TENAO < forma genovizaia de tenat,
- TERRAGNA < tèrra + -anha sufix, doe ipotèsis:
- 1- terranha, terràs (fr. «terreau»),
- 2- sinonime de robina (fr. «calcaire schisteux mou»),
- VALLON DE LA ROUSSA < o valon d’a rossa,
- FUNICULAIRE < funiculari,
- VALLON DE LA NOIX < o valon d’a nòse,
- VALLON DE ST ROMAIN < o valon de Sant Roman,
b- Noms de carriere
- PASSAGE ALCAZAR < passatge Alcazar, dar nom d’una sala d’espectacle celèbra,
- IMP MONTEE DES ALPES < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dals Alps,
- MTE DES ALPES < puaia dals Alps,
- AV D ALSACE < avengüa d’Alsàcia,
- AV DES COMBATTANTS EN AFN < avengüa dai combatents en Àfrica dar nòrd,
- QRT BELLEVUE < quartier Belavista,
- CHE DE LA BORDINA < camin d’a bordina,
- AV CAMILLE BLANC < avengüa Camille Blanc,
- ESCALIER DU CARNIER < escalinaia dar Carnier,
- AV DU CARNIER < avengüa dar Carnier,
- IMP DES CARRIERES < carriera bòrnia d’e carriere, i èran de carriere, fach risolier: car passar per Mónego per i anar,
- MTE DU CAROUBIER < puaia dar carrobier,
- AV DU CASINO < avengüa dar Casin/ Casino,
- CHE DU CASTELLARET < camin dar castelaret,
- RUE DU CASTILLON < carriera dar castilhon, camin que mena a l’ancian castelaret, torre de gàrdia costat monegasc,
- BRTL DU CENTRE < embrancament dar centre,
- CHEMIN RURAL < camin rural,
- CHE DES CIGALES < camin d’e cigale,
- IMP DES CITRONNIERS < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dei limoniers,
- PL COMMANDANT RAYNAL < plaça dar comandant Raynal,
- SQUARE DU CREDIT LYONNAIS < placeta dar Credit Lionés,
- PLACE DE LA CREMAILLERE < plaça dar cumascle,
- RUE DE LA CREMAILLERE < carriera dar cumascle,
- MTE DE LA CREMAILLERE < puaia dar cumascle,
- TRA DE LA CREMAILLERE < travèrsa dar cumascle,
- AV DELPHINE < avengüa Delphine [Delfina],
- IMP DELPHINE < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) Delphine [Delfina]
- RUE DU DIX HUIT JUIN < carriera dar dètz e uèch de junh,
- RUE DES ECOLES < carriera d’es escòle,
- ESC DES FLEURS < escalinaia d’e flors,
- ESC DE LA FESTA < escalinaia d’a fèsta,
- ESC FLANDRIN < escalinaia Flandrin,
- RUE FRANCOIS BLANC < carriera Francés Blanc,
- RUE DE LA GAITE < carriera d’a gaug,
- IMP DES GARAGES < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dai garatges,
- CHE DE GAUMATTES < camin d’e Gaumate,
- ESC DE LA GENDARMERIE < escalinaia d’a gendarmeria,
- AV DU GENERAL DE GAULLE < avengüa dar general De Gaulle
- BD DU GENERAL LECLERC < baloard dar general Leclerc,
- BD GENERAL LECLERC PROLONGE < baloard dar general Leclerc espelongat,
- MTE DES GERANIUMS < puaia dai geraniums,
- GR GRANDE CORNICHE < corniç grand,
- CHE DE GRIMA < camin de Grima,
- RTE DE GRIMA < rota de Grima,
- CHE DE GRIMA SUPERIEUR < camin de Grima superior,
- BD GUYNEMER < baloard Guynemer,
- RUE HONORE MILLO < carriera Onorat Millo,
- RUE JEAN BOUIN < carriera Joan Bouin [Boin],
- RUE JEAN EMILE < carriera Jean Emile [Emili/ Amielh]
- RUE JEAN JAURES < carriera Joan Jaurès,
- RUE JULES FERRY < carriera Juli Ferry,
- SQ KRAEMER < placeta Kraemer,
- IMP LAURENT < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) Laurent [Laurenç],
- CHE LAURENS < camin Laurens [Laurenç],
- PL DE LA LIBERATION < plaça d’a Liberacion,
- RUE DES LUCIOLES < carriera d’e luernete,
- MAR MUNICIPAL < mercat municipal,
- RUE DU MARCHE < carriera dar mercat (cubèrt),
- AV MARECHAL FOCH < avengüa Marescal Foch [Foish],
- MTE MARECHAL FOCH < puaia Marescal Foch [Foish],
- RUE MARTYRS RESISTANCE < carriera dai martiris d’a Resisténcia,
- RT MIRAMAR < camin Mira mar,
- BD DES MONEGHETTI < forma toscanizaia e mesa ar plural, sabèm qu’i son dos quartiers de cada costat d’a frontiera, mas fan qu’un en realitat, baloard dar Moneguet, «Moneguet» 1517, referéncia: Archivio di Stato, Nizza e Contado, mazzo II, n° 2, vol. 2. [Archius departimentals dei Alps Maritimes (ADAM) ref.: 2mi 41/1]. Se tròba après un document de 1517 a prepaus d’a contestacion de vaissèls niçards de pagar un drech de passatge -exigit per Mónego- quora passan davans o castèl de Mónego. Trobam una explicacion subre o nom de luec de «Mónegue» e trobam tanben una autra forma «Moneguet» pichon Mónego. L’actual «Moneghetti» vendria d’aquò.
- PL DES MONEGHETTI < plaça dar Moneguet,
- ESC DU MONT AGEL < escalinaia dar Mont Agèr,
- RUE DU MONT AGEL < carriera dar Mont Agèr,
- CHE MONTIER < camin Montier,
- RTE RN7 MOYENNE CORNICHE < rota nacionala set, corniç grand,
- CHE DE LA NOIX < camin d’a nòse, recòrda qu’i molins de Mónego foncionavan per e nòse a l’origina e non per l’òli,
- ESC DE LA NOIX < escalinaia d’a nòse,
- IMP DE LA NOIX < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’a nòse,
- PAS CHEMIN DE LA NOIX < carreiron camin d’a nòse,
- VC DE LA NOIX < via comunala d’a nòse,
- MTE ORADOUR SUR GLANE < puaia Orador de Glana,
- RUE ORADOUR SUR GLANE < carriera Orador de Glana,
- RUE DES ORCHIDEES < carriera d’e orquideas,
- RUE ORCHIDEES PROLONGEE < carriera d’e orquideas espelongaia,
- RUE PASTEUR < carriera Pasteur [Pastor],
- AV PAUL DOUMER < avengüa Pau Doumer [Domerc],
- AV PAUL DOUMER PROLONGEE < avengüa Pau Doumer [Domerc] esperlongaia,
- ESC PERREIRA < escalinaia peiriera (per extraire de pèire),
- MTE DE LA PERRIERE < puaia d’a peiriera,
- RUE PIERRE CURIE < carriera Peire Curie
- AV DES PINS < avengüa dai pins,
- IMP DU POIVRIER < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’a pebriera,
- RUE DU PFR CALMETTE < carriera dar professor Calmette [Calmeta],
- ESC DU PROF CALMETTE < escalinaia dar professor Calmette [Calmeta],
- AV PRINCE RAINIER III MONACO < avengüa Prince Rainier III de Mónego,
- AV PROFESSEUR LANGEVIN < avengüa dar professor Langevin [L’Anjavin]
- IMP PROFESSEUR LANGEVIN < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) dar professor Langevin [L’Anjavin]
- CHE DES RAINETTES < camin d’e rainete, granolhe,
- BD DE LA REPUBLIQUE < baloard d’a república,
- IMP DU RESERVOIR < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’a cistèrna,
- CHE DES REVOIRES < camin d’e reveire,
- CHE DES REVOIRES SUPERIEUR < camin d’e reveire superior,
- PAS RIGONI < passatge / carroge Rigoni,
- ESC DU RIVIERA < escalinaia dar Riviera,
- MTE RIVIERA PALACE < puaia Riviera palace,
- VC RIVIERA PALACE < via comunala Riviera palace,
- ESC ICARE ROGOLINI < escalinaia Icare Rogolini,
- CHE ROMAIN < camin roman,
- CHE ROMAIN SUPERIEUR < camin roman superior,
- CHE DE LA ROUSSE < camin d’a rossa
- CHE DE LA SAINT JEAN < camin d’a Sant Joan,
- ESC ST JOSEPH < escalinaia Sant Jausep,
- RT SAINT JOSEPH < rota sant Jausep,
- AV DE SAINT ROMAN < avengüa de Sant Roman,
- CHE DES SERRES < camin dai sèrres,
- RTE DES SERRES < rota dai sèrres,
- RUE SOPHIE < carriera Sophie [Sofia]
- RUE DE LA SOURCE < carriera d’a sorsa,
- BD DU TENAO PROLONGE < baloard dar Tenat espelongat,
- BD DU TENAO < baloard dar Tenat,
- RUELLE DU TENAO < carreiron dar Tenat,
- CHE DU TENAO < camin dar Tenat,
- ESC TIVOLI < escalinaia Tivoli,
- TRA MONTE CRISTO < travèrsa Monte Cristo,
- BD DE LA TURBIE A BORDINA < baloard d’A Torbia a Bordina,
- BD DE LA TURBIE A GRIMA < baloard d’A Torbia a/en Grima,
- BD DE LA TURBIE < baloard d’A Torbia,
- BD DE LA TURBIE SUPERIEUR < baloard superior d’A Torbia,
- MTE DE LA TURBIE < puaia d’A Torbia,
- CHE DE LA TURBIE < camin d’A Torbia,
- CHE DE LA TURBIE SUPERIEUR < camin superior d’A Torbia,
- CHE DE USINE ELECTRIQUE < camin de l’usina electrica,
- ESC DE L USINE ELECTRIQUE < escalinaia de l’usina electrica,
- CHE DU VALLONEL < camin dar valonèl,
- AV DE VERDUN < avengüa de Verdun,
- RUE VICTOR HUGO < carriera Victor Hugo,
- RUE VICTOR MARCENARO < carriera Victor Marcenaro,
- AV DE VILLAINE PROLONGEE < avengüa de Villaine espelongaia,
- AV DE VILLAINE < avengüa de Villaine,
- IMP DES VILLAS < carriera bòrnia/ androna (eventualament carroge) d’e villas,
- BRTL VISTAERO < crosament Vistaero.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari