capçalera campanha

Opinion

Greta Thunberg? Fals problèma!

Terric Lausa

Terric Lausa

Faguèt d'estudis d'occitan a l'Universitat de Montpelhièr. Militant occitanista e aimador de la frairança occitano-catalana.

Mai d’informacions

Tèxte legit

Coma una reaccion nucleara en cadena, aquestes darrièrs meses an produsit una explosion incresabla amb las aparicions mediaticas de la jove militanta proclimatica Greta Thunberg. Pertot dins lo mond occidental, de voses per o contra la chatona suedesa se son exprimidas. D’unas critican la siva persona, d’autras las sivas teorias. D’autras encara la veson coma la profetessa qu’alarma lo planeta suls perilhs environamentals e climatics que ja an començat. Lo debat rapidament s’es fait non pas pas suls tèmas desvolopats per l’adolescenta senon sus sa credibilitat scientifica e politica. Es lo classic “Te mòstri la Luna e tu me gaitas lo det”.
 
Prendrai pas cap de posicion cap a aquesta domaisèla. Umanament soi puslèu content de veire que de joves tenon un ideal e se baton per lo defendre. Dins la miva joventut nos batiam contra l’Apartheid o las faminas en Africa. L’idealisme ençò de la jovença rescalfa lo còr.
 
Dins lo cas defendut per la Thunberg, çò es la proteccion del climat, partatgi aquesta impression -disi ben impression- que las causas se desmargan. Al país ont vivi, los ivèrns son pas tant cauds coma abans, las pluèjas son mai abondosas e los estius canicularis. Dins la miva zòna prepirenenca los avets, pauc a pauc son remplaçats per de garrics. Parli d’impression perqué soi pas un scientific. Aquestes nos explican que la rason del rescalfament climatic es degut a l’activitat umana industriala. Qui soi ieu per lor portar la contradiccion? Coneisseràn lor afar, còp segur. D’unes que i a dison que l’activitat umana industriala es pas qu’una partida de l’explicacion e que la rason màger del cambiament climatic es degut a de cicles astrofisics.
 
De tot biais, quina que siá la rason, sembla una certitud que lo planeta se rescalfa e que cal far mèfi. E es aquí qu’i a quicòm que me tafura. Nos explican que per redusir lo problèma nos caldrà cambiar las nòstras abituds de consumacion. Caldrà consumir mens e çò que consumirem caldrà que siá green. Atal nos caldrà manjar mens o pas de carn, nos caldrà crompar de veituras electricas, nos caldrà daissar de prene l’avion, nos caldrà prene lo tren electric. Nos explican que cal dintrar dins una fasa de descreissença, o de creissença contrarotlada, o de creissença diferenta. En realitat son a nos vendre un nòu modèl de consumicion. Lo modèl industrial e l’economia modiala se devon reformar, çò dison.
 
Quand ausissi aquò i a pas qu’un sola question que me ven a la ment: qui pagarà? Qui finançarà aquesta reforma planetària? O vos doni en mila: nosautres! Lo consòrci industrial mondial que polluís la Tèrra dempuèi un sègle en tota impunitat ara a decidit de se reformar al greenwashing. Fòrt plan! Mas qui pagarà la pollucion que nos an escampat a la cara? Qui pagarà l’adaptacion de l’espleit indutrial al green? Eles? Non, nosautres! E o farem a travèrs l’autoritat dels estats que pauc a pauc nos meton cada còp mai de taxas ecologicas sus l’espatla. E d’aquel temps los accionaris se rison de nosautres e se’n foton encara mai plen las pòchas. L’ensemble finanças-industrias-estats a entamenat de campanhas de propaganda violentas contra los ciutadans que sèm. Nos dison: se la planèta se rescalfa es la vòstra fauta que sabètz pas far los gèstes que cal. Se la mar es plena de plastic es perqué escampatz las vòstras bordilhas dins l’aiga! Se l’aire que respiratz pudís es perqué avètz pas encara crompat la darrièra veitura electrica que còsta 80 000 èuros. Pauc a pauc nos instillan un sentiment de culpabilitat. E pertant, la culpabilitat la tenèm pas nosautres. Son eles que pauc a pauc an creat d’economias de la pollucion. Nosautres, paures vèrmes que sèm, avèm pas jamai demandat res d’aquò. E coma la propaganda de la culpabilitat fonciona plan, se’n servisson per culpabilizar los caumaires: lo problèma es pas lo del caumatge senon lo dels caumaires. Culpabilizan los malauts: la seguretat sociala disfonciona non pas a causa de sa gestion senon a causa dels malauts. L’educacion disfonciona non pas a causa de la moneda que demesís senon a causa dels professors. Vivèm dins de societats ont la culpabilizacion senhoreja e i es orquestrada per l’estat e la finança.
 
Ai totjorn pensat que los polluaires devon èsser los pagaires, mas visiblament Wall Street e las borsas mondialas o a decidit diferentament. Pagarem. Cossí far autrament? Mas pagarem pas dins l’ignorància. E la paura Greta Thunberg ela tanben pagarà quand aurà l’edat de pagar los impòstes.
 
 
 


abonar los amics de Jornalet
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

Lo mainatge del canalet Lengadòc
14.

Lo Terric nos fa tocar del det quicòm que las poissenças economicas e mediaticas s'afanon de nos far doblidar :las classas socialas son totjorn aquí.
Los ecologistas vertadièrs los coneissèm gaireben totes non pas los "vegan" o los "bobos" de las vilassas, son lo papeta e la mameta que vivián sens caufatge central qu'avián pas lo sòu per se comprar la veitura, que menavan l'òrt, que tenián lo clapièr e lo galinièr per anar pas sovent al boquièr, qu'anavan a co del pegòt per se far adobar las sabatas, que petaçavan las caucetas e aital tota una vida.
Mas çò que volguèron aquel mond es pas qu'aquò s'esperlongue jus qu'al jutjament , volguèron que sos enfants visquèsson pas çò meteis, qu'atenhesson un biais de viure borgés e plan segur pas ges ecologic coma los ricasses que fasiá dejà bèl brieu que las industrias lordejairas lor emplenian las pòchas.
Coma o ditz lo Terric es a nosautres de la petar per sauvar la planeta, t'en fagues que i aurà sempre d'avions e de confort gromandasses d'energia pels mestres del jòc.

  • 2
  • 0
Olympe Al delà de tot
13.

#11 Tè, ien me'n remembri, qu'èra un 10 d'abril, e i a una carrièra d'aqueste nom a Tolosa. Es pas francament una batalha d'una importància capitala (me sembla, mas soi pas especialista de l'Epopèa Napoleoniana). Qué volètz dire exactament en evocant aquesta batalha?
Per l'afar d'Olympe de Gouges, avètz rason de ne parlar, mas pas gaire d'èsser desagradiu amb Jornalet. Avètz pas qu'a far un article sus la question. Per contra me geina que l'evocacion de la montalbanesa se retrobe sus un article d'opinion e non pas sus un dels 4 articles de las novas principalas del jornal. La posicion de ton comentari es donc dirigit contra una autra femna, aquela que n'es question dins l'article. Aquo soi segur qu'Olympe o auria pas engolit.
Per comentar enfin l'article: i a de vertats que son dichas e que son importantas. Se sètz en desacordi o podètz dire, sens prendre de biaisses desviats.

  • 6
  • 0
Guilhèm Thomas Tolosa
12.

Insulta suprèma (aparentament) : se far explicar de faches sciéntifics per una femna !

E una pissosa amai !

Vergonha !

  • 10
  • 0
oksitanlaştıramadıklarımızdanmısınız Apraquital, tresena tenda apèi lo tuc còsta lo riu ont se banhan nusas las zègas a negrenuèch
11.

#10

Sem pas avesat d‘o diser….. qu’aguesson parlat occitan (atanben)

Es benlèu pas una bona costuma, d’aqui qu’ al fial del temps, aquela nocion de parlar occitan naturalament pel mond nascuts d’abans 14, es de mon vejaire, de diser de rencrèisser a cada còp qu’es possible.
Las joves generacions se mainan pas d’aquò, o sabon pas, ausisson brica l’occitan a l’ostal, per carrièra, pel trabalh, an pas jogat en occitan, se degun o dis, passa dins lo domèni del doblidable

O pas diser es far lo jòc de l’aule francimandalha qu’èla plan segur o mençona brica. Es aquò qu’estimi qu’ o val mai diser e tornar diser.

E de qual se rementa de la batalha de Tolosa (1814) e del Marescal Solt …

  • 2
  • 0
Gerard Cairon Florentin d Albigés
10.

#8 Lo vòstre comentari me mena a una remarca leugièira - al vist del respecte que devèm a Olimpa de Gojas- una granda dama que s'ameritariá d'ésser plan mai onorada-solide!
De gaire jamai se ditz o s'escriu, dins la presentacion de personas que venguèron celèbres (quina que siá la rason d'aquela celebritat), nascuts en Occitània fins a la guèrra de 14 ( al mens dins nòstra region), qu'aquelas personas parlavan occitan- que èra lor lenga mairala, o pel mens, lor lenga obligada per comunicar ( jogar ambe 'ls dròlles de lor atge, e viure cada jorn dins una societat quasi exclusivament occitanofòna).
Per exemple (en çò nòstre)- quand fau remarcar que Lapeirosa (grand navigator) , Tolosa-Lautrec, Solt (marescal d'empèri, Jaurès, Ròchaguda (grand navigator), lo coronèl Teissier (que s'illustrèt al sèti de Bitsch-1870) etc... èran occitanòparlants dempuèi nenons, lo monde ne semblan suspreses, coma se lor "notorietat" èra incompatibla ambe lo fach qu'ajesson poscut parlar una lenga autra que lo francés, parlar una lenga " vulgara"( dins totes los sentits)
Emai per qualques unes, Jaurès, Ròchaguda, Tèissier - cadun a son biais utilisèron o trabalhèron e escrivèron sus e dins la lenga.
E que dire de la presentacion qu'es facha d'aquelas personalitats per las autoritats localas, los guidas e
oficís de torisme - l' evocacion de la lenga e de lor environa culturò-linguistica- la podètz totjorn cèrcar !
ambe un pauc d'astre, vos caldrà acontentar d'anècdòts folclòrists que fan pas que reforçar l'agach depreciatiu sus la lenga e cultura nòstra !

  • 8
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article